Η καθυστέρηση της αξιολόγησης επηρεάζει τις καταθέσεις οι οποίες με τη σειρά τους ζημιώνουν τις τράπεζες
Μείωση για δεύτερο συνεχόμενο μήνα έδειξαν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις καταθέσεις στις τράπεζες τον Ιανουάριο του 2017, μείωση που η Moody’s χαρακτηρίζει πιστωτικά αρνητική για τις ελληνικές τράπεζες.
Τα στοιχεία για τις καταθέσεις έρχονται την ώρα που οι εκπρόσωποι των επίσημων πιστωτών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επέστρεψαν στην Αθήνα στις 28 Φεβρουαρίου για να επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση. Αυτό δημιουργεί ελπίδες για ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης της εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας, που εκκρεμεί από τον Δεκέμβριο του 2016, και θα ήταν επωφελής για τις τράπεζας.
Σύμφωνα με τη Moody’s, η μείωση των καταθέσεων αποδίδεται κυρίως στην καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης, που μείωσε την εμπιστοσύνη των καταθετών.
Η εμπιστοσύνη των καταθετών και οι καταθέσεις είναι εξαιρετικά ευάλωτα στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, έχοντας καταγράψει σημαντική πτώση το α’ εξάμηνο του 2015 ως αποτέλεσμα του παρατεταμένου αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις της χώρας με τους πιστωτές της.
Σε εκείνη την περίπτωση, έφυγαν από το τραπεζικό σύστημα περίπου 40 δισ. ευρώ, αναγκάζοντας συνεπώς τις τράπεζες να αυξήσουν την εξάρτησή τους από τη χρηματοδότηση της κεντρικής τράπεζας, περιλαμβανομένου του ELA. οι Ελληνικές αρχές επέβαλαν capital controls τον Ιούνιο του 2015, που περιόρισε τις αναλήψεις ρευστού στα 60 ευρώ ημερησίως και βελτίωσαν την επιδεινούμενη ρευστότητα των τραπεζών.
Τον Ιούλιο του 2016, μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τον Δεκέμβριο του 2015, τα νέα μέτρα που εφαρμόστηκαν για τη μερική χαλάρωση των capital controls βοήθησαν τις τράπεζες να προσελκύσουν και πάλι καταθέσεις.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, από τον Ιούλιο του 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016 επέστρεψαν στο τραπεζικό σύστημα καταθέσεις ύψους 430 εκατ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο, από την εγχώρια αγορά. Όμως η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης αντισταθμίζει αυτή τη θετική δυναμική στις καταθέσεις, προκαλώντας μειώσει 3,4 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2016 και 1,6 δισ. τον Ιανουάριο του 2017.
Η μείωση των καταθέσεων στα 119,7 δισ. ευρώ στο τέλος Ιανουαρίου αποτελεί χαμηλό 15ετίας για το σύστημα και υπονομεύει την προσπάθεια των τραπεζών να βελτιώσουν την χρηματοδότησή τους μειώνοντας την εξάρτησή τους από τη χρηματοδότηση της κεντρικής τράπεζας, σημειώνει ο οίκος. Αυτή η χρηματοδότηση αντιπροσώπευε το 22% των συνολικών τραπεζών assets τον Δεκέμβριο του 2016, από το οποίο το 14% σχετίζονταν με το ELA. αν και οι ελληνικές τράπεζες το 2016 έκαναν βήματα για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τον ELA, όπως για παράδειγμα αποκτώντας πρόσβαση στην διατραπεζική αγορά repo, η αύξηση των καταθέσεων είναι ζωτικής σημασίας για την μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική τους δυνατότητα.
Μια ενδεχόμενη αύξηση του ELA για να αντισταθμιστεί η εκροή καταθέσεων θα αυξήσει τα κόστη χρηματοδότησης των τραπεζών και θα μειώσει την κερδοφορία, ενώ θα είναι καταστροφική σε ότι αφορά τη βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταθετών και την περαιτέρω χαλάρωση των capital controls.
Αν και περαιτέρω καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης θα ήταν επιβλαβείς για τις τράπεζες, ωστόσο η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και των συζητήσεων για τη διάσωση μεταξύ της κυβέρνηση και των πιστωτών της στις 28 Φεβρουαρίου είναι θετική εξέλιξη.
Η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης επικεντρώνεται στην άρνηση της Ελλάδας να νομοθετήσει δημοσιονομικά μέτρα πέραν του Αυγούστου 2018, όταν λήγει το τρίτο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής.
Επιπλέον, η πολυπόθητη ένταξη των Ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, που θα βελτίωνε την εμπιστοσύνη επενδυτών και καταθετών, εξαρτάται από την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.