Σύμφωνα με νέα έκθεση της εταιρείας παροχής λύσεων ψηφιακής ασφάλειας Kaspersky, το stalkerware – ένα λογισμικό εξ’ αποστάσεως μυστικής παρακολούθησης που συνηθίζεται σε περιπτώσεις σχετικές με ενδοοικογενειακή βία – παραμένει ένα σημαντικό παγκόσμιο πρόβλημα.
Συγκεκριμένα, με βάση την έρευνα “The State of Stalkerware 2020” που κυκλοφόρησε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, 53.870 χρήστες της Kaspersky επηρεάστηκαν παγκοσμίως από κακόβουλο software παρακολούθησης το 2020, έναντι 67.500 χρηστών φορητών συσκευών που επηρεάστηκαν το 2019.
Αν κι ο συνολικός αριθμός των θυμάτων παγκοσμίως το 2020 μειώθηκε κατά 13.630 σε σύγκριση με το 2019. Οι ερευνητές παρατήρησαν αύξηση του αριθμού των θυμάτων κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020, την περίοδο δηλαδή που ξεκίνησαν οι χώρες να υποβάλλονται περισσότερο σε καθεστώς lockdown με το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19.
Όσον αφορά τις χώρες που επηρεάζονται περισσότερο, στην Ρωσία τα θύματα ανέρχονται στα 12.389, με δεύτερη την Βραζιλία με 6.523 θύματα. Οι ΗΠΑ ανέβηκαν στην τρίτη θέση το 2020, με 4.745 θύματα, ενώ η Ινδία «έπεσε» στην τέταρτη θέση, με 4.627 θύματα. Άλλες χώρες που κατατάχθηκαν στις πρώτες δέκα πιο επηρεαζόμενες ήταν το Μεξικό, η Γερμανία, το Ιράν, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σαουδική Αραβία.
«Βλέπουμε ότι ο αριθμός των χρηστών που επηρεάζονται από το stalkerware παρέμεινε υψηλός και εντοπίζουμε νέα δείγματα κάθε μέρα. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι υπάρχει η πραγματική ιστορία κάποιου πίσω από όλους αυτούς τους αριθμούς και μερικές φορές υπάρχει μια σιωπηλή κλήση για βοήθεια. Επομένως, μοιραζόμαστε το κομμάτι της εικόνας μας με την κοινότητα που εργάζεται να τερματίσει τη χρήση του stalkerware, προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα το ζήτημα. Είναι σαφές ότι όλοι πρέπει να μοιραζόμαστε τα ευρήματά μας, ώστε να βελτιώσουμε περαιτέρω την ανίχνευση και την προστασία προς όφελος όσων επηρεάζονται από την κυβερνοβία», σχολιάζει ο Victor Chebyshev, Team Lead, Research Development, Kaspersky.
Το 2019, η Kaspersky συνίδρυσε μαζί με εννέα άλλους οργανισμούς, το Coalition Against Stalkerware, το οποίο μετράει πλέον 30 μέλη από πέντε ηπείρους. Η Πρωτοβουλία στοχεύει στη βελτίωση της ανίχνευσης του stalkerware από τη βιομηχανία, την αμοιβαία μάθηση από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και εταιρείες και στην ευαισθητοποίηση του κοινού. Επιπλέον, τον Νοέμβριο του 2020, η Kaspersky κυκλοφόρησε ένα δωρεάν εργαλείο anti-stalkerware με την ονομασία TinyCheck. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι το ότι μπορεί να ανιχνεύει stalkerware και να ενημερώνει τους επηρεαζόμενους χρήστες χωρίς να ενημερώνει τον δράστη.
Σύμφωνα με την Kaspersky οι χρήστες μπορούν να ελέγξουν εάν η φορητή συσκευή τους έχει εγκατεστημένο stalkerware αναζητώντας τα ακόλουθα σημάδια:
– Ελέγξτε τα δικαιώματα σε εγκατεστημένες εφαρμογές: Οι εφαρμογές stalkerware ενδέχεται να συγκαλυφθούν με ψεύτικο όνομα εφαρμογής με ύποπτη πρόσβαση σε μηνύματα, αρχεία καταγραφής κλήσεων, τοποθεσία και άλλη προσωπική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, μια εφαρμογή που ονομάζεται “Wi-Fi” και έχει πρόσβαση στη γεωγραφική σας τοποθεσία είναι ένας ύποπτος υποψήφιος.
– Διαγράψτε εφαρμογές που δεν χρησιμοποιείτε πλέον. Εάν δεν έχετε χρησιμοποιήσει την εφαρμογή για ένα μήνα ή περισσότερο, είναι πιθανώς ασφαλές να υποθέσουμε ότι δεν τη χρειάζεστε πλέον και αν αυτό αλλάξει στο μέλλον, μπορεί πάντα να επανεγκατασταθεί.
– Ελέγξτε τις ρυθμίσεις “άγνωστες πηγές” σε συσκευές Android. Εάν είναι ενεργοποιημένες οι “άγνωστες πηγές” στη συσκευή σας, μπορεί να είναι ένδειξη ότι εγκαταστάθηκε ανεπιθύμητο λογισμικό από κάποια τρίτη πηγή.
– Ελέγξτε το ιστορικό του προγράμματος περιήγησής σας. Για να κατεβάσει stalkerware, ο παραβάτης θα πρέπει να επισκεφτεί ορισμένες ιστοσελίδες για τις οποίες ο επηρεαζόμενος χρήστης δεν γνωρίζει. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να μην υπάρχει καθόλου ιστορικό εάν ο κακοποιός το διαγράψει
Πριν αφαιρέσετε το stalkerware από μια συσκευή:
– Μην βιαστείτε να αφαιρέσετε το stalkerware εάν βρεθεί στη συσκευή, καθώς μπορεί να το παρατηρήσει ο κακοποιός. Είναι πολύ σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι ο κακοποιός μπορεί να αποτελεί πιθανό κίνδυνο για την ασφάλειά σας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να κλιμακώσει τις καταχρηστικές συμπεριφορές του ως απόκριση.
– Επικοινωνήστε με τοπικές αρχές και οργανισμούς παροχής υπηρεσιών που υποστηρίζουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας – για βοήθεια και σχεδιασμό ασφάλειας. Μια λίστα με σχετικούς οργανισμούς σε διάφορες χώρες μπορείτε να βρείτε στο www.stopstalkerware.org.
– Σκεφτείτε εάν θέλετε να διατηρήσετε τυχόν στοιχεία για το stalkerware πριν από την αφαίρεση.
– Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας και κάντε ό, τι σας φαίνεται πιο ασφαλές.
