Πρόκειται για τα πιο μυστηριώδη σώματα του Σύμπαντος και οι επιστήμονες προσπαθούν με τα ολοένα και πιο προηγμένα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους να ρίξουν φως στη φύση και τη λειτουργία τους. Οι μαύρες τρύπες πιστεύεται ότι παίζουν κεντρικό ρόλο σε πολλά κοσμικά φαινόμενα και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πλήθος ανακαλύψεων για αυτές ενώ επετεύχθη και η απευθείας παρατήρηση και απεικόνιση τους.
Για πρώτη φορά οι επιστήμονες -μεταξύ των οποίων μία Ελληνίδα και ένας Ελληνοκύπριος- ανακοίνωσαν ότι βρήκαν ενδείξεις από τις παρατηρήσεις γαλαξιών πως μέσα στις μαύρες τρύπες «κρύβεται» άφθονη σκοτεινή ενέργεια, που τροφοδοτεί τη συνεχή επέκταση του Σύμπαντος. Αντί η σκοτεινή ενέργεια να είναι διάχυτη στον χωροχρόνο, όπως οι περισσότεροι φυσικοί έχουν υποθέσει, οι ερευνητές προτείνουν ότι αυτή δημιουργείται και παραμένει μέσα στις μαύρες τρύπες. Θα χρειαστούν πάντως περισσότερες παρατηρήσεις και μελέτες για να επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο, καθώς ήδη άλλοι επιστήμονες δεν δείχνουν να έχουν πειστεί από τον καινοφανή ισχυρισμό, που έρχεται να αναπροσδιορίσει το τι είναι μια μαύρη τρύπα.
Οι αστροφυσικοί από εννέα χώρες, οι οποίοι έκαναν δύο σχετικές δημοσιεύσεις στις επιθεωρήσεις «The Astrophysical Journal» και «The Astrophysical Journal Letters», υποστηρίζουν ότι έχουν πια βάσιμες ενδείξεις για μια «κοσμολογική σύνδεση» ανάμεσα στις μαύρες τρύπες και στην μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια και κατ’ επέκταση για τη σχέση ανάμεσα στις μαύρες τρύπες και στο επεκτεινόμενο σύμπαν.
«Έχουμε την πρώτη προτεινόμενη αστροφυσική πηγή για τη σκοτεινή ενέργεια», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Ντάνκαν Φάραχ του Πανεπιστημίου της Χαβάης. «Προτείνουμε ότι οι μαύρες τρύπες, τα απομεινάρια της έκρηξης άστρων, αποτελούν την αστροφυσική προέλευση της σκοτεινής ενέργειας». Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι μαύρες τρύπες αυξάνουν τη μάζα τους στο πέρασμα δισεκατομμυρίων ετών σε βαθμό που δεν μπορεί να εξηγηθεί με τις σχετικές θεωρίες και αντιτείνουν ότι στην πραγματικότητα στον πυρήνα τους κρύβουν σκοτεινή ενέργεια. Η νέα έρευνα εστίασε σε μαύρες τρύπες αρχαίων και ήσυχων γαλαξιών, όπου δεν υπάρχει πια πολύ αστρικό υλικό για να «καταπιούν».
Υπολογίστηκε ότι σε αυτούς τους σχετικά αδρανείς γαλαξίες οι μαύρες τρύπες έχουν μάζες επτά έως 20 φορές μεγαλύτερες από ό,τι ήταν πριν εννέα δισεκατομμύρια χρόνια, πράγμα που -όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές- μαρτυράει ότι κάποια άλλη μη εξωγενής διαδικασία τις τροφοδοτεί: κατά την εκτίμηση τους, πρόκειται για μια ενδογενή σκοτεινή ενέργεια.
Κανονικά, με βάση τους νόμους της Φυσικής, η βαρύτητα θα έπρεπε να προκαλεί τη σταδιακή επιβράδυνση της ανάπτυξης του σύμπαντος, όμως μια μυστηριώδης δύναμη, που προτάθηκε στο τέλος της δεκαετίας του 1990 και ονομάστηκε σκοτεινή ενέργεια, φαίνεται να υπεραντισταθμίζει τη βαρύτητα και να οδηγεί σε διαστολή του σύμπαντος και μάλιστα με επιταχυνόμενο ρυθμό.
Αν όντως οι μεγάλες μαύρες τρύπες που βρίσκονται στα κέντρα γαλαξιών, συνιστούν την πηγή της συμπαντικής σκοτεινής ενέργειας, τότε πιθανώς θα λυθεί και ένα άλλο κοσμικό αίνιγμα: τι συμβαίνει στο κέντρο μιας μαύρης τρύπας, στη λεγόμενη «μοναδικότητα», όπου καταρρέουν οι γνωστοί νόμοι της Φυσικής. Αν στον πυρήνα μιας μαύρης τρύπας υπάρχει σκοτεινή ενέργεια, τότε δεν φαίνεται να υπάρχει ανάγκη για «μοναδικότητες».
Στις δημοσιεύσεις συμμετέχουν η αστρονόμος δρ Ευανθία Χατζημινάογλου του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ το 1996, με διδακτορικό στην αστροφυσική από το γαλλικό Πανεπιστήμιο Πολ Σαμπατιέ της Τουλούζης), καθώς επίσης ο αστροφυσικός Ανδρέας Ευσταθίου, πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.