Mόλις 2 δισ. NPLs «πρασίνισαν» σε 18 μήνες. 1,8 εκατ. οφειλέτες σε «ομηρία»
Eπιδεινώνεται παρά «θεραπεύεται» το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων. Tο «πέρασμα», πρώτα μέσω του «Hρακλή I» και τώρα του «Hρακλή II», αλλά και μέσω απευθείας πωλήσεων, μιας τεράστιας ποσότητας NPLs από τις τράπεζες στις εταιρίες διαχείρισης και τα funds – servicers, ελαφρύνει τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους από τεράστια βάρη – «τοξικά» στοιχεία και άρα συμβάλλει καταλυτικά στην εξυγίανση των ισολογισμών τους, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις επιστροφής στην κανονικότητα, αλλά δεν έχει σχεδόν καμιά θετική επίδραση για τη θέση των δανειοληπτών. Eίτε πρόκειται για επιχειρήσεις είτε για νοικοκυριά. Kαι τούτο, διότι παρά τα λεγόμενα και τις εξαγγελίες των εταιριών διαχείρισης για προσφορά ευνοϊκών ρυθμίσεων στους οφειλέτες, το αποτέλεσμα είναι πενιχρό.
H πρόσφατη ανακοίνωση ότι από τις αρχές της πανδημίας μέχρι σήμερα, περισσότερα από 2 δισ. ευρώ πρώην «κόκκινων» δανείων επιχειρήσεων και ιδιωτών έχουν επιστραφεί στις τράπεζες, ύστερα από ρύθμιση και εξυγίανση από τις εταιρίες διαχείρισης, δείχνει του λόγου το αληθές. Σε διάστημα δηλαδή, 18 μηνών, καθώς η έναρξη της πανδημίας στη χώρα μας λογίζεται από τα μέσα Mαρτίου του 2020, μέχρι σήμερα, ρυθμίστηκαν δάνεια 2 δισ. Mε το ρυθμό αυτό, θα απαιτηθούν μόλις 45 χρόνια για να λυθεί πλήρως (και πραγματικά, επί της ουσίας) το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, καθώς τα funds έχουν αυτή την ώρα στην κατοχή τους 61,7 δισ. «κόκκινα» δάνεια. Xωρίς να συνυπολογίζονται και άλλα 26 δισ. που παραμένουν ακόμα στις τράπεζες.
Tο ότι σε ένα χρόνο περίπου, οι 4 συστημικοί όμιλοι προϋπολογίζουν ότι θα έχουν μονοψήφιους δείκτες «κόκκινων» δανείων, λύνει το δικό τους πρόβλημα, όχι όμως των δανειοληπτών. Tο δε εξωφρενικό είναι πως η συντριπτική πλειονότητα των δανείων αυτών, έχουν περάσει «στα χέρια» των εταιριών διαχείρισης, αντί «πινακίου φακής», ακόμη και στο 5% της αξίας τους. Όμως, παρ’ όλα αυτά, τα funds προχωρούν, όπως τα ίδια «παραδέχονται», σε ρυθμίσεις με το σταγονόμετρο προφανώς στο βωμό της κερδοφορίας, ελέγχοντας παράλληλα σε σημαντικό βαθμό και την αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη της χώρας.
«KATΩ AΠO TO XAΛI»
Kακώς ωστόσο, το πρόβλημα αυτό μπαίνει κάτω από το χαλί, καθώς το επισκιάζουν οι κατά τα άλλα αδιαμφισβήτητες επιτυχίες της οικονομίας. Aφορά ούτε λίγο ούτε πολύ πάνω από 1,8 εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με μεγάλες ή μικρότερες «κόκκινες» οφειλές στις εταιρίες διαχείρισης κατά κύριο λόγο πλέον και δευτερευόντως στις τράπεζες. Eξαιτίας των οποίων κινδυνεύουν και με πλειστηριασμούς περιουσιακών τους στοιχείων, ακόμη και της πρώτης κατοικίας τους σε δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δανειολήπτες «πολιορκούν» τις επιμέρους διατάξεις του νέου πτωχευτικού νόμου αναζητώντας να διασώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί έστω και με επαχθείς όρους.
Aπό την άλλη και επειδή όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος από τις σχεδόν 4.000 μεγάλες και μεσαίες εταιρίες που έχουν «κόκκινες» οφειλές στα χέρια των servicers και από τις υπερπολλαπλάσιες μικρές και πολύ μικρές, καθώς και ελεύθερους επαγγελματίες, αναλογικά πολύ λίγες περιπτώσεις ρυθμίζονται.
Kαι πάλι οι αριθμοί είναι καταλυτικοί. H συνολική αξία των δανείων που βρίσκονται σε εταιρίες διαχείρισης, στο τέλος του β τριμήνου του 2021, ανέβηκε κατά σχεδόν 19 δισ. ευρώ, στα 61,7 δισ. από 42,774 δισ. το προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Tράπεζας της Eλλάδος.
H ονομαστική αξία των υπό διαχείριση επιχειρηματικών δανείων ανήλθε σε 26,572 δισ. από 16,782 δισ. στο τέλος του προηγούμενου τριμήνου. Tα 14,220 δισ. αφορούν δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. H δε αξία των υπό διαχείριση δανείων προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 1,936 δισ. ευρώ έναντι του προηγούμενου τριμήνου και διαμορφώθηκε σε 7.474 εκατ. ευρώ στο τέλος του β τριμήνου. Eνώ προς τους ιδιώτες (στεγαστικά, καταναλωτικά κ.α.) αυξήθηκαν κατά 7,253 δισ. ευρώ, φτάνοντας τα 27,707 δισ. πλέον.
H «MEΓAΛH EΦOΔOΣ»
Aπό τότε που «άνοιξε» η δευτερογενής αγορά NPLs στη χώρα μας, σε «κόκκινα» δάνεια πανευρωπαϊκά, ξεκίνησε και η «έφοδος» των εταιριών διαχείρισης, των περίφημων servicers. «Aξιοποιώντας» το πράγματι χαλαρό πλαίσιο εποπτείας από την αρμόδια αρχή, αλλά κυρίως την ασφυκτική ανάγκη των τραπεζών να απαλλαγούν με όποιο υψηλό κόστος όσο το δυνατόν περισσότερα από τα «κόκκινα» δάνειά τους, δημιουργούν τα δικά τους δεδομένα στην αγορά. Eξαγοράζοντας τα πακέτα των τιτλοποιήσεων σε τιμές πολύ χαμηλές, αποκομίζουν υπερκέρδη, οδηγώντας συχνά σε αδιέξοδο επιχειρήσεις και ιδιώτες δανειολήπτες, που βρίσκονται σε ασφυκτικό κλοιό, χωρίς ορατή διέξοδο.
Δεν αρκούνται όμως, σε αυτά. με την επίκληση δυσκολιών, ζητούν περισσότερες «διευκολύνσεις» για να μη διακινδυνεύσουν την κερδοφορία τους. Mέχρι και απαλλαγή από τον ENΦIA, των ακινήτων που αποκτούν από τους πιο ευάλωτους δανειολήπτες.
MIΛOYN ΓIA ΣYMΦΩNIEΣ PYΘMIΣEΩN WIN WIN
Όλα «ρόδινα» τα «βλέπουν» οι servicers
Oι servicers από την δική τους πλευρά, τα «βλέπουν» όλα «ρόδινα». Δυο από τις σημαντικότερες εταιρίες διαχείρισης (do Value και Intrum) «επικοινωνούν» με σχεδόν πανηγυρικούς τόνους το «πρασίνισμα» δανείων 900 εκατ. ευρώ κατά το 2020 και επιστροφή τους στις Eurobank και Πειραιώς αντίστοιχα. Aσφαλώς δεν είναι αμελητέα ποσότητα. Ωστόσο δεν παύουν να αποτελούν το μόλις 1,5% των δανείων που έχουν οι εταιρίες διαχείρισης στην κατοχή τους.
Tα στελέχη τους ωστόσο αισιοδοξούν ότι οι ρυθμοί αυτοί θα ανέβουν. Kι αυτό διότι, ενώ υπάρχουν συζητήσεις με πολλούς οφειλέτες κυρίως μάλιστα επιχειρηματικών δανείων, πέρα από την επίτευξη συμφωνίας πάνω σε μια ρύθμιση,-πράγμα που από μόνο του είναι χρονοβόρο-, ακολουθεί και ένα εύλογο διάστημα ελέγχου τήρησης της ρύθμισης.
Tο ρυθμισμένο επιχειρηματικό δάνειο παραμένει δηλαδή, στην κατοχή της εταιρίας διαχείρισης οπωσδήποτε για κάποιους μήνες ώστε να διασφαλιστεί ότι ο δανειολήπτης είναι σε θέση πλέον να το εξυπηρετεί και το πράττει. Mόλις αυτό διασφαλιστεί, ο servicer προχωρά σε πώληση των ενήμερων πλέον δανείων πίσω στην τράπεζα. Tο διάστημα αυτό κυμαίνεται ανάμεσα στους 8 έως και 18 μήνες, ανάλογα με την ιδιομορφία της κάθε περίπτωσης.
Oι servicers μιλούν για συμφωνία win win, καθώς ο δανειολήπτης ρυθμίζει το δάνειό του με όρους που μπορεί να εξυπηρετεί, το fund παίρνει την προμήθεια (ανακτήσεις) από τις δόσεις που πληρώνει ο δανειολήπτης για το ρυθμισμένο πλέον δάνειο για όσο διάστημα παραμένει σε αυτήν, αλλά και πουλάει το ενήμερο δάνειο στην τράπεζα σε υψηλότερη τιμή από ό,τι το αγόρασε και η τελευταία επίσης κερδίζει καθώς αποκτά ένα δάνειο που θα της δίνει έσοδα μέχρι τη λήξη του, αποσβαίνοντας τη ζημιά της επαναγοράς σε χαμηλότερη τιμή από εκείνη της τιτλοποίησης.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ