Η αλήθεια πίσω από τον μύθο τού success story στον ελληνικό Τουρισμό
Απογοητευτικά είναι τα τελικά συμπεράσματα για την κατάσταση στον περιβόητο κλάδο του Τουρισμού, παρά τις εξαγγελίες και τα πανηγυρικά ανακοινωθέντα τής προηγούμενης κυβέρνησης, καθώς τα στοιχεία για το Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο του 2014 που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδας οδηγούν στην πικρή διαπίστωση πως η υπέρμετρη -πράγματι- αύξηση του αριθμού των τουριστών που επισκέφθηκαν την χώρα μας την περασμένη χρονιά δεν συνεπάγεται αυτομάτως και αντίστοιχη αύξηση του οικονομικού οφέλους για την Ελλάδα.
Η ΤτΕ σαφώς επιβεβαιώνει την απρόβλεπτη αύξηση των τουριστών – επισκεπτών που προτίμησαν την χώρα μας κατά την «χρυσή» διετία 2013-14. Είναι χαρακτηριστικό πως πέρυσι οι ξένοι επισκέπτες έφθασαν τους 22,033 εκατ. τουρίστες -μόλις μια ανάσα από το στόχο των 24 εκατ. για το 2021, που έθετε το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του ελληνικού Τουρισμού, που είχε εκπονήσει η εταιρεία McKinsey για λογαριασμό του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) και είχε υιοθετήσει η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά.
Με την «γλώσσα» των αριθμών
Η θεαματική «έκρηξη» στις αφίξεις καταδεικνύεται από τους αριθμούς: Οι ξένοι επισκέπτες αυξήθηκαν κατά 6,5 εκατ. την τελευταία διετία, φθάνοντας από τα 15,5 εκατ. το 2012 στα 22,033 εκατ. το 2014. Κατέγραψαν, δηλαδή, αύξηση 38,5% σε σύγκριση με το 2012.
Αυτή η αύξηση επισκέψεων οδήγησε σε άνοδο των τουριστικών εισπράξεων. Όμως, αν και οι ξένοι επισκέπτες αυξήθηκαν κατά 38,5% τη συγκεκριμένη περίοδο, η άνοδος των τουριστικών εισπράξεων ήταν σημαντικά μικρότερη (+28,2% με βάση την έρευνα συνόρων της ΤτΕ).
Αυτό σημαίνει πρακτικά πως, κατά τη διάρκεια της «χρυσής» περιόδου του ελληνικού Τουρισμού, κάθε ξένος που επέλεξε την Ελλάδα για τις διακοπές του άφηνε σταδιακά ολοένα και λιγότερα χρήματα στη χώρα μας.
Είναι χαρακτηριστικό πως το 2012, χρονιά κατά την οποία ο ελληνικός Τουρισμός κατέγραψε (σωρευτικά) τη μεγαλύτερη μείωση των τελευταίων χρόνων, κάθε ξένος τουρίστας δαπάνησε για τις διακοπές του στην Ελλάδα 646 ευρώ, ενώ το 2014 μόλις 591,7 ευρώ.
Σε μια περίοδο, δηλαδή, κατά την οποία ήρθαν στη χώρα μας 38,5% περισσότεροι ξένοι τουρίστες, σε σχέση με το 2012, καθένας τους άφησε κατά μέσο όρο 8,3% λιγότερα χρήματα.
Έτσι, ενώ ο αριθμός των ξένων τουριστών αποτελούσε πράγματι ένα success story , όχι όμως και το ποσό των συνολικών εισπράξεων, στις οποίες σημειώθηκε ένα απίστευτο flashback στα επίπεδα των δεκαετιών του ΄80 και του ΄90!
Το συμπέρασμα αυτό οδηγεί αναμφίβολα σε μια άλλη διαπίστωση, εξίσου πικρή: Πως το ελληνικό τουριστικό προϊόν σταδιακά απαξιώνεται, εφόσον πωλείται ολοένα και πιο φθηνά. Για να γίνει κατανοητό, αρκεί να σκεφτεί κανείς την ετήσια αύξηση τουριστών που απαιτείται, προκειμένου να κρατηθούν σταθερά τα έσοδα του κλάδου, αφού κάθε τουρίστα χρόνο με τον χρόνο ξοδεύει στην χώρα μας λιγότερα χρήματα.
Το «πορτοφόλι» Ρώσων και Αμερικανών
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των επισκεπτών από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, που αποτέλεσαν τα προηγούμενα χρόνια τους καλύτερους (από πλευράς αποδοτικότητας) πελάτες του ελληνικού Τουρισμού, καθώς αμφότεροι ξόδευαν πάνω από 1.000 ευρώ για να έρθουν στην Ελλάδα.
Το 2012 κάθε Αμερικανός που ήρθε στην Ελλάδα ξόδεψε 1.139,40 ευρώ. Το 2013 το ποσό αυξήθηκε στα 1.218,90 αλλά πέρυσι (2014) μειώθηκε σε επίπεδα χαμηλότερα του 2012 (1.104,40 ευρώ). Την περυσινή χρονιά, δηλαδή, οι Αμερικανοί δαπάνησαν στη χώρα μας 110 ευρώ λιγότερα από την προηγούμενη χρονιά (σχεδόν -10%).
Ακόμα μεγαλύτερες ήταν οι απώλειες από τους Ρώσους τουρίστες. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΤτΕΕΛΛ -4,17%, το 2012 κάθε Ρώσος επισκέπτης ξόδευε κατά μέσο όρο στην Ελλάδα 1.079 ευρώ, το 2013 το ποσό μειώθηκε στα 989,4 ευρώ ενώ το 2014 ακόμα λιγότερα (929,2 ευρώ). Τη διετία του success story δηλαδή, κάθε Ρώσος δαπάνησε 150 λιγότερα στη χώρα μας σε σύγκριση με το 2012.
Ένοχος η παγκόσμια κρίση;
Φταίει η διεθνής οικονομική κρίση που αναγκάζει τους τουρίστες σε όλο τον κόσμο να αναζητούν οικονομικότερες λύσεις για τις διακοπές τους; Φταίνε οι μεγάλες εκπτώσεις που κάνουν κατά καιρούς οι Έλληνες ξενοδόχοι στους tour operators, προκειμένου να γεμίσουν τα δωμάτιά τους; Φταίει ο ανταγωνισμός με τους άλλους προορισμούς τής Μεσογείου;
Όπως και να ΄χει, ο κίνδυνος να εξελιχθεί ο ελληνικός Τουρισμός από «βαριά βιομηχανία» σε δραστηριότητα περιορισμένης απόδοσης είναι υπαρκτός.