Δικαιώνοντας τις δυστοπικές προβλέψεις της βρεταννικής τηλεοπτικής σειράς “Black Mirror” μια νεοσύστατη εταιρεία, η αμερικανική Nectome, υποστηρίζει ότι θα μπορεί στο μέλλον να κάνει “back up” στον ανθρώπινο εγκέφαλο, δημιουργώντας ένα ψηφιακό αντίγραφο του που θα μπορεί να “ανέβει” (upload) σε έναν διακομιστή δεδομένων κάπου αλλού.
Η εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2016 από ερευνητές του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, υπόσχεται έτσι να χαρίζει μιας μορφής αθανασίας στους ενδιαφερόμενους πελάτες της, με μια μικρή προϋπόθεση, πέραν των χρημάτων: Τον πρόσφατο θάνατο του εγκεφάλου του πελάτη!
Η Nectome μπορεί να είναι μια καινούρια εταιρεία αλλά υποστηρίζεται ήδητόσο από τον οργανισμό Y Combinator, που λειτουργεί ως θερμοκοιτίδα υποστήριξης νεοφυών επιχειρήσεων (στο παρελθόν έχει στηρίξει γνωστά πλέον ονόματα, όπως το Dropbox και η AirBnB), όσο και από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ, το οποίο ήδη την επιδότησε με σχεδόν ένα εκατομμύριο δολάρια. Ο συνιδρυτής της Nectome, Ρόμπερτ ΜακΊντιρ αναμένεται την επόμενη εβδομάδα να περιγράψει την τεχνολογία του σχετικά με την λεπτομερή συντήρηση εγκεφάλων μέσω της χρήσης μια διαδικασία ταρίχευσης υψηλής τεχνολογίας.
Ουσιαστικά, η εταιρεία σχεδιάζει να προσφέρει σε πρώτο στάδιο τη δυνατότητα κρυοσυντήρησης του εγκεφάλου με μια καινοτόμο διαδικασία “υαλοποίησης” και, στη συνέχεια, την “αντιγραφή” του περιεχομένου του, ώστε να αποθηκευθεί σε κάποιον απομακρυσμένο υπολογιστή.
Η χημική ουσία που χρησιμοποιεί μπορεί να κρατήσει ένα σώμα άθικτο για εκατοντάδες χρόνια, ίσως χιλιάδες, με την μορφή παγωμένου γυαλιού.
Μέχρι στιγμής έχουν γίνει επιτυχείς δοκιμές του πρώτου σταδίου, δηλαδή της κρυοσυντήρησης, στον εγκέφαλο ενός κουνελιού το 2016 και ενός χοίρου το 2018. Όσον αφορά τον άνθρωπο τον Φεβρουάριο, παρέλαβαν (έναντι άγνωστου ποσού) το πτώμα μιας ηλικιωμένης γυναίκας και κατάφεραν να διατηρήσουν τον εγκέφαλό της μόλις 2,5 ώρες μετά τον θάνατό της. Η εξάωρη διαδικασία συντήρησης, πραγματοποιήθηκε σε ένα νεκροταφείο. Και σύμφωνα με τον ΜακΙντιρ ο εγκέφαλος της γυναίκας είναι “ένας από τους καλύτερα διατηρημένους ποτέ”, αν και το γεγονός ότι ήταν ήδη νεκρή ακόμα και για δυο ώρες τον είχε καταστρέψει σε μεγάλο βαθμό.
Το γεγονός ότι για να ελπίζει κάποιος σε μια “μελλοντική αναγέννηση” του εαυτού του θα πρέπει η διαδικασία κρυοσυντήρησης να πραγματοποιηθεί τη στιγμή του θανάτου του (ή ακόμα πιθανότερα η ίδια η διαδικασία να αποτελεί την αιτία του θανάτου) οφείλεται στο ότι η κυκλοφορία του αίματος του πελάτη-θύματος θα πρέπει να αντικατασταθεί με χημικές ουσίες που θα διατηρήσουν άθικτη τη νευρωνική δομή του εγκεφάλου του νεκρού πλέον ατόμου.
Όπως είναι προφανές, πολλές είναι οι αντιδράσεις και τα ερωτήματα για την νομιμότητα και την ηθικότητα εφαρμογής μιας τέτοιας πρακτικής, ακόμα κι αν υπάρχει η συναίνεση του ετοιμοθάνατου πελάτη. Καταρχήν η εταιρεία δεν έχει αναπτύξει κάποια πραγματικά αξιόπιστη μέθοδο για να αντιγράψει το εγκεφαλικό “λογισμικό”, παρά μόνο ευελπιστεί ότι κάπου στο 2024 θα έχει αναπτύξει μια μέθοδο που θα επιτρέπει την πλήρη ψηφιακή προσομοίωση ενός “βιολογικού νευρωνικού δικτύου” και το upload του σε έναν υπολογιστή. Το σίγουρο και σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι ένα νευρωνικό δίκτυο απέχει πολύ από έναν ολόκληρο εγκέφαλο, πολύ περισσότερο από έναν ολοκληρωμένο νου που αλληλεπιδρά με τον κόσμο και έχει αυτοσυνειδησία.
Πρόθεση της Nectome είναι να αρχίσει δοκιμές σε ανθρώπους που έχουν κάποια ασθένεια τελικού σταδίου και βρίσκονται λίγο πριν από τον θάνατο.
Ήδη αναζητεί άτομα που σχεδιάζουν να πεθάνουν με ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Αν και η έρευνά της βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, ήδη -προκειμένου να χρηματοδοτήσει τα σχέδιά της- η εταιρεία άρχισε να “πουλάει ελπίδα”, δημιουργώντας από τώρα μια λίστα αναμονής. Όποιος θέλει, μπορεί να μπει σε αυτήν τη λίστα προκαταβάλλοντας 10.000 δολάρια, για να εξασφαλίσει ότι θα έχει προτεραιότητα, όταν – κι αν- οι υποσχέσεις της γίνουν πιο ρεαλιστικές. Σύμφωνα με πληροφορίες, 25 άνθρωποι έχουν κιόλας δηλώσει το όνομά τους.
Η εταιρεία φροντίζει να επισημαίνει τη μεγάλη διαφορά μεταξύ του να αποσκοπείς στο να επαναφέρεις στη ζωή τον ίδιο τον εγκέφαλο εμός πεθαμένου (δηλαδή το hardware του), και του να αποθηκεύεις ψηφιακά τις μνήμες του (δηλαδή το software του). Παρ’ όλα αυτά, το να πουλάς ελπίδες ψηφιακής αθανασίας με αντάλλαγμα χρήματα και έναν πραγματικό θάνατο σίγουρα διεγείρει πολλά ηθικά ζητήματα και φόβους για το που μπορεί να οδηγήσει η ανάπτυξη της επιστήμης υπό τέτοιες συνθήκες…