Σε ουραγούς έχουν μετατραπεί οι τραπεζικές μετοχές, άλλοτε πανίσχυρη «ατμομηχανή» του ελληνικού χρηματιστηρίου. Ο Τραπεζικός δείκτης, από τις αρχές του έτους, καταγράφει απώλειες 20,44% πολλαπλάσιες από αυτές του Γενικού δείκτη(-4,08%), ενώ σε αυτές τις απώλειες του τραπεζικού δείκτη θα πρέπει να προστεθούν και οι απώλειες της τάξεως του 53% το έτος 2010.
Είναι απολύτως ενδεικτικό του βαθμού απαξίωσης των ελληνικών τραπεζικών μετοχών, ότι με ένα ποσό της τάξεως των 16,047 δισ. ευρώ αγοράζει κανείς σήμερα τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών ελληνικές τράπεζες, που έχουν τα δύο τρίτα ενός συνολικού ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος άνω των 500 δισ. ευρώ!
Ο τραπεζικός κλάδος έφθασε στο ναδίρ καθώς είναι ενδεικτικό ότι οι πέντε μεγαλύτερες τράπεζες (Εθνική, Alpha, Eurobank, Κύπρου και Πειραιώς) εμφανίζουν κεφαλαιοποίηση 11,506 δισ. ευρώ όταν στο τέλος του 2007 μόνο η Eurobank είχε φθάσει να αποτιμάται στο ΧΑ πέριξ των 15 δισ. ευρώ και η Εθνική στα 22,5 δισ. ευρώ.
Με ένα ποσό χαμηλότερο των 12 δισ. ευρώ τιμολογούσε, σήμερα το Χρηματιστήριο την αξία των πέντε μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών παραπέμποντας σε εποχές πριν την υποτίμηση της δραχμής για την ένταξη στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ισοτιμιών το 1998. Οι κορυφαίες ελληνικές τράπεζες βλέπουν πλέον την αγορά να τις αποτιμά αρκετά χαμηλότερα και από το 40% της λογιστικής τους αξίας.
Ακόμη και η μετοχή της Εθνικής, της μοναδικής, ίσως, ελληνικής τράπεζας που δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει άμεσα ζητήματα κεφαλαιακής επάρκειας ακόμη και σε ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, έχοντας ήδη ολοκληρώσει μια μεγάλη αύξηση κεφαλαίου, βρίσκεται καθηλωμένη σε επίπεδα τιμών κάτω και από τα 5 ευρώ, κάτω από την ονομαστική της αξία.
Μία τράπεζα των 121 δισ. ευρώ ενεργητικού αποτιμάται στο Χ.Α. στα 4,6 δισ. ευρώ. Με χρηματιστηριακούς όρους επίπεδα πέριξ ή κάτω των 5 ευρώ είχε να δει η μετοχή από τον Απρίλιο του 2003 ή ακόμη παλαιότερα τον Ιανουάριο του 1998. Τον Μάιο του 1995 η μετοχή της Εθνικής είχε φθάσει στα 3,21 ευρώ.
Όπως τονίζουν οι αναλυτές για να γίνει αντιληπτό το εύρος της υποτίμησης των τραπεζικών μετοχών, αρκεί να αναλογισθεί κανείς, ότι ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας αποτιμάται πλέον με συνολική αξία, που δεν ξεπερνά την αξία της τουρκικής θυγατρικής Finansbank!
Ουσιαστικά η αγορά σχεδόν «μηδενίζει» την αξία των εκτός Τουρκίας δραστηριοτήτων της μεγαλύτερης ελληνικής τράπεζας, παρότι μάλιστα μόλις πρόσφατα ολοκλήρωσε μεγάλη αύξηση κεφαλαίου, με την οποία κατατάσσεται στις καλύτερα κεφαλαιοποιημένες τράπεζες της Ευρωζώνης.
Η χρηματιστηριακή αγορά και οι ελληνικές τράπεζες προβληματίζονται από τις συνεχείς υποβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης υποβαθμίσεις που ανοίγουν «τρύπες» ρευστότητας σε συνδυασμό και με την συνεχιζόμενη «αιμορραγία» καταθέσεων που στα τέλη Μαρτίου είχαν μειωθεί κατά 10 δισ. ευρώ σε σχέση με το τέλος του 2010.
Αν και η τελευταία υποβάθμιση της Ελλάδας από τον οίκο S&P δεν επηρέασε σημαντικά την αγορά, αυτό που προβληματίζει τις ελληνικές τράπεζες και το Χ.Α είναι μία ενδεχόμενη υποβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης Fitch που έχει την ελληνική οικονομία στην υψηλότερη βαθμίδα αξιολόγησης (ΒΒ+) και αν μας υποβαθμίσει θα αναγκάσει τις ελληνικές τράπεζες να προσκομίσουν πρόσθετες εγγυήσεις αρκετών δισ. στην ΕΚΤ για τα δάνεια που έχουν πάρει ενεχυριάζοντας ελληνικά ομόλογα. Σύμφωνα με χρηματιστηριακούς αναλυτές σε μία τέτοια περίπτωση μπορεί να εκπέσουν εγγυήσεις ύψους 16 με 17 δισ. ευρώ.
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι στις τρέχουσες αποτιμήσεις οι ελληνικές τράπεζες φαίνεται να αποτιμούν τον κίνδυνο της αναδιάρθρωσης χρέους. Σύμφωνα με έκθεση του αμερικανικού οίκου JP Morgan, τα κεφάλαια που θα έμεναν στις τράπεζες- εάν γινόταν μια σκληρή αναδιάρθρωση με κούρεμα του 50%- θα ήταν μόλις 4 δισ. ευρώ, έναντι 29 δισ. ευρώ σήμερα.
Συγκεκριμένα, το χαρτοφυλάκιο ομολόγων που κατέχουν σήμερα οι τράπεζες είναι 49 δισ. ευρώ, τα κεφάλαια τους 29 δισ. ευρώ και η κεφαλαιοποίηση στα 12 δισ. ευρώ. Αυτό, κατά την JP Morgan, σημαίνει ότι η αγορά υποδεικνύει ότι ήδη η ζημιά είναι 17 δισ. ευρώ ή 35%. Μ’ ένα υποθετικό κούρεμα 35% στα ελληνικά ομόλογα, οι ζημιές που δημιουργούνται είναι 25 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Πειραιώς Χρηματιστηριακής, μία άσκηση «προσομοίωσης» των τεστ αντοχής δείχνουν ότι οι τράπεζες μπορεί να υποστούν μεγάλο «κούρεμα κεφαλαίων», τόσο από ένα σενάριο μείωσης της ονομαστικής αξίας των ομολόγων κατά 30%, όσο και από ένα σενάριο μεγάλων απωλειών από τα χαρτοφυλάκια των δανείων τους και προκύπτουν τα ακόλουθα σενάρια απωλειών: Η Εθνική χάνει 2,49 δισ. από «κούρεμα» ομολόγων κατά 30% και άλλα 3,68 δισ. από ένα σενάριο σχηματισμού υψηλών προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις.
Το ίδιο ισχύει και για την Alpha, που χάνει 1,93 δισ. από τις πρόσθετες προβλέψεις και «μόνο» 1,098 δισ. από «κούρεμα» ομολόγων. Η Eurobank φαίνεται να χάνει περισσότερα από τα ομόλογα (1,5 δισ. ευρώ) και «μόνο» 1,322 δισ. ευρώ από τις πρόσθετες προβλέψεις. Η Πειραιώς (1,3 από τις προβλέψεις, 1,584 από τα ομόλογα).
Για την Κύπρου, ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από το χαρτοφυλάκιο των δανείων της, καθώς στο ακραίο σενάριο για τις προβλέψεις αυτές θα φθάσουν τα 1,374 δισ. ευρώ. Από τα ομόλογα η τράπεζα χάνει «μόνο» 630 εκατ. ευρώ.
Για την ΑΤΕ και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, τις δύο κρατικές τράπεζες, ασφαλώς οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι προέρχονται από τα ομόλογα. Η ΑΤΕ χάνει 1,178 δισ. ευρώ από το «κούρεμα» ομολόγων και 440 εκατ. ευρώ από τις πρόσθετες προβλέψεις και το Τ.Τ. χάνει 1,073 δισ. ευρώ από τα ομόλογα και 605 εκατ. από τις προβλέψεις. Βεβαίως όλες αυτές οι αναφορές» αποτελούν μια θεωρητική άσκηση προσομοίωσης των πιθανών σεναρίων που θα χρησιμοποιηθούν στα τεστ αντοχής για να μετρηθούν οι ανάγκες κεφαλαίων των τραπεζών σε ακραίες συνθήκες. Αυτό δεν σημαίνει, ότι πράγματι οι τράπεζες θα υποστούν αυτές τις απώλειες.
Σε αυτές τις συνθήκες ακραίας αβεβαιότητας, χρηματιστηριακοί αναλυτές τονίζουν ότι θα αργήσουν να εμφανισθούν τα πρώτα τολμηρά χαρτοφυλάκια που θα «ποντάρουν» σε ευκαιρίες του τραπεζικού κλάδου στην Ελλάδα. Πάντως κάποιοι διορατικοί επενδυτές με μακροπρόθεσμο ορίζοντα αρχίζουν να χτίζουν θέσεις, σύμφωνα με χρηματιστηριακούς παράγοντες, αναφέροντας το παράδειγμα το τσεχικό fund PPF Group που αγόρασε πακέτο της Πειραιώς λίγο υψηλότερα από το 1 ευρώ, δηλαδή κοντά στα ιστορικά χαμηλά της.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΟ 2010
ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗ
31/12/2010 13/5/2011
Alpha Bank 3,80 3,54 -6,84%
T Bank 0,23 0,16 -30,43%
Attica Bank 0,94 0,84 -10,64%
Eurobank 3,75 3,33 -11,20%
MIG 0,70 0,63 -10,00%
Μarfin Pop. Bank 1,15 0,76 -33,91%
Proton Bank 0,69 0,60 -13,04%
Αtebank 0,74 0,55 -25,68%
Geniki Bank 2,12 1,16 -45,28%
Εθνική 6,05 4,81 -20,50%
Ελλάδος 28,94 28,74 -0,69%
Emporiki 1,56 1,28 -17,95%
Κύπρου 2,58 2,30 -10,85%
Πειραιώς 3,65 1,02 -72,05%
Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 2,93 2,73 -6,83%
Η ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
Alpha Bank 1,891 δισ. ευρώ
Τ Bank 23,250 εκατ. ευρώ
Attica Bank 205,703 εκατ. ευρώ
Eurobank 1,793 δισ. ευρώ
MIG 485,31 εκατ. ευρώ
Μarfin Popular Bank 1,117 δισ. ευρώ
Proton Bank 37,610 εκατ. ευρώ
Αtebank 497,994 εκατ. ευρώ
Geniki Bank 164,720 εκατ. ευρώ
Εθνική 4,598 δισ. ευρώ
Ελλάδος 570,916 εκατ.ευρώ
Emporiki 655,653 εκατ. ευρώ
Κύπρου 2,058 δισ. ευρώ
Πειραιώς 1,166 δισ. ευρώ
Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 776,592 εκατ. ευρώ