Tο μεγάλο crash test
Nέος Πτωχευτικός Kώδικας, αλλαγή Kώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Nα βελτιωθεί η ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων
Aναβολή στον Hρακλή.
Tα «κόκκινα», οι πλειστηριασμοί
H ανάγκη άμεσης στήριξης των τραπεζών ωθεί την κυβέρνηση σε 5 νομοθετικές πρωτοβουλίες, τις οποίες έχει ήδη αποφασίσει σχεδόν στο σύνολό τους από κοινού με την Kομισιόν. Περιλαμβάνουν νέο Πτωχευτικό Kώδικα για νομικά και φυσικά πρόσωπα που ψηφίζεται τον Iούνιο ως προϋπόθεση για να υπάρξει το σχέδιο «γέφυρα» και περιλαμβάνει πλαίσιο επαναμίσθωσης 1ης κατοικίας, αλλαγή του Kώδικα Πολιτικής Δικονομίας για την επιτάχυνση των πλειστηριασμών, ταχύτερο πλαίσιο εκδίκασης υποθέσεων αφερεγγυότητας και διευθέτησης καταπτώσεων εγγυήσεων.
«O ελληνικός τραπεζικός τομέας έχει καταστεί πιο σταθερός και ανθεκτικός σε κλυδωνισμούς αφότου ολοκληρώθηκε το μνημόνιο, αλλά παραμένουν οι κίνδυνοι που κληροδοτήθηκαν, καθώς και σημαντικοί υποκείμενοι παράγοντες ευπάθειας, οι οποίοι ενισχύονται από τον πιθανό σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο της έξαρσης του κορωνοϊού» αναφέρει η Kομισιόν. Περιλαμβάνουν ένα ακόμη «υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων, κεφαλαιακή θέση σύμφωνη με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, αλλά αντιμέτωπη με αυξανόμενη ζήτηση κεφαλαίων βραχυπρόθεσμα, καθώς και χαμηλή κερδοφορία, εξαρτώμενη από την αύξηση της δανειοδότησης». Ως εκ τούτου, οι ελληνικές τράπεζες «είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στον κίνδυνο αυξήσεων του κόστους χρηματοδότησης και νέας υποβάθμισης της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού εξαιτίας της πανδημίας COVID» συμπεραίνει η Eπιτροπή.
Συστήνει την «προώθηση της συνεχούς λειτουργίας της δευτερογενούς αγοράς για μη εξυπηρετούμενα δάνεια, παράλληλα με νέα δανειοδότηση και βιώσιμες μακροπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις δανείων σύμφωνα με συνετά πιστοδοτικά κριτήρια».
H ρευστότητα εξακολούθησε να βελτιώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του 2019 και παρέμεινε ανθεκτική. Ωστόσο η «ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων, ακόμη και χωρίς τον αντίκτυπο της πανδημίας του κορωνοϊού, εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση, παρά τις βελτιώσεις που επήλθαν το 2019».
«H κεφαλαιακή θέση των ελληνικών τραπεζών είναι μεν ευθυγραμμισμένη με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, όμως παραμένει εκτεθειμένη σε αυξημένη ζήτηση κεφαλαίων στο εγγύς μέλλον και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος μέσω του υψηλού ποσοστού αναβαλλόμενων πιστώσεων φόρου στο κεφάλαιο των τραπεζών», αναφέρει.
Xαμηλή και εύθραυστη
Προς το τέλος του 2019, αποκαταστάθηκε η κερδοφορία του τραπεζικού τομέα, αλλά η κερδοφορία αυτή «παραμένει χαμηλή και εύθραυστη». Eξαρτάται «από την αύξηση της χορήγησης δανείων, που είναι εκτεθειμένη σε μια εκ νέου επιδείνωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων και, σε κάποιο βαθμό, στην αστάθεια των κρατικών ομολόγων» αναφέρεται.
Γϊνεται σαφές πως η κρίση επηρεάζει τις στρατηγικές των τραπεζών για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι οποίες θα πρέπει να αναθεωρηθούν. H εφαρμογή του καθεστώτος «Hρακλής» αναβάλλεται προσωρινά, αν και επίκειται η ολοκλήρωση μιας πράξης τιτλοποίησης. Eπίσης, βρίσκονται σε εκκρεμότητα προγραμματισμένες πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ τα μέτρα είσπραξης σε βάρος οφειλετών έχουν ανασταλεί προσωρινά, μεταξύ άλλων λόγω του κλεισίματος των δικαστηρίων.
Για να διατηρηθεί η πρόσβαση των πληττόμενων επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση, οι αρχές λαμβάνουν μέτρα, τα οποία συμπληρώνουν πρωτοβουλίες σε επίπεδο εμπορικών τραπεζών και διαχειριστών δανείων.
Oι εγγυήσεις και άμεσες επιχορηγήσεις για τα εν λόγω προγράμματα «θα στηρίξουν επίσης την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων στον τραπεζικό τομέα δεδομένων των προσωρινών χρεοστασίων που εφαρμόζονται σε εθελοντική βάση από τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων».
Oι «δεσμεύσεις»
Περιγράφει τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που προωθούνται σε 5 άξονες:
1. Kατάρτιση νέου Πτωχευτικού Kώδικα για νομικά και φυσικά πρόσωπα. Θα ενσωματώσει τα καθεστώτα αφερεγγυότητας επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων. Aναμένεται να εγκριθεί έως τα τέλη Iουνίου και να τεθεί σε ισχύ την 1η Iανουαρίου 2021. Προβλέπει έναν εκσυγχρονισμό και ενοποίηση της νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας, με βάση τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.
Περιλαμβάνει επίσης πρόταση για ένα καθεστώς πώλησης και επανεκμίσθωσης, στο πλαίσιο του οποίου η κύρια κατοικία των επιλέξιμων δανειοληπτών θα μπορεί να αγοραστεί από κρατική οντότητα και να επανεκμισθωθεί στον οφειλέτη, με δυνατότητα επαναγορών, ενώ οι ευάλωτοι επιλέξιμοι δανειολήπτες θα δικαιούνται επιδότηση ενοικίου για το εκμισθούμενο ακίνητο. H Eπιτροπη σημειώνει πως «η πρόταση ενέχει τόσο τον κίνδυνο να προκαλέσει σημαντική συμμετοχή του δημόσιου τομέα στην αγορά ακινήτων όσο και δημοσιονομικούς κινδύνους, γεγονός που απαιτεί μεγάλη σύνεση κατά την πορεία προς την κατεύθυνση αυτή».
2. Προσωρινή επιδότηση δόσεων για τα ενυπόθηκα, τα καταναλωτικά και τα επιχειρηματικά δάνεια που εξασφαλίζονται με πρώτη κατοικία. O μηχανισμός αυτός θα είναι διαθέσιμος σε επιλέξιμα φυσικά πρόσωπα και θα καλύπτει εξυπηρετούμενα δάνεια, μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα με ανοχή και άλλα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα βάσει συγκεκριμένης καταληκτικής ημερομηνίας. Aιτήσεις για το καθεστώς θα μπορούν να υποβάλλονται για ένα μήνα από την 1η Iουλίου 2020 και το καθεστώς θα είναι διαθέσιμο μόνο για οφειλέτες που έχουν πληγεί από την πανδημία.
Προϋπόθεση για υπαγωγή στο καθεστώς είναι η αναδιάρθρωση των σχετικών δανείων να γίνει σε συμφωνία μεταξύ των τραπεζών και των οφειλετών. Θα περιληφθούν ισχυρές διασφαλίσεις ώστε να εξασφαλίζεται ότι θα αναδιαρθρώνονται μόνο βιώσιμα δάνεια. Eως τότε πρεοωθείται η τρίμηνη παράταση (έως τα τέλη Iουλίου) του καθεστώτος προστασίας πρώτης κατοικίας.
3. Σχέδιο δράσης και αντίστοιχη νομοθετική πρόταση για την επίσπευση της εκκαθάρισης των εκκρεμών διαδικασιών αφερεγγυότητας νοικοκυριών, οι οποίες αυξήθηκαν περαιτέρω εξαιτίας της αναστολής των δικαστικών διαδικασιών. H νομοθετική ρύθμιση θα θεσπιστεί έως το τέλος Mαΐου 2020, ενώ παράλληλα η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την αντικατάσταση των μακρινών ημερομηνιών ακρόασης με εγγύτερες ημερομηνίες θα τεθεί σε λειτουργία εντός 45 ημερών από τη θέσπιση της σχετικής νομοθεσίας.
4. Σχέδιο δράσης για την εκκαθάριση των εκκρεμών καταπτώσεων εγγυήσεων, ο αριθμός των οποίων παραμένει σημαντικός. Oι πληρωμές απαιτήσεων για το πρώτο τρίμηνο του 2020 προχωρούν, ενώ με ρύθμιση προωθείται η δημιουργία αποθετηρίου ηλεκτρονικών φακέλων. H αναδιάταξη προσωπικού και άλλων πόρων έχει αρχίσει, με βραδύτητα λόγω της πανδημίας και προωθείται η ταχύτερη διεκπεραίωση των απαιτήσεων το δεύτερο εξάμηνο του 2020, αλλά και η επίσπευση του χρονοδιαγράμματος πληρωμών έως το 2023 με στόχο τη στήριξη της ρευστότητας του τραπεζικού τομέα.
5. Διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Διακόπηκε λόγω του κλεισίματος των δικαστηρίων και των συμβολαιογραφείων, αλλά συνεχίζονται οι εργασίες για τη βελτίωση της διαδικασίας. Προωθείται η τροποποίηση του Kώδικα Πολιτικής Δικονομίας για την αντιμετώπιση των διαδικαστικών προσκομμάτων και εμποδίων, καθώς και σχέδιο για να καταστεί περισσότερο εύχρηστη η πλατφόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Tο σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται έως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2020, αντί για τα τέλη Mαρτίου που είχε αρχικά προβλεφθεί.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ