Οι ζημίες των 10,39 εκατ., το σχέδιο θωράκισης μέσω πώλησης συμμετοχών σε φαρμακευτικές και τόνωσης των εξαγωγών. Η «μάχη» με τις πολυεθνικές και η στάση αναμονής για τις αλυσίδες φαρμακείων
Όταν ο Θανάσης Λαβίδας ανέλαβε το τιμόνι της Lavipharm το 1976, εκείνη ήταν μια μικρή οικογενειακή εισαγωγική εταιρία φαρμάκου. Μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να την καταστήσει έναν από τους πέντε μεγαλύτερους φαρμακευτικούς ομίλους στην Ελλάδα. Η «σταχτοπούτα» έγινε πριγκίπισσα. Μόνο που η… κακιά μάγισσα της κρίσης με το… ραβδί των μέτρων που ελήφθησαν για τις μειώσεις στις τιμές του φαρμάκου, το ακριβό κόστος δανεισμού και η απομείωση της αξίας των ομολόγων ελέω PSI προκάλεσαν «αρρυθμίες» στα ταμεία όλου του κλάδου. Από αυτόν τον κανόνα δεν ξέφυγε και η Lavipharm.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της φαρμακοβιομηχανίας ως επιχειρηματίας έχει περάσει και άλλες δύσκολες στιγμές στο παρελθόν, όπως όταν έκανε τα παρθενικά της βήματα η εταιρία στο εξωτερικό και πολλοί είχαν αμφισβητήσει τις επιλογές του. Βλέποντας πως η Lavipharm έχει κλυδωνιστεί από την οικονομική κρίση, με τις ζημίες της να διευρύνονται στα 10,39 εκατ. ευρώ το 2011 από 3,79 εκατ. ευρώ έναν χρόνο νωρίτερα και ο κύκλος εργασιών της να έχει υποχωρήσει στα 168,70 εκατ. ευρώ (από 198,43 εκατ. το 2010), αμέσως στα γραφεία της Παιανίας σήμανε «συναγερμός». Στη σύσκεψη που ακολούθησε με τους πιο στενούς συνεργάτες του, η εντολή που έδωσε, ήταν: «περικόπτουμε δαπάνες, τονίζουμε περαιτέρω το εξαγωγικό προφίλ και πουλάμε περιουσιακά στοιχεία». Στόχος να θεραπευθεί άμεσα ο ασθενής που σε αυτή την περίπτωση δεν είναι άλλος από τη ρευστότητα των ταμείων.
Με διδακτορικό στη φαρμακευτική χημεία και μετά από χρόνια επαγγελματικής «περιπλάνησης» στις μεγάλες πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες του εξωτερικού, ο Θανάσης Λαβίδας έχει μάθει καλά πως το παν είναι να θωρακιστεί η υγεία του ασθενούς πριν επιδεινωθεί η κατάστασή του, χορηγώντας το κατάλληλο φάρμακο.
Στην προσπάθεια θωράκισης της Lavipharm, τον τελευταίο καιρό εκτός από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην οποία προχωρά, έχει επιδοθεί στην πώληση συμμετοχών του ομίλου σε φαρμακαποθήκες ή θυγατρικές εταιρίες.
Πιο συγκεκριμένα, πριν από δέκα ημέρες μεταβίβασε το σύνολο των μετοχών που κατείχε (66,67%) η θυγατρική της Lavipharm Active Services στην εταιρία «Καβάλα Φαρμακευτική». Είχε προηγηθεί η πώληση επίσης του 66,67% των μετοχών που ήλεγχε σε μια ακόμη φαρμακευτική, τη ΝΕΟΦΑΡΜ ΑΕ, με έδρα τα Ιωάννινα, στον μέτοχο μειοψηφίας. Και στις δύο περιπτώσεις παρόλ’ αυτά δεν έγινε γνωστό το τίμημα της συμφωνίας.
Την ίδια ώρα, «ανάσα» αποτελούν για τη φαρμακοβιομηχανία τα μηνύματα που λαμβάνει από την εξαγωγική της δραστηριότητα, η οποία παρουσιάζει αύξηση πωλήσεων σε τεμάχια ύψους 6%. Γι’ αυτό και ο Θανάσης Λαβίδας δηλώνει έτοιμος για μια ακόμη μεγαλύτερη «εφόρμηση» εκτός συνόρων, αξιοποιώντας και τις ισχυρές συνεργασίες που έχει πετύχει όλα αυτά τα χρόνια.
«Σύμμαχο» και υποστηρικτή στο πλευρό του έχει και τον γιο του, Τηλέμαχο, ο οποίος ακολουθεί τα επιχειρηματικά βήματα του πατέρα του, θητεύοντας δίπλα του, ενώ είναι και μέλος της νέας γενιάς της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών, όπου ο Θανάσης Λαβίδας έχει ανακηρυχθεί Επίτιμος πρόεδρος λόγω της προσφοράς του από το 1988 στους κόλπους της.
Κόντρα στις πολυεθνικές
Οι φιλοδοξίες του Θανάση Λαβίδα από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την επιχείρηση, δεν περιορίστηκαν στο να αποτελεί η Lavipharm μία ακόμη εταιρία του χώρου, αλλά να γίνει ακόμη πιο εξειδικευμένη και ανταγωνιστική. Έτσι, επένδυσε στην έρευνα και στην ανάπτυξη, μια επιλογή καθόλου εύκολη, αφού τα πρωτοποριακά προϊόντα στον τομέα των φαρμάκων και των καλλυντικών μονοπωλούνται από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες. Όμως, ο ίδιος δεν τις φοβήθηκε και δικαιώθηκε.
Σήμερα η εταιρία του συγκαταλέγεται στην πρώτη πεντάδα του κλάδου, έχοντας να αντιμετωπίσει πολυεθνικούς κολοσσούς, όπως η Sanofi- Aventis, η Roche, η Pfizer κ.ά, κατέχοντας την πρώτη θέση στα αντισηπτικά με 52,8% και στα διαδερμικά νιτρογλυκερίνης με 46,5%, ενώ στα καλλυντικά ελέγχει το 4,6%.
Για να μπορέσει να «κοντραριστεί» με τους πολυεθνικούς κολοσσούς, ο Θανάσης Λαβίδας βρήκε το… αντίδοτο σε άλλον δρόμο: επικέντρωσε τις προσπάθειές του σε ένα επιλεγμένο κομμάτι της αγοράς, όπου οι πολυεθνικές- λόγω μεγέθους- δεν δραστηριοποιούνται: στον χώρο της φαρμακευτικής τεχνολογίας και ειδικότερα των νέων μεθόδων χορήγησης φαρμάκων. Απέκτησε την δική της τεχνολογία στη διαδερμική χορήγηση των σκευασμάτων και το 1995 η Lavipharm δημιούργησε το πρώτο της προϊόν (διαδερμική νιτρογλυκερίνη), το οποίο σήμερα πωλείται στις χώρες της Ενωμένης Ευρώπης και από το 2006 και στον Καναδά. Δύο χρόνια αργότερα ήρθε το δεύτερο προϊόν για τον κλάδο των καλλυντικών που κυκλοφόρησε σε περισσότερες από 40 χώρες με ιδιαίτερη εμπορική επιτυχία.
Κατά την παραμονή του ως φοιτητής στο εξωτερικό, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Lavipharm ήρθε σε επαφή με επιτυχημένους επιχειρηματίες στον χώρο του φαρμάκου. Εργάστηκε μάλιστα σε φαρμακευτική εταιρία στο Παρίσι και «ρουφώντας» ερεθίσματα και γνώση σε ένα πολυεθνικό περιβάλλον, επέστρεψε στην Ελλάδα. Ωστόσο, στο ξεκίνημά του αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα στην εξεύρεση σωστών στελεχών, αλλά και στη χρηματοδότηση, αφού οι χρηματοοικονομικοί κύκλοι ήταν επιφυλακτικοί στο να βοηθούν νέους επιχειρηματίες.
Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα και ενώ ο ανταγωνισμός με τις πολυεθνικές βρισκόταν στο αποκορύφωμά του, κατόρθωσε με ορισμένες εξ αυτών να αποκτήσει σημαντικές συνεργασίες (Glaxosmithkline, Sanofi-Aventis, Procter&Gamble, Novartis και προσφάτως με την Pfizer, η οποία ανέλαβε την διανομή της διαδερμικής φαιντανύλης στην ελληνική αγορά, ενώ πριν από έναν χρόνο είχε αναλάβει και την κυκλοφορία του Trinipatch), έχοντας έτσι ενισχύσει τους δεσμούς του με μερικά από τα πιο γνωστά στελέχη του παγκόσμιου επιχειρηματικού κόσμου, καθώς και με πολιτικούς κύκλους των ΗΠΑ και της Γαλλίας.
Τα πλάνα για αλυσίδες
Το σχέδιο του Θανάση Λαβίδα να δημιουργήσει αλυσίδα φαρμακείων στα πρότυπα του εξωτερικού, μέσω της οποίας θα διακινεί τα προϊόντα που παράγει, έχει μπει προς το παρόν στο «συρτάρι», όπως λένε οι καλά γνωρίζοντες, αλλά δεν έχει εγκαταλειφθεί. Τηρεί στάση αναμονής μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες και να δει τι μέλλει γενέσθαι και κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα απελευθερωθεί τελικά το επάγγελμα του φαρμακοποιού.
Άλλωστε, εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια οι συνεργάτες του είχαν προβεί σε μια πρώτη έρευνα αγοράς για να διαπιστώσουν ποιοι και πόσοι φαρμακοποιοί θα δέχονταν να ενταχθούν υπό την… σκέπη μιας μεγάλης αλυσίδας, αν και τα πρώτα αποτελέσματα δεν ήταν θετικά, ίσως γιατί η συζήτηση για την απελευθέρωση ήταν ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Τότε ήταν που ο Θανάσης Λαβίδας δέχτηκε τα «πυρά» πολλών συνδικαλιστών φαρμακοποιών, υποστηρίζοντας πως θα επέλθει συγκεντρωτισμός στον κλάδο στα χέρια λίγων, με τα περισσότερα συνοικιακά φαρμακεία να οδηγούνται μαθηματικά στο λουκέτο ή σε αναγκαστική προσχώρηση σε ένα μεγάλο σχήμα, όπου πλέον οι ιδιοκτήτες θα γίνουν υπάλληλοι.
Το αμερικανικό όνειρο κόστισε ακριβά στην εταιρία
Κυνηγώντας το «αμερικανικό όνειρο» ο Θανάσης Λαβίδας την τελευταία δεκαετία, πολλές φορές «σκόνταψε», ενώ συνεχίζει να πληρώνει το… ακριβό τίμημά του, όπως λένε οι καλά γνωρίζοντες πρόσωπα και πράγματα. Οι καθυστερήσεις στην έγκριση της διαδερμικής φαιντανύλης από τον αμερικανικό οργανισμό φαρμάκου (FDA) και η έκδοση των σχετικών αδειών για την κυκλοφορία του προϊόντος στην άλλη άκρη του Ατλαντικού στοίχισε σε χρόνο και χρήμα στον φαρμακοβιομήχανο, «φορτώνοντας» και την Lavipharm με πολλές υποχρεώσεις.
Οι επενδύσεις στις ΗΠΑ συγκέντρωσαν πολλά πικρόχολα σχόλια, καθώς παράγοντες τους κλάδου υποστήριζαν πως η συγκεκριμένη κίνηση δεν θα είχε επιτυχία και θα απέφερε ζημίες. Αυξημένες υποχρεώσεις, μεγάλες λογιστικές ζημίες της θυγατρικής στην Αμερική λόγω των επενδύσεων στην έρευνα, αναδιάρθρωση στη δομή του ομίλου, έδειχναν να επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις αυτές. Όμως, ο Θανάσης Λαβίδας δεν είχε πει την τελευταία του κουβέντα. Η Lavipharm αποδείχτηκε γερό… σκαρί, αφού τελικά ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκου ενέκρινε το διαδερμικό σύστημα φαιντανύλης, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για μεγάλες πωλήσεις σε μια αγορά, όπου οι πωλήσεις ξεπερνούν το 1 δισ. δολάρια. Επίσης, εκδόθηκαν άδειες κυκλοφορίας του προϊόντος σε 21 ευρωπαϊκές χώρες, η παραγωγή του οποίου γίνεται στη χώρα μας.
Πάντως, ακόμη διηγείται ο ίδιος ο Λαβίδας ένα περιστατικό που του μετέφεραν οι συνεργάτες του από την «περιπέτεια» στις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος του FDA, όταν ενημερώθηκε πως μια μικρή ελληνική εταιρία θέλει να παράξει φάρμακο που θα διανέμεται στην Αμερική και φυσικά χρειάζεται άδεια, ενδιαφέρθηκε να μάθει το όνομα του φιλόδοξου επιχειρηματία. «Lavida» του απάντησαν εκείνοι και αυτός που ήταν αρχαιολάτρης και γνώριζε τον Ιπποκράτη, απάντησε με έκπληξη: «Τι Έλληνας; Αφού το όνομά του είναι πορτορικάνικο. Τέλος πάντων, δώστε του την άδεια μιας και είναι Έλλην».
Η Ένωση Νέων Επιχειρηματιών εφαλτήριο της φιλίας με τον Παπανδρέου
Ο Θανάσης Λαβίδας δεν ανήκει στην κατηγορία των κοσμικών που τους αρέσει να ποζάρουν για τις lifestyle στήλες των περιοδικών. Όσο εξωστρεφής είναι στη δουλειά του και ως αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, τόσο διακριτικά προτιμά να κινείται στην προσωπική του ζωή.
Ουδέποτε όμως, «έκρυψε» και την φιλία που διατηρεί με την οικογένεια του πρώην πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου και με τον ίδιο, από την εποχή της δημιουργίας της Ελληνικής Ένωσης Νέων Επιχειρηματιών. Τότε που τα επονομαζόμενα νέα επιχειρηματικά «τζάκια» φιλοδοξούσαν να… ταξιδέψουν την επιχειρηματικότητα εκτός Ελλάδας και να αναπτύξουν έναν γόνιμο διάλογο με την πολιτική ηγεσία.
Ήταν η ίδια εποχή που ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Lavipharm συνδέθηκε στενά και με τους επιχειρηματίες Δημήτρη Κοντομηνά, Οδυσσέα Κυριακόπουλο, τους αδελφούς Γιάννη και Κυριάκο Φιλίππου της ΦΑΓΕ, τον Κώστα Μπουτάρη και πολλούς ακόμη, αφού το 1988 όλοι συμμετείχαν στην Ελληνική Ένωση Νέων Επιχειρηματιών.
Οι στενοί φιλικοί του δεσμοί πάντως, με την οικογένεια Παπανδρέου, ουδέποτε τον εμπόδισαν από το να διατηρεί καλές σχέσεις και με άλλους εκπροσώπους της πολιτικής ζωής του τόπου, αλλά και από το να κρίνει, να επισημαίνει τα κακώς κείμενα του κλάδου και να παρεμβαίνει όπου και όποτε χρειάζεται. Από το βήμα του ΣΕΒ έχει πολλές φορές μιλήσει για το ότι οι μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων που αποφάσισε το υπουργείο Υγείας, έπληξαν σημαντικά τις πωλήσεις των φαρμακευτικών εταιριών, επιφέροντας επιβράδυνση του επιπέδου δραστηριότητας που επηρέασε και τα περιθώρια κερδοφορίας ολόκληρου του κλάδου. Έχει ταχθεί υπέρ μιας ολοκληρωμένης πολιτικής στον τομέα των φαρμάκων και όχι υπέρ αποσπασματικών μέτρων, ενώ σε πρόσφατη επιχειρηματική ημερίδα του ΣΕΒ στην Κωνσταντινούπολη τόνισε πως οι οργανωμένες ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε επενδυτική ετοιμότητα, ενώ με την εξωστρέφειά τους προσπαθούν να αντεπεξέλθουν των σκοπέλων της κρίσης και αποτελούν «ανάχωμα» σε αυτήν ως ένας από τους ελάχιστους μοχλούς ανάπτυξης.
Οι φίλοι περιγράφουν τον Θανάση Λαβίδα ως έναν επιχειρηματία που διαθέτει διπλωματικό «ταλέντο» που μπορεί να πείθει ακόμη και τον πιο δύσπιστο συνομιλητή του. Οι αντίπαλοί του από την άλλη, ακόμη και μέσα στους κόλπους της φαρμακευτικής κοινότητας, τον επικρίνουν για πολύ ήπιες παρεμβάσεις όσον αφορά στα στρεβλά του κλάδου τους, για να μη βάλει σε… δοκιμασία τις πολιτικές διασυνδέσεις του. Μάλιστα, φέρνουν συχνά- πυκνά ως παράδειγμα το ότι έχει στηρίξει τις περισσότερες πρωτοβουλίες του πρώην Πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου από το βήμα του ΣΕΒ.
