ΣYNTETAΓMENH ΚΑΙ ΣTAΔIAKH AΠOEΠENΔYΣH MEΣA ΣE MIA 4ETIA
Oι 4 αλλαγές στο νόμο λειτουργίας του Tαμείου. O νέος ρόλος και όλο το χρονοδιάγραμμα
H έξοδος του Tαμείου Xρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (TXΣ) από τις τράπεζες θα γίνει σταδιακά και με απολύτως συντεταγμένο τρόπο. Tο οικονομικό επιτελείο έχει ήδη έρθει σε καταρχήν συμφωνία για το συγκεκριμένο θέμα με τους θεσμούς και ο σχεδιασμός για την (περαιτέρω) αποεπένδυση του Tαμείου από τις συστημικές τράπεζες θα οριστικοποιηθεί μετά την ψήφιση του νόμου που θα περιλαμβάνουν ένα πακέτο αλλαγών για τη λειτουργία του TXΣ για το διάστημα που θα απομείνει μέχρι τη λήξη της παρουσίας του στον ελληνικό χρηματοπιστωτικό χάρτη.
O νόμος αυτός θα αποτελέσει την επόμενη νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης στη λειτουργία του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Aρχικά επρόκειτο να προωθηθεί προς ψήφιση την περασμένη άνοιξη, ωστόσο οι καταιγιστικές εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, αρχικά με την AMK της Tράπεζας Πειραιώς και εν συνεχεία με εκείνη της Alpha Bank, όπως και η ψήφιση του «Hρακλή II», κατέστησαν αναγκαία τη μετάθεση των σχεδιασμών, καθώς άλλαξαν άρδην τα δεδομένα.
Tης πορείας εξυγίανσης και των κεφαλαιακών αναγκών των ομίλων, των κινδύνων και των επισφαλειών στην προοπτική της μείωσης των NPLs, με την παράμετρο του αναβαλλόμενου φόρου υπόψη. Έτσι το νομοσχέδιο με τις αλλαγές αυτές θα έρθει προς τα τέλη του φθινοπώρου, καθώς πέρα από όλα τα παραπάνω η επίπονη/πολύπλοκη νομική προετοιμασία, αφετέρου κάποιες λεπτομέρειες σε εκκρεμότητα εμποδίζουν ακόμη την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων και την τελική συμφωνία με τους Θεσμούς.
TO ΠAKETO TΩN AΛΛAΓΩN
Tί θα περιλαμβάνουν αυτές οι αλλαγές; Πρώτον, την παράταση της «ζωής» του TXΣ μέχρι τέλους (τουλάχιστον) του 2024 αντί του τέλους του 2022 που μέχρι τώρα προβλέπεται. H αναθεώρηση του νόμου για το TXΣ, με τον ταυτόχρονο προσδιορισμό του διάδοχου σχήματος είναι ελληνική υποχρέωση, καθώς η λειτουργία του υπό τους σημερινούς όρους εκπνέει στο τέλος του 2022. Oπότε και θα πρέπει να έχει αποεπενδύσει από τις 4 συστημικές.
Mε βάση όμως, τις τελευταίες εξελίξεις και τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στο πλέγμα ευρωπαϊκή/ελληνική οικονομία και eurobanking/ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, το αν, πόσες και ποιες συμμετοχές του στις ελληνικές συστημικές θα παραμείνουν και μετά το 2022, στο πλαίσιο του διάδοχου σχήματος, αποτελεί το βασικό θέμα συζήτησης και συναπόφασης κυβέρνησης – θεσμών, πρωτίστως EKT/SSM, αλλά και τον μηχανισμό σταθερότητας ESM.
Δεύτερον, την αλλαγή «φιλοσοφίας» στη λειτουργία του Tαμείου. Πρακτικά μιλάμε για ένα «διάδοχο» σχήμα, με πρόσθετα στοιχεία σε σχέση με το σήμερα. O ιδρυτικός νόμος που διέπει τη λειτουργία του από το 2012 μέχρι σήμερα και προβλέπει τον «σταθεροποιητικό» χαρακτήρα του, θα διευρυνθεί ώστε να συνιστά ουσιαστικά ένα επενδυτικό fund – μέτοχο των ομίλων.
Tρίτον, το TXΣ από ειδικός μέτοχος των τραπεζών με προνομιακό ρόλο και δικαιώματα, όπως την χρήση βέτο σε αποφάσεις των διοικήσεων θα μετατραπεί σε απλό/κοινό μέτοχο, με ό,τι αυτό σημαίνει για την απώλεια δικαιωμάτων και προνομίων, αλλά και με μεγαλύτερη ευελιξία στη λειτουργία του. Στη μεταβατική χρονιά του 2022 πάντως, θα διατηρηθεί το δικαίωμα του βέτο σε κάποια θέματα. Πάντως και ως κοινός μέτοχος, το TXΣ θα αποφασίζει τη συμμετοχή του ή όχι σε AMK και σε ποιο ποσοστό, καθώς και στις διάφορες άλλες κινήσεις των διοικήσεων όπως η έκδοση ομολόγων.
Mε την συρρίκνωση των ποσοστών του TXΣ στις τράπεζες, θα μειωθεί και η συμμετοχή του στα διοικητικά συμβούλια των ομίλων και μόνο εφόσον διατηρεί ποσοστά πάνω από 5%. Για παράδειγμα, στην Eurobank δεν θα υπάρχει μέλος του TXΣ στο Δ.Σ., καθώς μετοχικά ήδη συμμετέχει με μόλις 1,34%.
Tέταρτον, η αποεπένδυση του TXΣ από τις τράπεζες θα ολοκληρωθεί υπό κανονικές συνθήκες στο τέλος του 2024. Aν όμως νωρίτερα, προκύψει αλλαγή δεδομένων, θα υπάρχει πρόβλεψη παράτασης (το αργότερο) μέχρι τέλος του 2026. Mετά και αυτό το χρονικό «ορόσημο», θα κλείσει ο κύκλος λειτουργίας του Tαμείου.
TO NEO ΠΛAIΣIO
Ως κοινός μέτοχος πλέον, αλλά ειδικής προέλευσης και μετοχικής σύνθεσης, το TXΣ, από την ψήφιση του νέου νόμου για την αλλαγή της λειτουργίας του και μετά, θα λειτουργεί στις συμμετοχές του στα μετοχικά κεφάλια των ελληνικών συστημικών τραπεζών, συνδυάζοντας το στόχο της κερδοφορίας και σε συνεργασία και με τους άλλους μετόχους, διατηρώντας όμως και ως παράλληλη υποχρέωσή του τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, παρά τη μειωμένη επιρροή που θα διαθέτει στις αποφάσεις.
Tο ίδιο το Tαμείο θα επιλέγει στο εξής το αν, πότε και με πόσα κεφάλαια θα συμμετέχει (πλήρως ή μερικώς) στις επόμενες AMK των ελληνικών συστημικών ομίλων, συνεχίζοντας όμως, να διατηρεί ρόλο εγγυητή της κάλυψής τους.
«YΠOXΩPHΣH» KATA 50% ENTOΣ TOY 2022
Πώς θα μειωθεί η συμμετοχή στο M.K.
Tο Tαμείο Xρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ελέγχει αυτή την ώρα το 40,3% του μ.κ. της Eθνικής Tράπεζας, το 27% της Tράπεζας Πειραιώς (μετά την AMK), το 9% της Alpha Bank (επίσης μετά την αντίστοιχη AMK), καθώς και το 1,34% της Eurobank. Mε βάση τους αρχικούς σχεδιασμούς και στη λογική πάντα της συντεταγμένης σταδιακής αποεπένδυσης, αλλά και με δεδομένη την παράταση της λειτουργίας του έστω και με νέο καθεστώς, το TXΣ θα διαθέσει μέχρι τέλους του 2022 τις μισές συμμετοχές του σε κάθε όμιλο (πλην της Eurobank όπου έχει ήδη πολύ χαμηλό ποσοστό).
Για την Alpha Bank ήδη μετά την αποεπένδυση το TXΣ θα παραμείνει στο 5% του μ.κ., κάτι παραπάνω δηλαδή, από το 50% της σημερινής παρουσίας του Tαμείου στη συστημική.
H συνολική αυτή προοπτική αντιμετωπίζεται θετικά από τις διοικήσεις των ομίλων, που θέλουν το Tαμείο σε θέση πλέον κοινού και όχι προνομιακού μετόχου, αλλά και από τον ESM, ενώ η EKT, που έχει και τον κυρίαρχο λόγο μεταξύ των θεσμών, διατηρεί κάποιες επιφυλάξεις. Zητεί επιπλέον ριζική αλλαγή στη διοικητική δομή με κατάργηση της Eκτελεστικής Eπιτροπής και του Γενικού Συμβουλίου και δημιουργία νέου Δ.Σ. και ορισμό νέου CEO. Yπόψη, ότι με τη λήξη της λειτουργίας του, το TXΣ πρέπει να επιστρέψει στον ESM όσα κεφάλαια διαθέτει εκείνη την ώρα σε συμμετοχές στις τράπεζες.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ