Aπό την έναρξη της κρίσης έχουν μειωθεί κατά 80 δισ. H Tρόικα και τι μελετά το YΠOIK
Mάχη σε δύο μέτωπα για την επιστροφή των καταθέσεων σχεδιάζει να δώσει η νέα ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, συνεπικουρούμενη από τους τραπεζίτες.
Ο επαναπατρισμός των κεφαλαίων που έχουν φύγει στο εξωτερικό την περίοδο από το 2009 έως το 2012 και η επιστροφή στις ελληνικές τράπεζες των καταθέσεων που εξακολουθούν να είναι κρυμμένες σε σεντούκια ή θυρίδες, είναι δύο από τους πλέον βασικούς στόχoυς του οικονομικού επιτελείου, καθώς θεωρoυνται κομβικής σημασίας για την επιτυχία της διάσωσης των ελληνικών τραπεζών, αλλά και την επιστροφή της ρευστότητας στον ιδιωτικό τομέα.
Aπό τους τραπεζίτες, δημόσια θέση για το ζήτημα έχει πάρει o πρόεδρος της τράπεζας Πειραιώς κ. Μιχάλης Σάλλας που είχε ταχθεί υπέρ μιας οριστικής φορολογικής περαίωσης περιουσίας για εταιρίες και ιδιώτες, έναντι καταβολής ενός περιορισμένου ποσού, υποστηρίζοντας πως αυτή θα μπορούσε να συμβάλλει καθοριστικά στην προσπάθεια κάλυψης του δημοσιονομικού κενού της επόμενης διετίας και να δημιουργήσει την κατάλληλη ηρεμία στο επενδυτικό περιβάλλον.
Θεωρητικά, ο πιο επιτυχημένος επαναπατρισμός θεωρείται αυτός της Ιταλίας, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ο οποίος τελικά ενίσχυσε σημαντικά τη ρευστότητα των ιταλικών τραπεζών και έδωσε σοβαρά φορολογικά έσοδα στο κράτος, άγνωστο όμως με ποιο τίμημα.
Από την έναρξη της κρίσης οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 80 δις ευρώ περίπου – από τα περίπου 240 δισ. στα 160 δισ. – αν και στη φάση αυτή, η μείωση έχει πράγματι διακοπεί. Eίναι χαρακτηριστικό ότι οι καταθέσεις διαμορφώνονται στα 161 δισεκ. το 2014, δηλαδή στα επίπεδα που ήταν το 2006, πριν 8 χρόνια.To θέμα τέθηκε στην Tρόικα, η οποία παρέπεμψε τη συζήτηση για το φθινόπωρο.
O νόμος 3691/2008
Αφού η κυβέρνηση πάρει το πράσινο φως από την Tρόικα θα άρει το βέτο που θέτει μία σειρά παράλληλων νομοθετικών παρεμβάσεων που απαιτούνται για να μην αποτύχει το μέτρο όπως έγινε άλλες δύο φορές στο παρελθόν.
Ένα βασικό αγκάθι είναι ο νόμος 3691/2008 για το ξέπλυμα χρήματος, καθώς σήμερα και μετά από τροποποιήσεις του 2011 εντάσσει τη φοροδιαφυγή ως ποινικό αδίκημα για το οποίο εφαρμόζονται οι διατάξεις του.
Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος επαναπατρίσει χρήματα με νέο νόμο, αν ο νέος νόμος δεν τροποποιεί το Ν.3691/2008 ή με κάποιο τρόπο δεν αναστέλλει το ποινικό κομμάτι της φοροδιαφυγής, τότε μπορεί ο φορολογούμενος να αποδώσει το φόρο στο κράτος για τα εισερχόμενα κεφάλαια, αλλά ταυτόχρονα και κατόπιν ελέγχου από την τράπεζα να κινδυνεύει ποινικά για ξέπλυμα μέσω φοροδιαφυγής ή άλλων αδικημάτων.
Oι νόμοι και οι «επιπλοκές»
Πως «αποτύχαμε» το 2004 και το 2010
O επαναπατρισμός κεφαλαίων εχει ξαναγίνει δύο φορές τα τελευταία 10 χρόνια με αμφισβητούμενα αποτελέσματα στην Ελληνική οικονομία.O πρώτος επαναπατρισμός ξεκίνησε το 2004.
Ο νόμος που θεσμοθέτησε τη διαδικασία του επαναπατρισμού ήταν ο Ν.3259/2004 με το άρθρο 38. Eπειδή ήταν μία πρωτόγνωρη διαδικασία για την Ελλάδα, χρειάστηκε να θεσμοθετηθεί μια ατελείωτη σειρά εγκυκλίων ώστε να δουλέψει ο μηχανισμός του επαναπατρισμού. Βασικές εγκύκλιοι της διαδικασίας ήταν οι ΠΟΛ 1124/2004 και ΠΟΛ 1110/2004.
Ο νόμος όριζε την εποχή εκείνη πολύ ευνοϊκές προϋποθέσεις για τον επαναπατρισμό καθώς ο συντελεστής φορολόγησης των εισερχόμενων κεφαλαίων ήταν 3% εξαιρετικά χαμηλός και μεγάλο κίνητρο για την επανεισαγωγή χρημάτων στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ο νόμος έδινε ένα περιθώριο επαναπατρισμού από το καλοκαίρι του 2004 έως το Φεβρουάριο του 2005.
Μολαταύτα, η διαδικασία διευκρινήσεων και γραφειοκρατικών επιπλοκών έφερε μικρά αποτελέσματα στον επαναπατρισμό οπότε και παρατάθηκε η ημερομηνία μέχρι τον Ιούνιο του 2005, δηλαδή σχεδόν ένα χρόνο μετά.
Τα αποτελέσματα του επαναπατρισμού δεν ήταν τα αναμενόμενα.Το ΥΠΟΙΚ ανέμενε εισροή κεφαλαίων της τάξεως των 5-10 δισ. ευρώ, αλλά στο τέλος του προγράμματος οι εισροές κεφαλαίων με τα βίας ξεπερνούσαν το 1,5 δισ. και οι αντίστοιχοι εισπραχθέντες φόροι πλησίαζαν τα 50 εκατ ευρώ. Έξι χρόνια αργότερα, το 2010, επιχειρήθηκε εκ νέου επαναπατρισμός κεφαλαίων.
Η νέα διάταξη κυρώθηκε με το άρθρο 18 του Ν.3842/2010 και πλέον προέβλεπε 2 συντελεστές φορολογίας αυξημένους σε σχέση με τον επαναπατρισμό του 2004. Ο ένας συντελεστής είχε ύψος 5% κατά την εισαγωγή των κεφαλαίων και δεύτερος 8% με απόδοση χωρίς την εισαγωγή των κεφαλαίων, αποσκοπώντας στην νομιμοποίηση της κατάθεσης ενώ αυτή παρέμενε σε ίδρυμα του εξωτερικού. Εκτός των συντελεστών, υπήρξε μια μεγάλη διαφορά στον έναν επαναπατρισμό από τον άλλο και αυτή ήταν ο νόμος για το ξέπλυμα χρήματος Ν.3691/2008.
Το γεγονός ότι κατά την εισαγωγή των κεφαλαίων ο κάτοχος αμνηστεύονταν φορολογικά δεν αναιρούσε την υποχρέωση των Τραπεζών να ψάξουν τα χρήματα από πλευράς άλλων ποινικών αδικημάτων.Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά.