Μετά την αποτυχία του να διαπραγματευτεί με τους ευρωπαίους εταίρους τους όρους του Μεσοπρόθεσμου, ο νέος υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος στρέφεται στις τράπεζες και επιμένει σε συγχωνεύσεις για να επιλυθεί κατ’αυτόν τον τρόπο το πρόβλημα της ρευστότητας αλλά και η κεφαλαιακή ενίσχυση.
Η αποφυγή της χρεοκοπίας της χώρας δίνει πιθανώς ορισμένες δυνατότητες διαπραγμάτευσης και διαχείρισης των προβλημάτων αυτών, ωστόσο κατά πάσα πιθανότητα βρισκόμαστε μπροστά στον τελικό γύρο αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος, όπως αναφέρει η axiaplus.
Σε αυτή ακριβώς την αναδιάρθρωση επιθυμεί να συμβάλει ή και να προκαλέσει ο νέος υπουργός Οικονομικών Βαγγέλης Βενιζέλος, ο οποίος θεωρεί ότι ένα μεγάλο τραπεζικό deal θα δώσει νέα δυναμική στη δική του θητεία στην… ηλεκτρική καρέκλα του ΥΠΟΙΚ, ιδιαίτερα μετά την αποτυχία να διαπραγματευτεί, έστω και στο ελάχιστο, με την Ε.Ε. σε σχέση με το μεσοπρόθεσμο.
Επίσης, εκτιμά ότι ένα μεγάλο τραπεζικό deal θα τάραζε τα νερά και θα λειτουργούσε θετικά στο ευρύτερο κλίμα, ιδιαίτερα εν όψει των ιδιωτικοποιήσεων και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι εταίροι τη χώρα μας, αλλά και σε σχέση με τους υποψήφιους επενδυτές. Ενώ παράλληλα, έχοντας κατανοήσει τα σημαντικά προβλήματα μπροστά στα οποία βρίσκονται οι ελληνικές τράπεζες, θεωρεί ότι μέσω των συγχωνεύσεων θα μπορούσαν να επιχειρήσουν να τα διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά.
Σε ετοιμότητα η ΕΤΕ
O κ. Βενιζέλος φαίνεται πως έχει ήδη δώσει σχετική εντολή στη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, με την οποία συνεργάζεται στενά, προκειμένου να ξεκινήσει η ΕΤΕ, αν δεν υπάρξει άλλη ανταπόκριση από τον ιδιωτικό τομέα, τον κύκλο των μεγάλων συγχωνεύσεων.
Ο υπουργός φέρεται να ρώτησε αν υπάρχουν εκ νέου περιθώρια για επανάληψη των συζητήσεων με την Alpha Bank και προέτρεψε τους κ. Ταμβακάκη και Ράπανο να ξεκινήσουν εντατικότερες συζητήσεις με τη Eurobank. Εξέλιξη που στον βαθμό που προχωρήσει θα δώσει λύση και στο θέμα της πώλησης του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, το οποίο θα απορροφηθεί από το νέο σχήμα, καθώς άλλωστε οι δύο τράπεζες ελέγχουν ήδη ποσοστό της τάξης του 12%.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ο κ. Βενιζέλος, που σε σχέση με τον κ. Παπακωνσταντίνου διαθέτει πολύ μεγαλύτερο πολιτικό ειδικό βάρος, φέρεται διατεθειμένος να υπενθυμίσει στους τραπεζίτες ότι θα πρέπει πάση θυσία να συνδράμουν στη χρηματοδότηση της οικονομίας. Και αν δεν μπορούν να το πράξουν οι ίδιοι οι μέτοχοι και τα υφιστάμενα στελέχη, τότε θα αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις.
Θα ασκηθούν πιέσεις
Ο νέος υπουργός εκτιμά ότι το Δημόσιο μπορεί να ασκήσει πολύ αποτελεσματική πίεση στους τραπεζίτες, είτε χρησιμοποιώντας την απειλή της κρατικοποίησής μέσω μετατροπής των προνομιούχων μετοχών σε κοινές είτε μέσα από την υπαγωγή τους στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας λόγω των τεράστιων κεφαλαιακών αναγκών που θα κληθούν να καλύψουν την ερχόμενη τριετία, αρχής γενομένης από τη φετινή χρονιά. Και υπαγωγή στο Ταμείο (που θα αυξήσει περαιτέρω τα κεφάλαιά του σε αυτή την περίπτωση) σημαίνει απώλεια των τραπεζών από τους σημερινούς μετόχους και διαχειριστές. Και οι κεφαλαιακές ανάγκες θα προκύψουν αμέσως μετά το πρώτο σοβαρό crash test, που δεν θα είναι τα stress tests, αλλά οι ποιοτικοί έλεγχοι που θα διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος από κοινού με ελεγκτικό οργανισμό στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών προκειμένου να διαπιστωθεί η ποιότητά τους ως προς το ύψος των επισφαλειών.
Είναι κοινό μυστικό ότι από τα αποτελέσματα του ελέγχου αυτού θα απαιτηθεί ο σχηματισμός σημαντικών πρόσθετων προβλέψεων, οι οποίες θα αυξηθούν περαιτέρω από την παραδοχή ότι η ελληνική οικονομία θα εξακολουθήσει να κινείται σε ρυθμούς ύφεσης και με δεδομένο ότι κατά μέσο όρο το CORE TIER 1 των τραπεζών θα πρέπει να διαμορφώνεται στο 10. Επενδυτικοί κύκλοι εκτιμούν ότι σε κάθε περίπτωση το τραπεζικό σύστημα θα χρειαστεί κεφαλαιακή ενίσχυση που ενδεχομένως θα κυμανθεί και πιθανότατα θα ξεπεράσει τα 10 δισ. ευρώ, ώστε να προκύψει σχετική ασφάλεια.
Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό Δημόσιο έχει διαθέσει στις τράπεζες περί τα 4,5 δισ. ευρώ (προνομιούχες), τα οποία θα κληθούν να επιστρέψουν μετά από μία διετία. Ποσό το οποίο αυξάνει τα απαιτούμενα κεφάλαια σε αρκετά (ίσως) πάνω από 15 δισ. ευρώ. Αν δε τεθεί και η παράμετρος της ανάγκης αποτίμησης του ομολογιακού χαρτοφυλακίου σε τιμές αγοράς, mark to market, όταν θα προσφύγει η χώρα στον νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοδότησης το 2014, το ντε φάκτο haircut μπορεί να κοστίσει περί τα 10 – 12 δισ. ευρώ (τουλάχιστον) στις ελληνικές τράπεζες. Κάτι τέτοιο, αν συμβεί, θα εκτοξεύσει τις κεφαλαιακές ανάγκες στα 25 – 30 δισ. ευρώ για την ερχόμενη τριετία. Πώς λοιπόν θα βρεθούν τα κεφάλαια αυτά;
Κατάρ και Κινέζοι
Ωστόσο, ίσως οι τράπεζες να έχουν μια τελευταία μεγάλη ευκαιρία να προσελκύσουν επενδυτές και κεφάλαια. Και τούτο καθώς αναλυτές κορυφαίων επενδυτικών οίκων αναφέρουν ότι η αποφυγή της χρεοκοπίας της Ελλάδας, σε συνδυασμό με το ευρύ πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και για τον τραπεζικό κλάδο. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, “όταν θέλεις να έχεις ολοκληρωμένη γνώση της αγοράς, της επιχειρηματικότητας, της κατάστασης της οικονομίας και των ευκαιριών, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος από το να συμμετάσχεις στρατηγικά σε μια μεγάλη τράπεζα”.
Με δεδομένες τις πολύ χαμηλές αποτιμήσεις, που καθιστούν τη συμμετοχή με στρατηγικά ποσοστά δελεαστική, πλευρές όπως το Κατάρ και οι Κινέζοι που ενδιαφέρονται για τις ιδιωτικοποιήσεις και για business στην Ελλάδα, αλλά και με Έλληνες επιχειρηματίες, φέρονται πρόθυμοι να αποκτήσουν μεγάλη πρόσβαση στις ελληνικές τράπεζες. Στα πρότυπα του Τσέχου (και του Ρώσου) της Τράπεζας Πειραιώς, που η αγορά εκτιμά ότι ελέγχουν έμμεσα ή δύνανται να ελέγξουν ποσοστά που θα προσεγγίζουν το 20%.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το Κατάρ ήδη ελέγχει περί το 5% της Alpha Bank, η δε China Development Bank προχωρά σε στρατηγική συμμετοχή στη ναυτιλιακή τράπεζα Aegean Baltic Bank με στόχο τη χρηματοδότηση επενδύσεων Ελλήνων εφοπλιστών στη ναυτιλία, ενώ έχει έρθει σε επαφή και με μεγάλες ιδιωτικές ελληνικές εμπορικές τράπεζες προκειμένου να διαπραγματευτεί τα ναυτιλιακά τους χαρτοφυλάκια.
Μέσω αυξήσεων κεφαλαίου
Εκτιμάται μάλιστα ότι Καταριανοί -που παλιότερα είχαν… φλερτάρει και με την Εθνική Τράπεζα- και Κινέζοι θα επιχειρήσουν να αποκτήσουν μεγαλύτερα ή νέα μετοχικά μερίδια κατά τις επερχόμενες κεφαλαιακές αυξήσεις των ελληνικών τραπεζών. Θεωρείται εξαιρετικά πιθανό για παράδειγμα να αυξήσει, μέσω της αύξησης κεφαλαίου που έχει προαναγγείλει η Alpha Bank, το ποσοστό του το Κατάρ. Εξέλιξη που θα προσέφερε στην ελληνική τράπεζα όχι μόνο κεφαλαιακή ενίσχυση αλλά και πιθανώς μια στρατηγική συμμετοχή με δυνατότητα αρωγής και στον τομέα της ρευστότητας, αφού για παράδειγμα το Κατάρ είναι μέτοχος σε μια σειρά από κορυφαίες διεθνείς τράπεζες, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν με χρηματοδοτικές γραμμές. Αντίστοιχα, θα μπορούσαν να συνδράμουν και οι κινεζικές τράπεζες.
