Αγωνία και πανικός επικρατούν στους ιδιοκτήτες ακινήτων που σκόπευαν να τα εντάξουν στην πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb στο κέντρο της Αθήνας.
Με την αυστηρή απαγόρευση που τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2025 για την έκδοση Αριθμού Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) στα τρία κεντρικά δημοτικά διαμερίσματα, πολλοί βρίσκονται σε αγώνα δρόμου για να ολοκληρώσουν τις απαραίτητες διαδικασίες.
Η πίεση του χρόνου έχει οδηγήσει πολλούς ιδιοκτήτες να προσπαθούν να εξασφαλίσουν τον ΑΜΑ, ακόμα και αν τα ακίνητά τους δεν είναι πλήρως έτοιμα για την υποδοχή επισκεπτών. Ο φόβος των αυστηρών προστίμων, που ξεκινούν από τα 20.000 ευρώ και φτάνουν έως και το 50% των εσόδων, τους ωθεί να αναλάβουν άμεση δράση.
Οι νέοι περιορισμοί έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τον κλάδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, οι οποίοι επισημαίνουν τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει η απόφαση αυτή στην τουριστική βιομηχανία και την τοπική οικονομία.
Οι τρεις μεγάλες πλατφόρμες σκοπεύουν να υπογράψουν νέο, αυστηρότερο μνημόνιο συνεργασίας με την ΑΑΔΕ, προκειμένου να διαγράφονται άμεσα όσοι δεν τηρούν τις υποχρεώσεις του νόμου. Παράλληλα, ήδη λειτουργεί ειδικός αλγόριθμος που χρησιμοποιεί η ΑΑΔΕ για την ανίχνευση παράνομων βραχυχρόνιων μισθώσεων. Με τα νέα δεδομένα, οι ιδιοκτήτες που έχουν ήδη ΑΜΑ δεν χρειάζεται να ανησυχούν. Οσοι, όμως, δεν έχουν προχωρήσει στην έκδοση, έχουν προθεσμία ως το τέλος του έτους, γεγονός που έχει οδηγήσει σε αυξημένες πιέσεις προς λογιστές για την ταχύτατη ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Από 1η Ιανουαρίου 2025 έως 31 Δεκεμβρίου 2025, απαγορεύεται η εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής για ακίνητα που βρίσκονται στις εξής περιοχές:
■ 1ο Δημοτικό Διαμέρισμα: Κουκάκι, Πλάκα, Κολωνάκι, Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Εξάρχεια, Ιλίσια, Νεάπολη.
■ 2ο Δημοτικό Διαμέρισμα: Μετς, Νέος Κόσμος, Αγιος Αρτέμιος, Παγκράτι.
■ 3ο Δημοτικό Διαμέρισμα: Βοτανικός, Μεταξουργείο, Γκάζι, Πετράλωνα, Ρουφ.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, το πρόστιμο ανέρχεται στο 50% του εισοδήματος από τη μίσθωση, με ελάχιστο ποσό 20.000 ευρώ. Για επανειλημμένες παραβάσεις εντός του ίδιου φορολογικού έτους, το πρόστιμο ανέρχεται στο 100% των εισοδημάτων από τη μίσθωση, με κατώτατο όριο τα 40.000 ευρώ.
Οι ιδιοκτήτες που δεν έχουν ακόμη εκδώσει ΑΜΑ βρίσκονται σε αγώνα δρόμου. Λογιστές και φοροτεχνικοί δέχονται έντονες πιέσεις για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία άμεσα, ενώ πολλοί σπεύδουν να εκδώσουν ΑΜΑ πριν καν είναι έτοιμο το ακίνητο για μίσθωση, φοβούμενοι ότι θα χάσουν την προθεσμία. Η ΑΑΔΕ έχει ήδη ξεκινήσει την προσαρμογή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και αναμένεται να πραγματοποιήσει αυστηρούς ελέγχους για τις περιπτώσεις ιδιοκτητών και διαχειριστών που δεν θα τηρούν τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Εκτιμάται ότι το καλοκαίρι του 2024, πάνω από 12.500 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης λειτουργούσαν στο κέντρο της Αθήνας, με το εμπορικό τρίγωνο (Πλάκα, Μοναστηράκι, Ακρόπολη) να φιλοξενεί 2.440 καταλύματα, το Κουκάκι 1.164, τον Νέο Κόσμο 992 και τα Εξάρχεια 918.
Η διαδικασία απόκτησης του ΑΜΑ είναι ηλεκτρονική και μπορεί να γίνει από τον ιδιοκτήτη ή από τον λογιστή του μέσω των προσωπικών του κωδικών TAXISnet. Απαιτούνται, μεταξύ άλλων, ο Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) και τα τετραγωνικά μέτρα του, εάν πρόκειται για τμηματική μίσθωση. Ο διαχειριστής ακινήτου που επιθυμεί να πραγματοποιεί βραχυχρόνιες μισθώσεις υποχρεούται:
■ Να έχει αποκτήσει Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ).
■ Να αναρτά τον ΑΜΑ στις ψηφιακές πλατφόρμες της οικονομίας του διαμοιρασμού, καθώς και σε κάθε μέσο προβολής.
■ Να υποβάλλει τη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα από την ημέρα αναχώρησης του μισθωτή.
Υπολογίζεται ότι σήμερα 100.000 κατοικίες διαθέτουν μοναδικό ΑΜΑ και μισθώνονται βραχυχρόνια, με 40.000 ΑΜΑ να έχουν προστεθεί την τελευταία τετραετία.
Η ΑΑΔΕ
Στο μεταξύ η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ξεκινάει εντατικούς ελέγχους σε 1.000 ΑΦΜ ιδιοκτητών που έχουν περισσότερες από τρεις βραχυχρόνιες μισθώσεις, την ώρα που εντατικοποιεί τους ρυθμούς για τη δημιουργία Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων, δηλαδή ενός ηλεκτρονικού φακέλου με τα στοιχεία και τη χρήση κάθε ακινήτου της χώρας.
Σε ό,τι αφορά τους «ξεχασιάρηδες» ιδιοκτήτες ακινήτων σε βραχυχρόνια μίσθωση, οι 500 από αυτούς δεν έχουν ανοίξει καν βιβλία, όπως οφείλουν βάσει της νομοθεσίας, ενώ άλλοι τόσοι ξεκίνησαν να το κάνουν, αλλά με λάθος κωδικούς. Ο σωστός ΚΑΔ για την έναρξη δραστηριότητας στις βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι 55.20.11.06 και αφορά «υπηρεσίες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων μέσω των ψηφιακών πλατφορμών στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού».
Συγκεκριμένα, 6.200 νομικά πρόσωπα έχουν δηλώσει πάνω από τρία ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση, με την εικόνα συμμόρφωσης στη νομοθεσία να είναι καλή, καθώς το 90% έχει ανοίξει βιβλία. Απομένουν περίπου 500 που έχουν δώσει λάθος κωδικούς, ενώ άλλοι 500 δεν έχουν προχωρήσει σε καμία ενέργεια. «Τους έχουμε εντοπίσει και θα τους ενοχλήσουμε το επόμενο διάστημα για να συμμορφωθούν».
Στην ΑΑΔΕ πάντως θεωρούν ότι το ποσοστό συμμόρφωσης των ιδιοκτητών ακινήτων σε βραχυχρόνια μίσθωση βελτιώνεται διαρκώς. Ενώ παλαιότερα οι διασταυρώσεις μεταξύ των αρχείων της ΑΑΔΕ με τα στοιχεία που λαμβάνουν από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης έδειχναν ένα ποσοστό 37% προβληματικών καταχωρήσεων, αυτό το ποσοστό μειώθηκε σε 20% πέρυσι και σε 12% φέτος.
Τα τελευταία χρόνια, τα φορολογικά έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν σημειώσει σημαντική αύξηση, καθώς έχουν υπερδεκαπλασιαστεί από το 2017. Συγκεκριμένα, το 2017 τα φορολογικά έσοδα ήταν περίπου 70 εκατ. ευρώ, ενώ πέρυσι έφθασαν τα 740 εκατ. ευρώ. Φέτος, στο πρώτο 9μηνο, εισπράχθηκαν έσοδα 742 εκατ. ευρώ (έναντι 640 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2023) και η εκτίμηση είναι ότι στο τέλος της χρονιάς θα φτάσουν τα 830 εκατ. ευρώ.
