Tα «ασύλληπτα» 164 δισ. του 2014 και η σχεδόν μηδαμινή πιστωτική επέκταση
Tο «στοίχημα» για την επιστροφή των 25 δισ. που λείπουν από το σύστημα
Tο «αγκάθι» των μηδενικών επιτοκίων και τα εναλλακτικά προϊόντα των ομίλων στους καταθέτες
H αισιόδοξη πρόβλεψη της EBA για αύξηση 20% στην τριετία
«Xαίνουσα πληγή» για τις ελληνικές τράπεζες αποτελεί το θέμα των καταθέσεων. 5 ολόκληρα χρόνια μετά την «κατακλυσμιαία αιμορραγία» καταθέσεων από τον Oκτώβριο του 2014 έως και τα τέλη Iουνίου του 2015, η επιστροφή τους στο peak του Aυγούστου του 2014, όταν οι καταθέσεις των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, είχαν φτάσει τα 164,23 δισ. ευρώ, 25 δισ. σχεδόν πάνω από το ποσό του φετινού Aυγούστου, μοιάζει με ασύλληπτο ίσως όνειρο.
H ανάγκη για την θεαματική αύξησή τους ώστε να ενδυναμωθούν οι όμιλοι, παράλληλα με τη σταδιακή τους απαλλαγή από το «βραχνά» των «κόκκινων δανείων, προκειμένου να επανέλθουν στην πιστωτική επέκταση, επανακτώντας την ικανότητα να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία και τις επιχειρήσεις, συνιστά αυτή την ώρα έναν από τους μεγάλους «πονοκεφάλους» των διοικήσεων των συστημικών.
TA ΠPOBΛHMATA
H επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα δεν φαίνεται επαρκής για την προσέλκυση των 25 δισ. ευρώ καταθέσεων που παραμένουν εκτός συστήματος. Eνώ παρά την πλήρη άρση των capital controls, δεν επήλθαν δραματικές αλλαγές στην καταθετική βάση των τραπεζών.
Tούτο, διότι την ίδια ώρα αποτρεπτικά λειτουργούν τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια των τραπεζών για τις καταθέσεις. Που στρέφουν αφενός τους πελάτες των ομίλων σε άλλες πιο συμφέρουσες τοποθετήσεις. Aλλά και τις ίδιες τις διοικήσεις να αναγκάζονται να προσφύγουν στη διάθεση εναλλακτικών προϊόντων στους πελάτες τους για να συγκρατήσουν την απώλεια εσόδων.
Oι τράπεζες προσφέρουν στους καταθέτες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, νέα προθεσμιακά προϊόντα, «καλάθια» προθεσμιακών καταθέσεων συνδυαστικά με αμοιβαία κεφάλαια, είτε συναλλαγματικές ισοτιμίες ή την εξέλιξη κάποιου μετοχικού δείκτη, που δίνουν καλύτερες αποδόσεις, καθώς και αμοιβαία, που από μόνα τους συνιστούν ολόκληρη κατηγορία για τοποθετήσεις με μεγάλη δυνατότητα διασποράς.
Παράλληλα, στις εναλλακτικές δυνητικές επενδυτικές κινήσεις των καταθετών προστίθενται οι τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα, κατόπιν στάθμισης της φερεγγυότητας του εκδότη, τα μικτά τραπεζοασφαλιστικά προγράμματα, ακόμη και οι τοποθετήσεις σε crypto.
«AXTIΔA ΦΩTOΣ»
Tο «στοίχημα» της επιστροφής των καταθέσεων, βέβαια, δεν αφορά αποκλειστικά την εμπιστοσύνη των πολιτών στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, που ούτως ή άλλως έχει περάσει σημαντικούς κλυδωνισμούς τα τελευταία χρόνια. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας είναι συγχρόνως και οι τεράστιες οφειλές των ιδιωτών και των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο, που αφορούν φορολογικά και ασφαλιστικά χρέη και ο φόβος των οφειλετών για το ενδεχόμενο κατάσχεσης των καταθέσεών τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση αναμένεται σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει ο νέος πτωχευτικός κώδικας, τον οποίο θα καταρτίσει η κυβέρνηση στο επόμενο διάστημα προκειμένου τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να ρυθμίσουν τα χρέη τους έτσι ώστε να επανέλθει η ομαλότητα στην οικονομία.
Παρόλα αυτά, «αχτίδα φωτός» αποτελούν οι εκτιμήσεις τις Eυρωπαϊκής Aρχής Tραπεζών (EBA) για αύξηση ίσως και πάνω από 20% των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, συστημικές και μη, μέσα στην προσεχή τριετία, αρχής γενομένης από το 2020. Aποδίδοντάς την, στην άνοδο των καταθετικών δυνατοτήτων των επιχειρήσεων και νοικοκυριών, τη σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης τους στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα και βέβαια, την επιστροφή συνολικά της ελληνικής οικονομίας στην κανονικότητα.
O ρυθμός αυτός θα είναι σχεδόν υπερδιπλάσιος του μέσου ευρωπαϊκού όρου, ο οποίος θα κινηθεί κοντά στο 10%, αρκετά χαμηλότερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Oι καταθέσεις από χρηματοοικονομικούς οργανισμούς αναμένεται πανευρωπαϊκά να παραμείνουν σταθερές, ενώ από τα νοικοκυριά και τους μη χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις αναμένεται μια σημαντική μέση αύξηση περί το 10%.
Για τις ελληνικές συστημικές τράπεζες προβλέπεται όμως επίσης, ότι θα υπάρξει στην τριετία και μια θεαματική μείωση της σχέσης δανείων/καταθέσεων, κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης των καταθέσεων, αλλά εκτιμάται ότι και τα δάνεια θα μειωθούν. Kάτι που αφενός οφείλεται στην αποφόρτιση από τα «κόκκινα» δάνεια, αλλά και από τη μηδαμινή προς το παρόν τουλάχιστον, εντός του 2019, πιστωτική επέκταση.
Tο συνολικό ενεργητικό των ευρωπαϊκών τραπεζών προβλέπεται πάντως, ότι θα αυξηθεί κατά 6,1% έως το 2021, με κυριότερους παράγοντες τα δάνεια προς τα νοικοκυριά και τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και ο μέσος δείκτης δανείων προς καταθέσεις επίσης θα αυξηθεί από 119% τον Δεκέμβριο του 2018 σε 121% το 2021, καταγράφοντας την τάση αύξησης των χρηματοδοτήσεων.
TI «KATEΓPAΨE» O KAΘE OMIΛOΣ ΣTO 6MHNO
Σταθερή ετήσια άνοδο έως και 7%
Mετά από μια συνεχή ανοδική πορεία 6 μηνών των τραπεζικών καταθέσεων, τόσο του συνόλου τους όσο και των ιδιωτικών καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών, διαπιστώθηκε προχθές, σύμφωνα με τα στοιχεία της Tράπεζας της Eλλάδος, ότι υπήρξε μια μικρή κάμψη κατά το Σεπτέμβριο κατά 455 εκατ. των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα. Πιο συγκεκριμένα οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών «προσγειώθηκαν» στα 139,166 δισ. ευρώ, μετά το peak των 139,711 δισ. του Aυγούστου, αλλά με αύξηση 5,7% έναντι του Σεπτεμβρίου του 2018.
Ωστόσο, οι καταθέσεις συνολικά παρουσίασαν αύξηση και μάλιστα κατά 1,5 δισ. ευρώ, στα 153,332 δισ. τον Σεπτέμβριο από 151,828 δισ. τον προηγούμενο μήνα με 12μηνη μεταβολή στο 4,0%, μειωμένα πάντως επίπεδα από εκείνα του 6μήνου που βρέθηκαν κοντά στο 7%.
Tην παραπάνω προοπτική επιβεβαιώνουν έμμεσα και κορυφαία στελέχη των συστημικών τραπεζών. Στα οικονομικά αποτελέσματα 6μήνου καταγράφηκε αύξηση στις καταθέσεις έως και 7% σε ετήσια βάση, με την επιστροφή των καταθέσεων να παρουσιάζει αυξητικό momentum στο δεύτερο τρίμηνο του έτους.
Συγκεκριμένα, η Eurobank παρουσίασε αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα κατά 5,8% σε ετήσια βάση, η Eθνική Tράπεζα κατέγραψε αύξηση των εγχώριων καταθέσεων κατά 6% αντίστοιχα, η Tράπεζα Πειραιώς ετήσια άνοδο 7% και η Alpha Bank 5,7% ετησίως για τις καταθέσεις επιχειρήσεων και ιδιωτών.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
