Στα ανώτερα στρώματα της τοξικής ατμόσφαιρας του πλανήτη Αφροδίτη, οι αστρονόμοι από τη Γη έχουν ανακαλύψει σημάδια ύπαρξης ζωής.
Εάν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί από επιπλέον παρατηρήσεις τηλεσκοπίων και μελλοντικές διαστημικές αποστολές, θα μπορούσε να στρέψει το βλέμμα των επιστημόνων προς ένα από τα πιο φωτεινά αντικείμενα του νυχτερινού ουρανού. Η Αφροδίτη, που πήρε το όνομά της από τη ρωμαϊκή θεά της ομορφιάς, θερμαίνεται σε θερμοκρασίες εκατοντάδων βαθμών και καλύπτεται από σύννεφα που περιέχουν σταγονίδια διαβρωτικού θειικού οξέος. Λίγοι έχουν επικεντρωθεί στον βραχώδη πλανήτη ως περιβάλλον φιλοξενίας ζωής.
Αντ ‘αυτού, για δεκαετίες, οι επιστήμονες αναζήτησαν σημάδια ζωής αλλού, με το ενδιαφέρον συνήθως να στρέφεται στον Άρη και πιο πρόσφατα στην Ευρώπη, τον Εγκέλαδο και άλλους παγωμένους δορυφόρους των γιγαντιαίων πλανητών.
Οι αστρονόμοι, από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία οι οποίοι ανέφεραν το εύρημα τη Δευτέρα σε επιστημονική δημοσίευση τους, δεν έχουν συλλέξει δείγματα μικροβίων της Αφροδίτης, ούτε έχουν τραβήξει φωτογραφίες από αυτά. Αλλά με ισχυρά τηλεσκόπια, έχουν ανιχνεύσει μια χημική ουσία – φωσφίνη – στην παχιά ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. Μετά από αρκετή ανάλυση, οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι κάτι που είναι τώρα ζωντανό είναι η μόνη εξήγηση για την πηγή της χημικής ουσίας.
Στον πλανήτη μας το αέριο αυτό παράγεται μόνο βιομηχανικά ή από μικρόβια που ζουν σε περιβάλλοντα χωρίς οξυγόνο. Επί δεκαετίες, αστρονόμοι είκαζαν πως τα νέφη σε μεγάλα ύψη στην Αφροδίτη θα μπορούσαν να φιλοξενούν μικρόβια- αιωρούμενα μακριά από την καυτή, αφιλόξενη επιφάνεια, μα παράλληλα ικανά να αντέχουν σε περιβάλλοντα πολύ υψηλής οξύτητας. Ο εντοπισμός φωσφίνης θα μπορούσε να υποδεικνύει ύπαρξη τέτοιας εξωγήινης «εναέριας» ζωής.
«Όταν είχαμε τα πρώτα ίχνη φωσφίνης στο φάσμα της Αφροδίτης, ήταν σοκ» είπε η Τζέιν Γκριβς του Cardiff University στο Ηνωμένο Βασίλειο, επικεφαλής της ομάδας των ερευνητών που εντόπισε τα πρώτα ίχνη φωσφίνης σε παρατηρήσεις από το James Clerk Maxwell Telescope, το οποίο λειτουργεί το East Asian Observatory στη Χαβάη. Η επιβεβαίωση της ανακάλυψης χρειάστηκε 45 κεραίες του ALMA (Atacama Large millimeter/submillimeter Array) στη Χιλή, ένα πιο ευαίσθητο τηλεσκόπιο που συνεργάζεται με το ESO (European Southern Observatory).
Η διεθνής επιστημονική ομάδα εκτιμά πως εάν υπάρχουν οργανισμοί στην Αφροδίτη, πιθανότατα θα διαφέρουν πολύ από τους γήινους «ξαδέλφους» τους, μα θα μπορούσαν να είναι οι πηγές της φωσφίνης στην ατμόσφαιρα. Αν και τα νέφη σε μεγάλα ύψη της Αφροδίτης έχουν ανεκτές θερμοκρασίες, μέχρι και 30 βαθμών Κελσίου, είναι απίστευτα όξινα, κάτι που συνιστά μεγάλο πρόβλημα για την επιβίωση μικροβίων εκεί.
Υπάρχει πάντα η πιθανότητα κάποιος άγνωστος μηχανισμός στο εσωτερικό ή την επιφάνεια του πλανήτη να παράγει φωσφίνη σε μεγάλες ποσότητες. Οι ερευνητές, πάντως, θεωρούν πως η ανακάλυψή τους είναι σημαντική επειδή μπορούν να αποκλείσουν πολλούς εναλλακτικούς τρόπους δημιουργίας φωσφίνης. Αναγνωρίζουν όμως πως η επιβεβαίωση της παρουσίας «ζωής» απαιτεί περισσότερη δουλειά.
«Γνωρίζουμε ότι είναι μια εξαιρετική ανακάλυψη», δήλωσε η Clara Sousa-Silva, μοριακή αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, μια εκ των συγγραφέων της οποίας η έρευνα επικεντρώθηκε στη φωσφίνη. «Μπορεί να μην ξέρουμε πόσο εξαιρετική είναι χωρίς να επιστρέψουμε στην Αφροδίτη», συμπλήρωσε.
