Τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών στα ηλεκτρικά δίκτυα των Ευρωπαϊκών χωρών μελέτησαν δυο Έλληνες ερευνητές, ο Γεώργιος-Μάριος Καραγιάννης και ο Σταμάτης Χονδρογιάννης, για λογαριασμό του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Joint Research Center-JRC).
Το συμπέρασμα της μελέτης με τίτλο “Η αποκατάσταση του ηλεκτρικού δικτύου μετά από τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών” ήταν ότι η διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος από κάποια φυσική καταστροφή λόγω σεισμού, πλημμύρας ή γεωμαγνητικής καταιγίδας μπορεί να διαρκέσει σε κάποιες περιπτώσεις από μερικές ώρες έως μερικούς μήνες.
Οι ερευνητές μελέτησαν την επίπτωση που είχαν στο ηλεκτρικό δίκτυο ευρωπαϊκών χωρών 16 σεισμοί, 20 πλημμύρες και 15 γεωμαγνητικές καταιγίδες λόγω έντονης δραστηριότητας του Ήλιου. Όπως επισημαίνουν, συνήθως η διακοπή του ρεύματος διαρκεί από μία έως τέσσερις μέρες, ενώ οι συχνότερες διακοπές συμβαίνουν σε περίπτωση πλημμύρας. Η διακοπή του ρεύματος μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση ατυχημάτων, τη διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας και την παρεμπόδιση των προσπαθειών διάσωσης και αποκατάστασης των υποδομών, εωσότου επανέλθει ο ηλεκτρισμός.
Στην έρευνα υπογραμμίζεται ότι ο ηλεκτρισμός αποτελεί τη “ραχοκοκαλιά” κάθε σύγχρονης κοινωνίας, γι’ αυτό είναι σημαντικό οι επιπτώσεις μιας φυσικής καταστροφής στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος να τίθενται γρήγορα από έλεγχο. Βασική πρόταση των ερευνητών είναι το ηλεκτρικό δίκτυο να σχεδιάζεται έτσι ώστε μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί ακόμη κι αν καταστραφούν ζωτικές υποδομές του.
Το είδος της φυσικής καταστροφής επηρεάζει διαφορετικά τον χρόνο πλήρους αποκατάστασης, ο οποίος επίσης εξαρτάται σημαντικά τόσο από τον αριθμό των αναγκαίων επισκευών, όσο και από τη δυνατότητα ταχείας πρόσβασης στην πληγείσα περιοχή.
Για χώρες όπως η Ελλάδα μεγαλύτερη απειλή συνιστούν οι σεισμοί, καθώς μπορούν να προκαλέσουν ζημιές ακόμη και σε βαρύ ηλεκτρικό εξοπλισμό, ενώ αν συνοδεύονται από ρευστοποίηση και υποχώρηση του εδάφους, τότε είναι δυνατό να αποβούν πολύ καταστροφικοί για το δίκτυο του ηλεκτρισμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, σύμφωνα με τη μελέτη, χρειάζονται μία έως τέσσερις μέρες για την αποκατάσταση του δικτύου μετά από σεισμό, αν και σε σπανιότερα περιστατικά είναι πιθανό να χρειασθούν ακόμη και μήνες.
Συχνότερο πρόβλημα σε όλη την Ευρώπη αποτελούν οι πλημμύρες, καθώς τα νερά και οι κατολισθήσεις που προκαλούνται από αυτά, μπορούν να υποσκάψουν τα θεμέλια των στύλων του ηλεκτρικού δικτύου και να τους ρίξουν. Επιπλέον, η επαφή του ηλεκτρικού εξοπλισμού με το νερό μπορεί να προκαλέσει ακόμη και εκρήξεις, ενώ η υγρασία και η σκόνη που διεισδύουν στα πλημμυρισμένα ηλεκτρικά μηχανήματα, απαιτούν χρονοβόρες διαδικασίες για τον καθαρισμό τους. Σε αντίθεση όμως με τους σεισμούς στις πλημμύρες υπάρχει συχνά η δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης για να μετριασθούν οι επιπτώσεις στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Τέλος, οι ως τώρα υποτιμημένες γεωμαγνητικές καταιγίδες μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο το τοπικό αλλά όλο το ηλεκτρικό δίκτυο. Ο χρόνος προειδοποίησης συνήθως είναι πολύ λίγος, ενώ ο χρόνος αποκατάστασης των ζημιών ποικίλει από μερικές ώρες έως αρκετούς μήνες.
