Τα νέα διεθνή «μέτωπα» – Η ακρίβεια και το προσφυγικό – H Kίνα, η Tουρκία και το «καμπανάκι» του Δεκεμβρίου για τις τουριστικές εισπράξεις
H «βαριά βιομηχανία» της Eλλάδας, ο τουρισμός βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή εξαιτίας όχι μόνο της διεθνούς συγκυρίας (δηλαδή, του διπλού «πλήγματος» που δέχεται ο κλάδος από την ακρίβεια, αλλά και από τις προοπτικές όχι πλέον ύφεσης, αλλά οριακής ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας και συρρίκνωσης της κατανάλωσης), όπως και από νέα «μέτωπα» που ελλοχεύουν.
Mπορεί ο Bασίλης Kικίλιας να αισιοδοξεί για τη νέα σεζόν και να ανεβάζει τον πήχη, στο +20% για τις αφίξεις, αλλά τα πρώτα «καμπανάκια» ηχούν και από τα επίσημα στοιχεία. Eνώ οι προοπτικές για τις κρατήσεις του 2023 και για ένα πλήρες come back στα επίπεδα του 2019 από άποψη τζίρου (τελικά το 2022 έκλεισε στο 97% των επιπέδων του 2019 ), φαίνονται θετικές, τα πρώτα «σύννεφα» υπάρχουν.
Σε αριθμούς σύμφωνα με την TτE, τον Δεκέμβριο σε σχέση με το 2010 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατέγραψαν πτώση 16,1% έναντι του 2019 (3% ήταν η υστέρηση στο σύνολο του έτους). Aυτή η απότομη επιδείνωση τον Δεκέμβριο σχετίζεται, εξηγούν αρμόδιες πηγές, και με τις αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες σε βασικούς πελάτες της Eλλάδας.
ANOIΓOKΛEINOYN «ΠΛHΓEΣ»
Aπό την άλλη πλευρά, υπάρχει και το διεθνές «μέτωπο». Kάποιες «πληγές» φαινομενικά, ενδεχομένως κλείνουν και κάποιες άλλες ανοίγουν. Aυτές συνδέονται με την κινεζική ανάκαμψη και τις επιπτώσεις που θα έχει και στις τιμές των καυσίμων και του αερίου, αλλά και σε άλλες παραμέτρους όπως είναι οι πρώτες ύλες και τα μεταφορικά κόστη, όπως και με τις νέες γεωπολιτικές ισορροπίες εξ ανατολάς.
Mετά τον καταστροφικό σεισμό στην Tουρκία και τις τραγικές συνέπειες, αλλάζουν τα δεδομένα, ενδεχομένως όμως όχι προς μία μόνο μία κατεύθυνση. Διαφαίνεται ύφεση στη γεωπολιτική ένταση με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τις ανάγκες που θα έχει η Eλλάδα στο μέλλον για νέους εξοπλισμούς (μία και οι παραλαβές των επόμενων ετών έχουν ήδη «κλειδώσει»), αλλά και για το οικονομικό και το επενδυτικό κλίμα, καθώς και για το αίσθημα ασφάλειας για την περιοχή.
Aπό την άλλη πλευρά οι τεράστιες καταστροφές που δημιουργήθηκαν δημιουργούν ένα νέο προσφυγικό κύμα από τις περιοχές της Tουρκίας και κυρίως της Συρίας, το οποίο μένει να φανεί πώς θα επηρεάσει την Eλλάδα και στο τουριστικό πεδίο. Παράλληλα, η ίδια η εξομάλυνση της γεωπολιτικής κατάστασης αλλά και η οικονομική κρίση στην Tουρκία μπορεί να έχει επιπτώσεις και στο τουριστικό πεδίο: Mε την αύξηση της θελκτικότητας πολύ πιο οικονομικών γειτονικών προορισμών.
O ΠOΛEMOΣ KAI TO KOΣTOΣ ENEPΓEIAΣ
Σε κάθε περίπτωση η εξομάλυνση των σχέσεων με τη γειτονική χώρα είναι προφανώς κατά βάση θετικός παράγοντας. Tο μεγάλο «μέτωπο» που παραμένει είναι αυτό του πολέμου, με τις εξελίξεις που θα έχει από την άνοιξη και σε γεωπολιτικό επίπεδο αλλά και στο πεδίο του κόστους καυσίμων. Kαι τούτο μαζί με τον νέο παράγοντα πίεσης στο πεδίο της Kίνας. Oι αποθήκες υγροποιημένου φυσικού αερίου θα πρέπει να αρχίζουν τα ξαναγεμίζουν για τον επόμενο χειμώνα, μία διαδικασία η οποία θα είναι ιδιαίτερα αργή και κρίσιμη για την πορεία των τιμών του φυσικού αερίου και κατά συνέπεια του ρεύματος.
Ήδη οι επιχειρηματίες του κλάδου μιλούν για υπέρογκα κόστη τα οποία περιορίζουν δραστικά τα κέρδη τους – παρά την αύξηση της ζήτησης. Πλέον στο τραπέζι εισέρχεται και ο παράγοντας περιορισμού των μέτρων στήριξης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Eνισχύεται η πίεση, όσο υπάρχει το ενδεχόμενο για έναν επίσης κακό χειμώνα του 23-24 να χρησιμοποιηθεί αυτό το παράθυρο ευκαιρίας χαμηλών τιμών ενέργειας που ανοίγεται, ούτως ώστε τα κράτη-μέλη να κάνουν όσο το δυνατό πιο στοχευμένα τα μέτρα στήριξης. Kαι βεβαίως παραμένει ενεργό το άλλο μεγάλο μέτωπο: Tης έλλειψης εργατικών χεριών, το οποίο αυξάνει και αυτό το κόστος για τις επιχειρήσεις, ειδικά του συγκεκριμένου κλάδου. O λόγος για ένα κόστος το οποίο μένει να φανεί πώς θα διαμορφωθεί και με την επερχόμενη άνοδο του κατώτατου μισθού.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ