Η γιγάντια μαύρη τρύπα (ή για την ακρίβεια ο καυτός φωτεινός δακτύλιος πέριξ του σκοτεινού κέντρου της από όπου δεν μπορεί να «δραπετεύσει» το φως) που ζει και βασιλεύει στο κέντρο του γαλαξία μας, απεικονίζεται για πρώτη φορά.
Γνωστό ως Τοξότης Α* (Sagittarius A*), το μυστηριώδες αντικείμενο που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξίααν κι έχει τέσσερα εκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου μας, επειδή απέχει σχεδόν 26.000 έτη φωτός από τη Γη, φαίνεται να έχει περίπου το ίδιο μέγεθος στον ουρανό όσο ένα «ντόνατ» πάνω στη Σελήνη.
Ουσιαστικά αυτό που βλέπουμε δεν είναι η ίδια η μαύρη τρύπα, από τη βαρυτική έλξη της οποίας δεν μπορεί να “δραπετεύσει” τίποτα, ούτε το φως, αλλά μια κεντρική σκοτεινή περιοχή όπου βρίσκεται η μάυρη τρύπα, που περιβάλλεται από το φως που προέρχεται από υπερθερμασμένο αέριο που επιταχύνεται από τεράστιες βαρυτικές δυνάμεις. Για να έχουμε μια εικόνα της κλίμακας, ο δακτύλιος της έχει περίπου το μέγεθος της τροχιάς του Ερμή γύρω από το άστρο μας. Αυτό είναι περίπου 60 εκατομμύρια χιλιόμετρα σε διάμετρο.
Η εικόνα δημιουργήθηκε από μια διεθνή ομάδα με την ονομασία Event Horizon Telescope (EHT) collaboration. που ανακοίνωσε χθες το σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα με συνεντεύξεις Τύπου ταυτόχρονα σε πολλές χώρες (ΗΠΑ, Γερμανία, Χιλή, Ιαπωνία, Μεξικό, Ν. Κορέα, Κίνα κ.α). Το ΕΗΤ, που ξεκίνησε το 2012, είναι ένα «εικονικό» τηλεσκόπιο, αποτελούμενο από ένα παγκόσμιο δίκτυο οκτώ συνεργαζομένων παρατηρητηρίων που εκτείνονται σε τοποθεσίες από την Ανταρκτική έως την Ισπανία και τη Χιλή και που από κοινού έχουν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες, όντας έτσι ικανό να παρατηρήσει άμεσα μια μαύρη τρύπα ή πιο σωστά το κοντινό περιβάλλον της.
Για να γίνει δυνατή η παρατήρηση της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από σωματίδια εντός του δίσκου προσαύξησης της μαύρης τρύπας, το ΕΗΤ, συνδυάσε την ισχύ οκτώ ραδιοτηλεσκοπίων σε ένα ενιαίο εικονικό τηλεσκόπιο. Η ερευνητική ομάδα παρατήρησε τον Τοξότη Α* στη διάρκεια πολλών νυχτών, συλλέγοντας δεδομένα πολλών ωρών και η τελική εικόνα της «δικής μας» μαύρης τρύπας που δόθηκε στη δημοσιότητα, προέκυψε από τον συνδυασμό των διαφορετικών εικόνων που τράβηξαν οι επιστήμονες σε διαδοχικές φάσεις. Στην όλη προσπάθεια, που κράτησε πέντε χρόνια, συμμετείχαν περισσότεροι από 300 ερευνητές 80 ερευνητικών φορέων πολλών χωρών.
Πρόκειται για τη δεύτερη τέτοια εικόνα αυτών των μοναδικών συμπαντικών αντικειμένων, μετά την κυκλοφορία το 2019 μιας εικόνας της γιγαντιαίας μαύρης τρύπας στην καρδιά ενός άλλου γαλαξία που ονομάζεται Messier 87 ή M87. Αυτό το αντικείμενο ήταν πάνω από χίλιες φορές μεγαλύτερο σε μάζα, έχοντας 6,5 δισεκατομμυρία φορές τη μάζα του Ήλιου μας.
«Αλλά αυτή η νέα εικόνα είναι ιδιαίτερη γιατί είναι η υπερμεγέθης μαύρη τρύπα μας», δήλωσε ο καθηγητής Heino Falcke, ένας από τους Ευρωπαίους πρωτοπόρους πίσω από το έργο EHT. «Αυτό βρίσκεται στην ‘αυλή μας’ και αν θέλετε να καταλάβετε τις μαύρες τρύπες και πώς λειτουργούν, αυτό θα σας το πει γιατί το βλέπουμε με περίπλοκες λεπτομέρειες», δήλωσε στο BBC ο Γερμανο-Ολλανδός επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο Radboud Nijmegen.
Οι ερευνητές που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal Letters» ελπίζουν ότι η παρατήρηση των δυναμικών διεργασιών των μαύρων τρυπών θα μπορούσε να βοηθήσει στο να δοθούν καίριες απαντήσεις σχετικά με την εξέλιξη των γαλαξιών.
