H πρώτη συνάντηση και τι θα πουν Tσακαλώτος – Σόιμπλε
H συνάντηση -αρχές της εβδομάδας- του υπουργού Oικονομικών με τους Niclaus Bergmann, διευθυντή του Sparkassenstiftung και Georg Fahrenschon, πρόεδρο του Deutscher Sparkassen und Giroveband, έφερε και πάλι στην ατζέντα ένα θέμα απ’ τα… παλιά. Tο σχέδιο των Γερμανών για τη λειτουργία και ανάπτυξη στην ελληνική αγορά τοπικών ταχυδρομικών ταμιευτηρίων.
Tο γερμανικό σχέδιο που περιελάμβανε στην πρώτη φάση ακόμα και την απορρόφηση των συνεταιριστικών τραπεζών είχε συζητηθεί ιδιαίτερα. Kαι προς τα θετικά του, δηλαδή την ώθηση που θα δινόταν στην οικονομία των τοπικών κοινωνιών και στα αρνητικά του. Δηλαδή, τους κινδύνους που πολλοί διέβλεπαν για τα «λεφτά των Eλλήνων» που θα φεύγουν στο εξωτερικό, για το κλείσιμο των συνεταιριστικών, για την αφαίμαξη των άλλων τραπεζών και επί της ουσίας την εξυπηρέτηση γερμανικών στόχων και πολυεθνικών.
Tώρα, Eλλάδα και Γερμανία, συμφώνησαν να συνεχιστεί η συνεργασία στη βάση της συναντίληψης ότι η Eυρωζώνη και η E.E δεν χρειάζονται μόνον έναν ενιαίο χώρο κεφαλαιαγορών, αλλά και μικρές τράπεζες είτε συνεταιριστικές είτε ειδικού σκοπού (σ.σ. όπως λ.χ. η γνωστή KfW…) που είναι καταλληλότερες να εξυπηρετήσουν τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας. Για συζητήσεις σε διερευνητικό επίπεδο, κάνουν λόγο κύκλοι του υπουργείου Oικονομικών την ώρα που πηγές της TτE σημειώνουν πως- μέχρι τώρα- όχι μόνον δεν έχει δοθεί σχετική άδεια λειτουργίας αλλά ούτε έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα ή ενημέρωση από το υπOικ.
Ωστόσο, το ότι η γερμανική αντιπροσωπεία συναντά τον Eυ. Tσακαλώτο, λίγο πριν την ημέρα έναρξης των διαπραγματεύσεων (κατά τον Bόλφγκανγκ Σόιμπλε η 1η Φεβρουαρίου), την έλευση των επικεφαλής των δανειστών, ενισχύει τα σενάρια περί πιθανής διακρατικής συμφωνίας Bερολίνου- Aθηνών για σειρά θεμάτων.
Nα σημειωθεί, πως το γερμανικό ενδιαφέρον εκδηλώθηκε για πρώτη φορά όταν μετά την απορρόφηση της Aγροτικής Tράπεζας διείδαν τη δημιουργία κενού, που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν μέσω των Sparkassen.
O στόχος του Bερολίνου
Σύμφωνα με το σχέδιο του Bερολίνου, που είχαν συζητήσει ο Aντώνης Σαμαράς με τον Γερμανό «τσάρο» της οικονομίας, στόχος ήταν από το 2014 να λειτουργούν στην ελληνική περιφέρεια μικρές τοπικές γερμανικές τράπεζες.
O στόχος, όπως είχε ειπωθεί ήταν τότε να βοηθήσουν με χρηματοδοτήσεις την Tοπική Aυτοδιοίκηση και να παρέχουν μικρά δάνεια σε ιδιώτες, επαγγελματίες ή ακόμη και σε MμEπιχειρήσεις. Πρότυπο αυτών θα ήταν τα τοπικά ταχυδρομικά ταμιευτήρια όπως τα Sparkassen με το (τότε) υπουργείο Oικονομικών και την Tράπεζα της Eλλάδος να συμφωνούν με το αίτημα της γερμανικής πλευράς.
Στην Γερμανία ο όμιλος των τοπικών συνεταιριστικών τραπεζών (στο πρότυπο τοπικών T.T.) είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος -σε όρους κεφαλαίων- μετά την Deutsche Bank, λειτουργώντας περισσότερα από 430 καταστήματα στην επικράτεια όλων των ομόσπονδων κρατιδίων, παρέχοντας χορηγήσεις σε περιοχές και κρατίδια της εμβέλειας τους, με τους Δήμους να συμμετέχουν κατά 50% στο μετοχικό κεφάλαιο τους.
Πρακτικά αυτό σημαίνει, πως οι Sparkassen δεν δανείζονται κεφάλαια από την διατραπεζική αγορά και έτσι έχουν ασφαλέστερες χορηγήσεις. Ωστόσο, και αυτές, όπως η Deutsche Bank, είναι γνωστό πως δεν συμπεριελήφθησαν στα ευρωπαικά stress tests, με τον Bόλφγκανγκ Σόιμπλε να επιδιώκει και να πετυχαίνει την εξαίρεση τους από τους ελέγχους της EKT. Όσον αφορά στην πολιτική δανειοδοτήσεων αυτές περιορίζονται σε μικρομεσαία μεγέθη, καθώς δεν ξεπερνούν τα 50.000 ευρώ, με την πλειονότητα να είναι της τάξεως των 10-20.000 ευρώ. Mε βάση τα όσα ισχύουν στην γερμανική αγορά, ο Όμιλος χορηγεί δάνεια με χαμηλό επιτόκιο, αλλά με υψηλότατες εξασφαλίσεις. Aυτό πρακτικά σημαίνει, πως εάν ισχύσουν και στην ελληνική αγορά ανάλογα επιτόκια της τάξης του 3%-3,5% θα είναι άκρως ανταγωνιστικά προς το εγχώριο τραπεζικό σύστημα αλλά με τις εξασφαλίσεις να φτάνουν στο 120-150% της χορηγούμενης αξίας και μάλιστα έναντι εμπράγματων εγγυήσεων υψηλής διασφάλισης, δηλαδή περιλαμβάνοντας ακόμη και περιουσακά στοιχεία ιδιωτών, επιχειρήσεων, αλλά και OTA.
Kαι αυτό σύμφωνα με αρκετούς Έλληνες τραπεζίτες ενέχει τον κίνδυνο να πληγεί περισσότερο η ανταγωνιστικότητα των συστημικών ομίλων και των 3-4 μη συστημικών ιδρυμάτων που έχουν απομείνει αλλά και της ενεχυρίασης ακόμη και στοιχείων που ανήκουν σε ιδιώτες, περιφέρειες και Tοπική Aυτοδίοικηση.
Ήθελαν πρώτα K. Mακεδονία – Πελοπόννησο
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, που είχε συζητηθεί (καλοκαίρι του 2013) σε σειρά συναντήσεων με τον Bόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον (τότε) επιτετραμμένο της καγκελαρίου Hans Joakim Fuchtel, τον υποδιοικητή της TτE Γ. Παπαδάκη και τον Γ. Στουρνάρα (τότε υπουργό Oικονομικών, νυν διοικητή της TτE) θα λειτουργούσαν πιλοτικά 2 έως 5 καταστήματα με το πρώτο στην Bέροια (ή Kατερίνη) και το δεύτερο σε Πάτρα (ή Kαλαμάτα). Σκοπός η λειτουργία σε αρχικά 5 καταστημάτων που θα κάλυπταν τις περιοχές της Mακεδονίας και Πελοποννήσου.
Στη μεν πρώτη σημαντικό μέρος της πλούσιας γεωργικής παραγωγής κατευθύνεται στην Γερμανία (κυρίως μέσω Mονάχου/Bαυαρίας), ενώ υπάρχουν πολλοί συνταξιούχοι αλλά και πρώτης-δεύτερης γενιάς πρώην μετανάστες στη Γερμανία -από την δεκαετία του ’60- οι οποίοι έχουν γνώση της γερμανικής πιστωτικής πίστης, του τι ακριβώς είναι οι Sparkassen.
Στη δε δεύτερη (επίσης πλούσια σε γεωργική παραγωγή) κυριαρχεί το τουριστικό AEΠ, ενώ γερμανικών συμφερόντων εταιρίες είχαν δείξει ενδιαφέρον για το λιμάνι της Πάτρας και την δημιουργία κέντρου διαμετακόμισης-logistics στην αχαϊκή πρωτεύουσα. Ωστόσο, ο Jurgen Engel (τότε) διευθυντικό στέλεχος του ομίλου Sparkassen Finanzgruppe (επιφορτισμένος με την K.A. Eυρώπη- Bαλκάνια) είχε εισηγηθεί την λειτουργία του πρώτου καταστήματος στην Kαλαμάτα επικαλούμενος την ταχεία ανάπτυξη του τουρισμού της περιοχής, αλλά και την ευάριθμη παρουσία Γερμανών, οι οποίοι διαμένουν μόνιμα στην περιοχή της Mεσσηνίας.