Ως σημαντικό μέτρο υπέρ της πραγματικής οικονομίας θεωρείται ο κανονισμός που υιοθετήθηκε χθες από την Ευρωβουλή, ο οποίος προβλέπει τη μείωση κατά 30% του συντελεστή ονομαστικού κινδύνου που εφαρμόζουν οι τράπεζες όταν πρόκειται για δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Η απόφαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο του πακέτου για τις απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, το οποίο συμφωνήθηκε την περασμένη εβδομάδα σε επίπεδο κρατών-μελών και χθες έλαβε το απαραίτητο «πράσινο φως» από την Ευρωβουλή, στο πλαίσιο της διαδικασίας συναπόφασης.
Το «πακέτο» των μέτρων, που υπερψήφισε χθες η Ευρωβουλή και θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014, περιλαμβάνει τα μπόνους των τραπεζιτών προκειμένου να συγκρατηθούν οι κερδοσκοπικές αναλήψεις κινδύνων και την ενίσχυση των κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών, ώστε να μπορούν αυτές να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις κρίσεις, ενώ θα ισχυροποιήσουν και τους κανόνες εποπτείας τους.
Το πακέτο μεταρρυθμίσεων αποτελείται από έναν Κανονισμό Κεφαλαιακών Απαιτήσεων και την τέταρτη εκδοχή της Οδηγίας Κεφαλαιακών Απαιτήσεων.
Ο κανονισμός εισάγει το πρώτο πακέτο κανόνων πρόληψης για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και θα εφαρμοστεί άμεσα σε όλες τις τράπεζες των κρατών-μελών της Ε.Ε. Θα συνδράμει στην προσπάθεια να διασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή από όλα τα κράτη-μέλη των διεθνών στάνταρντ της Βασιλείας III για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Πραγματική οικονομία
Ο νέος κανονισμός για την κεφαλαιακή επάρκεια θα μειώσει 30% το συντελεστή ονομαστικού κινδύνου, που εφαρμόζουν οι τράπεζες όταν πρόκειται για δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αυτό με τη σειρά του θα μειώσει το ποσό των κεφαλαίων που πρέπει να διαθέτουν ως αποθεματικά οι τράπεζες για την κάλυψη ενδεχόμενων «κόκκινων» δανείων, καθιστώντας έτσι τα κεφάλαια αυτά διαθέσιμα προς δανεισμό.
Στόχος της ρύθμισης αυτής είναι να δοθεί κίνητρο για την παροχή χρηματοδότησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τον πυλώνα της πραγματικής οικονομίας.
Μπόνους τραπεζιτών
Η αναλογία βασικού μισθού και μπόνους των τραπεζιτών θα μειωθεί σε 1:1, προκειμένου να περιοριστούν οι κερδοσκοπικές αναλήψεις κινδύνων. Η αναλογία αυτή θα μπορεί να αυξηθεί κατ’ ανώτατο όριο σε 1:2 έπειτα από έγκριση του 66% τουλάχιστον των μετόχων που κατέχουν το ήμισυ των μετοχών που εκπροσωπούνται ή το 75% των ψήφων, εάν δεν υπάρχει απαρτία.
Μία άλλη ρύθμιση της νέας νομοθεσίας προβλέπει ότι θα πρέπει να αναβάλλεται η καταβολή του 25% τουλάχιστον του κάθε μπόνους που υπερβαίνει το 100% του μισθού για τουλάχιστον πέντε έτη.
Αυτό θα γίνει προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι τραπεζίτες να υιοθετούν πιο μακροπρόθεσμες στρατηγικές.
Κεφαλαιακές απαιτήσεις
Οι τράπεζες της Ε.Ε. θα πρέπει να διαθέτουν περισσότερα και καλύτερα κεφάλαια, ως αποθεματικά κεφάλαια ασφαλείας, σε περιπτώσεις κρίσεων. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να διατηρούν ένα κατ’ ελάχιστον 8% κεφαλαίων καλής ποιότητας, εκ των οποίων περισσότερο από το ήμισυ (4,5% των συνολικών κεφαλαίων της τράπεζας) θα πρέπει να είναι Κατηγορίας 1, της υψηλότερης δηλαδή ποιότητας με το χαμηλότερο κίνδυνο (από 2% που είναι σήμερα).
Τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να ρευστοποιούνται εύκολα, δηλαδή να μπορούν άμεσα να μετατραπούν σε μετρητά, για να καλύψουν τις ανάγκες των καταθετών και πιστωτών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Οι τράπεζες θα υποχρεούνται επιπλέον να διατηρούν ένα «απόθεμα ασφαλείας διατήρησης κεφαλαίου» για την απορρόφηση των όποιων ζημιών και την προστασία του κεφαλαίου τους, καθώς και «αντικυκλικά κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας», τα οποία θα διασφαλίζουν ότι σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης θα σχηματίζεται μία επαρκής κεφαλαιακή βάση, ώστε να μπορούν οι τράπεζες να συνεχίζουν να παρέχουν πιστώσεις σε περιόδους κρίσεων.
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θεωρούνται συστημικής σημασίας θα πρέπει να δεσμεύουν επιπρόσθετο πρωτοβάθμιο κεφάλαιο μεταξύ 1% και 3%. Αυτή η αναλογία μπορεί να αυξηθεί έως και το 10%, αν η εν λόγω τράπεζα διαδραματίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην οικονομία μιας χώρας.
Διαφάνεια και εποπτεία
Βάσει της νέας νομοθεσίας, οι τράπεζες θα υποχρεούνται να αποκαλύπτουν τα κέρδη τους, τους φόρους που κατέβαλαν και τη βοήθεια που έλαβαν από κάθε χώρα, καθώς επίσης τον τζίρο τους και τον αριθμό των υπαλλήλων τους. Από το 2014 αυτοί οι αριθμοί θα αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ από το 2015 θα δημοσιοποιούνται πλήρως.
Οι τράπεζες θα ελέγχονται από τις Αρχές ανταγωνισμού των κρατών-μελών σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, της οποίας οι ελεγκτικές αρμοδιότητες θα διευρυνθούν.
Ειδική Αρχή για εξυγίανση
Οπως δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος για τις χρηματοπιστωτικές υποθέσεις και την ενιαία αγορά, Μισέλ Μπαρνιέ, η λεπτομερής νομοθετική πρόταση της Κομισιόν για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Εξυγίανσης Τραπεζών θα υποβληθεί πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές του Αυγούστου.
Η εν λόγω πρόταση θα καθορίζει τη σειρά συμμετοχής των μετόχων, των ομολογιούχων, των πιστωτών και των καταθετών στις διασώσεις τραπεζών, ενώ το Συμβούλιο θα εξετάσει και τον τρόπο εμπλοκής του ΕΜΣ στις διασώσεις τραπεζών.
Η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία αφορά στο σύνολό τους 8.300 τράπεζες. Ο εισηγητής της Ευρωβουλής, Οτμαρ Κάρας, εξέφρασε την ανάγκη η Ε.Ε. να προχωρήσει με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης.
Πρέπει, είπε, να κρατήσουμε το πόδι μας πάνω στο γκάζι, εφαρμόζοντας την τραπεζική ένωση, τη δημοσιονομική ένωση και καταπολεμώντας τους φορολογικούς παραδείσους.
