Σε σίριαλ με πολλά επεισόδια εξελίσσεται μέχρι στιγμής η διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, μετά την συμμετοχή τους στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους και τα ευρήματα του ελέγχου της Blackrock στα χαρτοφυλάκια δανείων τους.
Ο τρόπος ανακεφαλαιοποίησης του πιστωτικού συστήματος μετά την ολοκλήρωση του PSI, η προσφυγή δηλ. στα κεφάλαια του ΤΧΣ με κοινές η προνομιούχες μετοχές, αποτέλεσε σημείο τριβής κυβέρνησης τραπεζιτών εδώ και αρκετούς μήνες. Παρ’ ότι αρχικά ο υπουργός Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι η υπαγωγή των τραπεζών στο ΤΧΣ θα γίνει μέσω αυξήσεων κεφαλαίου με κοινές μετοχές, οι τραπεζίτες στο παρασκήνιο άσκησαν μεγάλες πιέσεις και τελικά πέτυχαν την αποφυγή της κρατικοποίησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων.
Την περασμένη εβδομάδα η Τρόικα αποφάσισε ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα πραγματοποιηθεί όχι με κοινές μετοχές (όπως προβλέπει ο υφιστάμενος νόμος), αλλά με “εργαλεία άνευ δικαιώματος ψήφου”, που σημαίνει είτε με προνομιούχες, είτε με κοινές άνευ ψήφου μετοχές είτε συνδυαστικά. Μάλιστα η διατύπωση στο κείμενο της τρόικας μάλιστα είναι “allow/require”, δηλαδή να επιτραπεί ή και να απαιτηθεί η ανακεφαλαιοποίηση να γίνει με εργαλεία χωρίς δικαίωμα ψήφου, μέσω της αλλαγής του εμπορικού νόμου, καθώς και της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Την Τρίτη το βράδυ ο υπουργός Οικονομικών ενημερώνοντας την Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής για τα αποτελέσματα της Σύνοδο Κορυφής αναφέρθηκε στην πίεση της τρόικας για ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών με “εργαλεία άνευ ψήφου”. Τα εργαλεία άνευ ψήφου, για τα οποία μίλησε ο υπουργός, όπως διευκρίνισε και ο ίδιος μπορεί να είναι τα μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια (πορτογαλικό μοντέλο) και μάλιστα με υψηλή σταθερή απόδοση, μεταξύ 5% και 10%. Ο κ. Βενιζέλος εστίασε κυρίως στο ότι το δημόσιο προσδοκά ανταλλάγματα, μετοχές ή ομολογίες σταθερής απόδοσης, της τάξης του 5% με 10%.
Η νέα πρόταση του κ. Βενιζέλου προκάλεσε έντονο προβληματισμό στους τραπεζίτες, οι οποίες τους τελευταίες μήνες έκαναν αγωνιώδεις προσπάθειες στο παρασκήνιο για να καταφέρουν να αποτρέψουν το ενδεχόμενο ανακεφαλαιοποίησης τους με κοινές μετοχές και ουσιαστικά την κρατικοποίησή τους.
Υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη τάχθηκαν κατά τόσο του πορτογαλικού μοντέλου (η ανακεφαλαιοποίηση να γίνει με μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια) όσο και κατά της δυσβάστακτης, όπως την χαρακτηρίζουν, ετησιοποιημένης απόδοσης.
Σημειώνεται ότι το πιστωτικό σύστημα υποχρεούται να καταβάλει στο Δημόσιο ήδη περί τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως λόγω των προνομιούχων μετοχών (5 δις. ευρώ) που έχει λάβει στο πλαίσιο του πρώτου πακέτου ενίσχυσης της Οικονομίας.
Στην περίπτωση που η ανακεφαλαιοποήση των 30 δις. ευρώ γίνει με ΜΟΔ που θα φέρουν ετήσια απόδοση του 10% (3 δις. ευρώ το χρόνο δηλ) και με δεδομένα τις συνθήκες της ελληνικής οικονομίας και την πορεία των τραπεζικών εργασιών για τα επόμενα χρόνια, είναι προφανές ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι σε θέση να καταβάλουν τις αποδόσεις αυτές στο ελληνικό Δημόσιο.
Μάλιστα στις συνέπειες που θα υποστούν οι τράπεζες από το κόστος της απόδοσης των ΜΟΔ ήταν σύμφωνα με τους ίδιους και ο βασικός λόγος που χάλασε χθες το κλίμα στο ΧΑ, από μεσημέρι και έπειτα με τις τράπεζες να χάνουν σημαντικών μέρων των κερδών που κατέγραφαν νωρίτερα.
Την ίδια στιγμή πάντως που τα δεδομένα σε ότι αφορά στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αλλάζουν καθημερινά, έμπειροι τραπεζίτες τονίζουν ότι οι λεπτομέρειες της διαδικασίες θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την Τρόικα.
Ωστόσο δεν αποκλείουν ανάλογα με την φύση των ζημιών που θα προκύψουν (εάν δηλ. ευθύνονται οι τράπεζες γι’ αυτές για αυτές ή όχι) να δούμε την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να πραγματοποιείται με συνδυασμό δυνατοτήτων που θα παρέχουν οι κοινές άνευ ψήψου, οι κοινές με ψήφο, οι προνομιούχες αλλά και τα Μετατρέψιμα Ομολογιακά Δάνεια.
Κ. Παπαγρηγόρης
