Τράπεζες: Η επιστροφή στα μερίσματα, η DTC και τα road shows

Ισχυρό χαρτί των CEOs των συστημικών τραπεζών είναι η κερδοφορία τους

Του Μιχαήλ Γελαντάλι

Με την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του 2023 από τη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας ολοκληρώνεται μια 12ετής… Οδύσσεια. Συνολικά και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες καταγράφονται επιστροφή σε λειτουργική κερδοφορία και επάνοδος σε χρηματικές διανομές, ενώ προωθούνται σχέδια ανάπτυξης για την τριετία 2024-2026, διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, μείωσης του βάρους λόγω απαιτήσεων αναβαλλόμενης φορολογίας και σχεδιασμού της «νέας τραπεζικής».

Από την Τρίτη στο Λονδίνο ήταν οι επικεφαλής των Eurobank, Εθνικής, Πειραιώς και Alpha Bank, στο πλαίσιο του road show της Morgan Stanley, το οποίο ολοκληρώθηκε χθες, Πέμπτη, επί της ουσίας στην πρώτη κρησάρα ενώπιον απαιτητικού επενδυτικού κοινού μετά και το θεαματικό placement της Πειραιώς.

Συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με προηγούμενες παρουσιάσεις ήταν η αποεπένδυση του Δημοσίου, καθώς απομένει μόνο το 18,39% του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Στην Εθνική δέλεαρ είναι η πρόθεση και των τεσσάρων να προχωρήσουν σε χρηματικές διανομές στους μετόχους/επενδυτές. Κυρίως, όμως, δέλεαρ είναι η δυνατότητα να εκθέσουν την αναπτυξιακή προοπτική για τη συνέχεια.

Ισχυρό χαρτί των CEOs των συστημικών τραπεζών είναι η κερδοφορία τους, που διαμορφώθηκε συνολικά στα 4 δισ. ευρώ. Ζητούμενο, ωστόσο, είναι εάν έπεισαν τους δύσπιστους διαχειριστές σε σχέση με το κατά πόσον θα είναι διατηρήσιμη η κερδοφορία, όταν η ΕΚΤ θα μειώνει τα επιτόκια, καθώς και όσο θα πρέπει να μειώνουν την έκθεση στην DTC να παράγουν καθαρή λειτουργική κερδοφορία σε περίοδο αρνητικής πιστωτικής επέκτασης -στο εσωτερικό και υφεσιακών τάσεων στην Ευρώπη-, όπου και είναι η κύρια «εσωτερική» αγορά της ελληνικής οικονομίας/επιχειρηματικότητας.

Τι «βλέπουν» οι συστημικές τράπεζες

Σύμφωνα με τα business plans, η Τράπεζα Πειραιώς προσβλέπει σε επαναλαμβανόμενη καθαρή κερδοφορία της τάξης του 1 δισ. ευρώ ανά έτος, ενώ η Alpha Bank αναμένει ότι η απόδοση ενσώματων ιδίων κεφαλαίων θα ανέλθει στο 14% και τα κέρδη ανά μετοχή σε 0,35 ευρώ το 2026, με τα πλεονάζοντα κεφάλαια να ξεπερνούν το 1,5 δισ. ευρώ.

Η Eurobank, από την πλευρά της, «βλέπει» σταθερή οργανική κερδοφορία σε όλη την τριετία, με οργανικά λειτουργικά κέρδη άνω του 1,5 δισ. ευρώ φέτος και περίπου 1,6 δισ. το 2026. Η Εθνική Τράπεζα προσδοκά οργανικά κέρδη μετά φόρων 1,2 δισ. ευρώ την τριετία.

Πάντως, τα ζητήματα που τέθηκαν από τους διαχειριστές ξένων funds είναι τρία: Η διατηρησιμότητα της κερδοφορίας από έσοδα τόκων, δηλαδή την «καρδιά» του ισολογισμού, η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων/ανοιγμάτων (συνδυαστικά με τη δημιουργία νέων) και η μείωση της DTC.

Η καταρχήν προσέγγιση των ξένων ήταν θετική, κάτι το οποίο είχε διαφανεί στη Νέα Υόρκη, στους κύκλους παρουσιάσεων της JPMC, και ενισχύεται με την ανακοίνωση των μεγεθών 2023. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Εθνικής, με Goldman Sachs, JPMC και Deutsche Bank να εστιάζουν στα έσοδα από τόκους, στους δείκτες εποπτικών κεφαλαίων και στην ποιότητα ενεργητικού. Μένει να φανεί σε ποιο βαθμό είναι διατηρήσιμη η πρώτη παράμετρος/πηγή κερδοφορίας, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στα επιτοκιακά περιθώρια, από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Ο γρίφος Μυλωνά και η έκθεση του ΚΕΠΕ

Το ζήτημα των spreads αναδεικνύεται σε έκθεση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, καθώς αναφέρεται ρητά σε υπέρμετρη συσσώρευση κερδών λόγω της… ασύμμετρης σχέσης επιτοκίου κατάθεσης – δανεισμού. Το ΚΕΠΕ κάνει λόγο για bankflation, δηλαδή για πληθωρισμό «τραπεζικής απληστίας», σε υπερβολική συσσώρευση των κερδών των συστημικών τραπεζών, η οποία οφείλεται στο καθαρό επιτοκιακό εισόδημα. Το επιτοκιακό εισόδημα ενισχύεται από τις κολοσσιαίες αυξήσεις του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου (ΝΙΜ) και του περιθωρίου επιτοκίου (interest rate spread).

Επίσης, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, πιθανότατα εκμεταλλευόμενες την υψηλή συγκέντρωση και τον χαμηλό ανταγωνισμό στον εγχώριο κλάδο -απαλλαγμένες πια από τα «κόκκινα» δάνεια, τα οποία μεταφέρθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τους ισολογισμούς τους στις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ ή servicers)- και επωφελούμενες από τις αυξήσεις επιτοκίων αναφοράς της ΕΚΤ, οι συστημικές τράπεζες κατέγραψαν μεγάλες αυξήσεις στο καθαρό επιτοκιακό εισόδημα (net interest income) και υψηλές τιμές καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου (net interest margin) και, κατά συνέπεια, σημαντικά κέρδη, εκτιμώνται κοντά στα 7,53 δισ. ευρώ τη διετία 2022-2023, ύστερα από μία ετήσια αναγωγή των κερδών του 9μήνου 2023.

Το συγκεκριμένο ζήτημα σχολιάστηκε, με… κομψό τρόπο, και από τον οικονομικό σύμβουλο του πρωθυπουργού. Σε άρθρο του, στην εφημερίδα «Καθημερινή», ο κ. Πατέλης, αφού πρώτα εξάρει την ανάταξη του κλάδου, ειδικότερα της Πειραιώς για το επιτυχημένο placement, στην κατακλείδα του σημειώνει: «Πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για περισσότερο ανταγωνισμό, χαμηλότερες προμήθειες, πιο γρήγορη πιστωτική επέκταση σε ορισμένες κατηγορίες δανειοληπτών, εκσυγχρονισμό των συστημάτων, βελτίωση της εξυπηρέτησης πελατών, αλλά και ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης. Υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν…».

Σε κάθε περίπτωση, για το εγχώριο banking είναι πολλά που πρέπει να γίνουν, αρχής γενόμενης με την εκκρεμότητα του 18,39% του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής, το οποίο έχει απομείνει στο χαρτοφυλάκιο του ΤΧΣ.

Ο κ. Παύλος Μυλωνάς, κατά κάποιο τρόπο, ξάφνιασε την αγορά, όταν, αναφερόμενος στην πολιτική που προτίθεται να ακολουθήσει ως προς τη διανομή μερίσματος, άνοιξε το ενδεχόμενο επαναγοράς μέρους/ή όλου του ποσοστού. Η αναφορά του διευθύνοντος συμβούλου σε «buy back» παραπέμπει στην απόφαση της Eurobank να επαναγοράσει τη συμμετοχή του ταμείου, μόνο που εκείνη περιοριζόταν στο 1,4% του μετοχικού κεφαλαίου.

Το buy back πραγματοποιήθηκε στην τιμή των 1,8 ευρώ/μτχ., το δε τίμημα ανήλθε στα 93,7 εκατ. ευρώ. Για τον επικεφαλής της Εθνικής, μία τέτοια ενέργεια θα αποτελούσε εξαιρετική επιλογή για «κατανάλωση» κεφαλαιακού πλεονάσματος. Οσον αφορά την απαίτηση/βάρος από την αναβαλλόμενη φορολογία, «κλειδί» για τη μείωση είναι η αύξηση της κερδοφορίας. Στόχος είναι να περιοριστεί στο τέλος του 2026 σε 35% από 55% που είναι σήμερα.

ΠΙΝΑΚΑΣ

Η εικόνα των συστημικών τραπεζών

Σημ.: Δείκτης τραπεζών: Αποτίμηση 1.208,88, μεταβολή 12,73%.

(* ) Ανώτατη τιμή συνεδρίασης 13 Μαρτίου.

 ( * * ) Από αρχή έτους.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ