Οι φυσικές καταστροφές έχουν σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο σε παγκόσμιο επίπεδο, με το κόστος τους να αυξάνεται διαρκώς, ενώ η κλιματική αλλαγή εντείνει τα φαινόμενα. Στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, η συζήτηση επικεντρώθηκε στη σημασία της πρόληψης και της τεχνολογίας για την αντιμετώπιση αυτών των κρίσεων.
Η τεχνολογία ως μέσο πρόληψης
Η κα. Εύη Δραμαλιώτη, Γενική Γραμματέας Συντονισμού στην Προεδρία της Κυβέρνησης, ανέφερε ότι η τεχνολογία μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη φυσικών καταστροφών. Ολοκληρωμένα έργα, όπως το ΑΙΓΙΣ, έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί, ενισχύοντας την πρόληψη σε περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών. Η ίδια υπογράμμισε ότι παρά τη θερμότητα του περσινού καλοκαιριού, το ποσοστό καμένων εκτάσεων ήταν σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με προηγούμενα έτη. Επιπλέον, η μεταφορά των δασικών υπηρεσιών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος συνέβαλε στην καλύτερη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, ενώ η συνεργασία με την Πυροσβεστική ήταν πιο αποτελεσματική.
Οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Η κα. Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια Έρευνας της diaNEOsis, παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα έχουν σοβαρές συνέπειες στην οικονομία. Αναμένονται περισσότερα επεισόδια καύσωνα, μείωση βροχοπτώσεων και αύξηση της πιθανότητας πυρκαγιών. Η θερμοκρασία θα αυξηθεί, επηρεάζοντας την κατανάλωση ενέργειας για ψύξη και αυξάνοντας τη θνησιμότητα, ειδικά στους ηλικιωμένους. Εκτιμήσεις δείχνουν ότι χωρίς μέτρα πρόληψης, το κόστος για τη χώρα μπορεί να φτάσει τα 701 δισ. ευρώ μέχρι το 2100.
Δράσεις και στρατηγικές πρόληψης
Η ανάγκη για δραστικά μέτρα πρόληψης επανέλαβε ο κ. Μανώλης Πλειώνης, Διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, υπογραμμίζοντας ότι τα οικονομικά κόστη από την αδράνεια θα είναι πολύ υψηλότερα από αυτά των προληπτικών μέτρων. Ο ίδιος τόνισε τη σημασία της πλήρους απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα και της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την αντιμετώπιση των ακραίων φαινομένων, στα οποία η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη λόγω της γεωγραφικής της θέσης.
Καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις
Η τεχνολογία έρχεται να υποστηρίξει τις προσπάθειες για την πρόληψη καταστροφών και την προστασία του περιβάλλοντος. Η Nova Telecommunications & Media ανέπτυξε το «Smart Forest», ένα σύστημα διαχείρισης φυσικών καταστροφών, το οποίο αξιοποιεί κάμερες, αισθητήρες και drones για τον έλεγχο δασικών περιοχών. Το σύστημα έχει δοκιμαστεί με επιτυχία στον Υμηττό και η εταιρία προγραμματίζει την εφαρμογή του και σε άλλες περιοχές, όπως το Αιγάλεω.
Η συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα
Η συνεργασία μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα είναι καθοριστική για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Ο κ. Λεωνίδας Παπαϊωάννου από την PwC επισήμανε τη σημασία της τεχνολογίας στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ετοιμότητας στις πλημμύρες, όπως συνέβη στην περίπτωση της Θεσσαλίας. Ο ιδιωτικός τομέας, με την παροχή τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, σε συνεργασία με το κράτος, μπορεί να δημιουργήσει αποτελεσματικές στρατηγικές για την προστασία των υποδομών και την άμεση ανταπόκριση σε φυσικές καταστροφές.
Αναλυτικότερα:
Οι φυσικές καταστροφές, οι οικονομικές τους συνέπειες και ο ρόλος της τεχνολογίας στην πρόληψη βρέθηκαν στο επίκεντρο συζήτησης στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιείται στους Δελφούς 9-12 Απριλίου.
Την επένδυση στην τεχνολογία προέταξε η κα. Εύη Δραμαλιώτη, Γενική Γραμματέας Συντονισμού στην Προεδρία της Κυβέρνησης, ως μέσο πρόληψης, αναφέροντας παράλληλα ότι έχει συμβασιοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος του ΑΙΓΙΣ. Μιλώντας για το περσινό καλοκαίρι, είπε ότι, αν και ήταν το πιο θερμό των τελευταίων 30 ετών, είχαμε λιγότερα καμένα στρέμματα.
Χαρακτήρισε θετική την απόφαση μεταφοράς των δασικών υπηρεσιών από το Υπουργείο Εσωτερικών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, επισημαίνοντας ότι η εμπλοκή τους στις δασικές ζώνες υπήρξε αποτελεσματική, καθώς γνωρίζουν καλύτερα τα δασικά οικοσυστήματα και συνεργάστηκαν αρμονικά με την Πυροσβεστική. Επίσης, σημείωσε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση έχει ωριμάσει και σχεδιάζει τις χρηματοδοτήσεις που χρειάζεται, καθώς και ότι οι εθελοντικές οργανώσεις ζητούν συγκεκριμένα πράγματα. «Χωρίς τους πολίτες και τους εθελοντές δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τόσο μεγάλες κρίσεις», τόνισε.
Η κα. Δραμαλιώτη προανήγγειλε την ενσωμάτωση οδηγίας για τις κρίσιμες υποδομές, εξηγώντας ότι πρέπει να τις καταγράψουμε, να δούμε ποιες πρέπει να ενισχυθούν και στη συνέχεια να εξασφαλίσουμε χρηματοδότηση.
Αριθμούς επικαλέστηκε η κα. Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια Έρευνας, diaNEOsis, προκειμένου να περιγράψει το μέλλον εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Όπως σημείωσε, αναμένεται αύξηση κατά 15 έως 20 επεισοδίων καύσωνα ετησίως, μείωση των βροχοπτώσεων κατά 10% έως 30%, αύξηση της πιθανότητας πυρκαγιών από 10% έως 70% και άνοδος της στάθμης της θάλασσας από μισό έως δύο μέτρα. Παράλληλα, η θερμοκρασία θα αυξηθεί, γεγονός που συνεπάγεται υψηλότερη κατανάλωση ενέργειας για ψύξη, αλλά και αύξηση της θνησιμότητας από καρδιολογικά και πνευμονολογικά αίτια κατά 12% έως 15%, ιδιαίτερα για άτομα άνω των 65 ετών
.
Σύμφωνα με έρευνα της diaNEOsis, οι Έλληνες θεωρούν την κλιματική αλλαγή ως την τρίτη μεγαλύτερη απειλή μετά την οικονομική κατάσταση και το δημογραφικό, ενώ τρεις στους τέσσερις λένε ότι θα ασφάλιζαν την οικία τους έναντι φυσικών καταστροφών. Αναφέρθηκε, επίσης, σε στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος που εκτιμούν ότι, αν δεν λάβουμε μέτρα πρόληψης, το κόστος για τη χώρα μας μέχρι το 2100 θα αγγίξει τα 701 δις.
Για «τσουνάμι» που έρχεται λόγω της κλιματικής κρίσης και αντιμετωπίζεται μόνο με δραματικά μέτρα πρόληψης έκανε λόγο ο κ. Μανώλης Πλειώνης, Διευθυντής και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τονίζοντας μάλιστα ότι το οικονομικό κόστος, αν δεν λάβουμε μέτρα, θα είναι πολύ πιο ακριβό από τη λήψη μέτρων.
«Πρέπει να συνηθίσουμε τη νέα κανονικότητα. Ίσως μάλιστα να είναι πολύ χειρότερη από τη σημερινή», εκτίμησε ο κ. Πλειώνης και επεσήμανε την ανάγκη για πλήρη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, λέγοντας ότι μόνο με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορούμε να προχωρήσουμε και με σύμμαχο την κοινωνία. Συγκεκριμένα για τη χώρα μας, είπε ότι τα ακραία φαινόμενα αυξάνονται με ιδιαίτερη ένταση, καθώς είμαστε το hot spot της κλιματικής αλλαγής, ενώ αναφέρθηκε και σε δεδομένα για τους κλιματικούς πρόσφυγες στο εσωτερικό των χωρών που μας κατατάσσουν στην πρώτη θέση σε όλη την Ευρώπη.
Για τις δράσεις της εταιρείας του που αφορούν την κλιματική κρίση μίλησε ο κ. Γιώργος Λάμπρου, Διευθύνων Σύμβουλος, Nova Telecommunications & Media Single Member. Εξήγησε ότι ξεκίνησαν με έργα αποκατάστασης (κορμοδέματα σε Έβρο και Ρόδο) και την αναδάσωση της Μονής Πεντέλης, αλλά μετά αντιλήφθηκαν ότι η αποκατάσταση δεν αρκεί, παίρνει χρόνο, κοστίζει πολύ και έχει αβέβαια αποτελέσματα.
Γι’αυτό τον λόγο, η εταιρεία αποφάσισε να αξιοποιήσει τις τεχνολογικές λύσεις και διαμόρφωσε το Smart Forest για να προστατευθεί η κοιλάδα με τις Πεταλούδες στη Ρόδο. Πρόκειται για ένα υπερσύγχρονο κέντρο διαχείρισης ελέγχου που ενημερώνεται από κάμερες με AI, αισθητήρες και drones και το οποίο προσφέρει πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα και άμεση ενημέρωση των πολιτών. Έχει δοκιμαστεί στον Υμηττό και ένα αντίστοιχο σύστημα ετοιμάζεται για το όρος Αιγάλεω.
Επίσης, ο κ. Λάμπρου προανήγγειλε μια νέα πρωτοβουλία με εξειδικευμένους επιστήμονες, ώστε να ετοιμαστεί μελέτη για το θέμα της πρόληψης, το κόστος αν δεν ληφθούν μέτρα, το πώς επηρεάζεται ο τουρισμός, την ανθεκτικότητα των πόλεων και το ποιος είναι ο αντίκτυπος στο ΑΕΠ.
Τον καταλυτικό ρόλο της τεχνολογίας επεσήμανε και ο κ. Λεωνίδας Παπαϊωάννου, Εταίρος, PwC, Greece, σημειώνοντας ότι πρόληψη δεν είναι απλά βελτίωση της ετοιμότητας αλλά και αύξηση της ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα, έφερε το παράδειγμα της Θεσσαλίας που, όταν πλημμύρισε, είχε μικρή ετοιμότητα, ενώ τώρα υπάρχει κέντρο ελέγχου που βλέπει το ανάγλυφο της περιοχής, συγκεντρώνει τα δεδομένα του καιρού, ενώ επόμενο βήμα είναι μέσω της τεχνητής νοημοσύνης να υπάρχει εκτίμηση όταν βρέχει στο βουνό πόσο μπορεί να ανέβει η στάθμη του νερού και πόσο χρόνο έχεις να αντιδράσεις. «Ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να φέρει την έρευνα, την τεχνογνωσία και την τεχνολογία και το κράτος να τη δεχτεί, να την κάνει κτήμα του», κατέληξε.
