Για τους λάτρεις του ποδοσφαίρου σε όλο τον κόσμο, η κορυφαία στιγμή του αθλήματος είναι ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τι γίνεται όμως αν αυτός ο αγώνας στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον αποδειχθεί προκριματικός για ένα τελικό παιχνίδι μεταξύ των καλύτερων ανθρώπων και των καλύτερων ρομπότ;
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του BBC, μπορεί να ακούγεται ασύλληπτο, αλλά αυτός είναι ο στόχος μιας οργάνωσης που διοργανώνει ένα ετήσιο παγκόσμιο τουρνουά ποδοσφαίρου για ρομπότ από το 1997. Το Robot Soccer World Cup ή RoboCup που ιδρύθηκε από μια ομάδα επιστημόνων ρομποτικής, έχει θέσει έναν σίγουρα φιλόδοξο στόχο.
“Μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα, μια ομάδα πλήρως αυτόνομων ανθρωποειδών ρομπότ ποδοσφαιριστών θα κερδίσει ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου, σύμφωνα με τους επίσημους κανόνες της [διοίκησης ποδοσφαίρου] της FIFA, εναντίον του νικητή του πιο πρόσφατου Παγκοσμίου Κυπέλλου.”
Οι ομάδες RoboCup χρησιμοποιούν ήδη ρομπότ σε σχήμα ανθρώπου με προηγμένα συστήματα λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης (AI) που τους επιτρέπουν να λαμβάνουν αποφάσεις για τον εαυτό τους, όπως αν θα σουτάρουν ή θα δώσουν πάσα. Θα μπορούσαν όμως αυτά τα ρομπότ ναφτάοσυν σε τέτοιο επίπεδο ώστε να νικήσουν μια ομάδα ανθρώπων που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο έως το 2050;
“Είναι σίγουρα αληθοφανές. Δεν θα στοιχημάτιζα πάρα πολύ σε αυτό, αλλά ούτε και εναντίον του”, δηλώνει ο Πίτερ Στόουν, πρόεδρος της RoboCup και καθηγητής πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. “Τριάντα χρόνια είναι πολύς καιρός σε τεχνολογικό επίπεδο. Πολλά μπορούν να συμβούν σε αυτό το χρονικό διάστημα”, προσθέτει.
Παράλληλα, το RoboCup έχει έναν άλλο στόχο – να χρησιμεύσει ως όχημα για την προώθηση της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης. Άλλες δράσεις του περιλαμβάνουν το RoboCup Rescue, όπου τα ρομπότ ανταγωνίζονται σε σενάρια αναζήτησης και διάσωσης. Και το RoboCup@Work, που περιλαμβάνειεργασιακές δεξιότητες, όπως κατασκευές ή delivery.
Το παίξιμο ποδοσφαίρου είναι, ωστόσο, η κύρια εστίαση. “Μια [πρόκληση] είναι η κατασκευή ενός ρομπότ που μπορεί να τρέξει τόσο γρήγορα και εύκολα όσο ένα άτομο – να μπορεί να λυγίσει τη μέση όπως ο Μπέκαμ, ή να κλωτσήσει την μπάλα και να αλλάξει κατεύθυνση”, αναφέρει ο καθηγητής Stone.
Μεταξύ των ομάδων που έχουν αγωνιστεί στο RoboCup είναι η Cyrus, μια ομάδα ερυενητικού προσωπικού και φοιτητών τεχνητής νοημοσύνης και ρομποτικής από το Καναδικό Πανεπιστήμιο Dalhousie. Χωρίς να διεξάγεται κανένα τουρνουά από το 2019 λόγω κοροναϊού, τον Ιούνιο η Cyrus κέρδισε μια διαδικτυακή διοργάνωση, την RoboCup’s Software League, όπου οι ομάδες ανταγωνίζονται μέσα σε ένα παιχνίδι υπολογιστή.
Η Mahtab Sarvmaili, μέλος της ομάδας της Cyrus και μεταπτυχιακή φοιτήτρια πληροφορικής, λέει ότι πιστεύει ότι είναι “πολύ πιθανό” τα ρομποτικά αθλήματα να γίνουν διαδεδομένα – και δυνητικά κερδοφόρα – στο μέλλον. “Θα είναι κερδοφόρο μέσω των διαφημίσεων, όπως είναι τα ζωντανά [ανθρώπινα] αθλητικά παιχνίδια.”
Μακροπρόθεσμα, βεβαια, ακόμη και οι υποστηρικτές των αθλητικών ρομπότ πιστεύουν ότι η διατήρηση της προσοχής της κοινής γνώμης μπορεί να αποδειχθεί πρόβλημα εάν τα μηχανήματα φτάσουν σε ένα στάδιο όπου μπορούν να ανταγωνιστούν τους ανθρώπους. Ως παράδειγμα, ο καθηγητής Stone σημειώνει ότι ενώ το ευρύ κοινό ενθουσιάστηκε από τη νίκη του υπολογιστή της IBM Deep Blue επί του παγκόσμιου πρωταθλητή στο σκάκι Garry Kasparov το 1997, λίγοι άνθρωποι παρακολουθούν σήμερα τέτοιους αγώνες μεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών.
Η βασική δυσκολία, ωστόσο, σύμφωνα με την καθηγήτρια Sandra Wachter, κορυφαία ειδικό στην AL και τη ρομποτική στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, έγκειται στο ότι το ποδόσφαιρο απαιτεί τόσο σωματικές όσο και ψυχικές ικανότητες. «Στο γήπεδο ποδοσφαίρου υπάρχουν στρατηγικές και σχηματισμοί παιχνιδιών που ακολουθούνται και οι οποίοι πολύ συχνά πρέπει να εφαρμοστούν πολύ γρήγορα και αυθόρμητα.
Ο εντοπισμός ενός ανοίγματος για μια ευκαιρία γκολ μπορεί να προκύψει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και η εκμετάλλευση αυτής της στιγμής απαιτεί πολύ γρήγορη δράση. Πολύ συχνά αυτό χρειάζεται καλή διαίσθηση, εμπιστοσύνη, μη λεκτική και λεκτική επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας. Κάποια στιγμή, η ρομποτική μπορεί κάλλιστα να ξεπεράσει την ανθρώπινη ικανότητα όταν πρόκειται να παίξει ποδόσφαιρο, αλλά είναι δύσκολο να πούμε αν και πότε θα συμβεί αυτό».
