Με πολύ καλούς οιωνούς εκκινεί η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης των συστημικών τραπεζικών πόλων, με την Alpha Bank να έχει πίσω της τον σκόπελο, αλλά και το άγχος της άντλησης των κεφαλαίων, και ταυτόχρονα να δείχνει τον δρόμο σε Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς.
Η Alpha Bank είναι η πρώτη ελληνική Τράπεζα που επιτυγχάνει την εκ του νόμου προβλεπόμενη ελάχιστη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα συγκεντρώνοντας από ιδιώτες επενδυτές ποσό άνω του 10% της συνολικής ανακεφαλαιοποιήσεώς της ύψους 4,571 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η κάλυψη της αύξησης με δικαιώματα προτιμήσεως ήταν πλήρως εγγυημένη από κοινοπραξία διεθνών χρηματοοικονομικών οίκων.
Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τραπέζης Γιάννης Σ. Κωστόπουλος, δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι, καθώς η Alpha Bank είναι η πρώτη Τράπεζα που επιτυγχάνει την απαραίτητη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα κατά την ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Η ανακεφαλαιοποίηση της Alpha Bank αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης για τις προοπτικές του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και της ελληνικής οικονομίας εν γένει, δημιουργώντας τις απαραίτητες συνθήκες για την επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές. Αξιοσημείωτο της επιτυχούς αυτής προσπάθειας αποτελεί το γεγονός ότι η Αύξηση με Δικαιώματα Προτιμήσεως και η Ιδιωτική Τοποθέτηση προσέλκυσαν έντονο ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές που πραγματοποίησαν νέες επενδύσεις μέσω της αυξήσεώς μας σε αυτήν τη σημαντική στιγμή για τη χώρα. Με την ολοκλήρωση της κεφαλαιακής ενισχύσεως, η Αlpha Bank διατηρεί τον ιδιωτικό της χαρακτήρα και παραμένει το σημείο αναφοράς στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, όπως προβλέπει η μακροχρόνια στρατηγική της».
Οι εγγραφές από τους ενασκήσαντες δικαιώματα προτιμήσεως και προεγγραφής υπερέβησαν το 165%, επιβεβαιώνοντας την ισχυρή ζήτηση που αποτέλεσε τη βάση του σχεδιασμού της Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου της Τραπέζης. Για κάθε μία Νέα Μετοχή, κάθε ιδιώτης επενδυτής που συμμετείχε στο μέρος της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου με καταβολή μετρητών, θα λάβει ένα παραστατικό τίτλο δικαιωμάτων κτήσεως κοινών μετοχών (Warrant) που θα ενσωματώνει δικαίωμα αγοράς τουλάχιστον 7,31 Νέων Μετοχών κυριότητος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (το «ΤΧΣ»).
Ειδικότερα, τα αποτελέσματα της Αυξήσεως με Δικαιώματα Προτιμήσεως της Τραπέζης αναλύονται παρακάτω:
1. Η Αύξηση με Δικαιώματα Προτιμήσεως αποτελεί μέρος της αυξήσεως μετοχικού κεφαλαίου που αποφασίσθηκε με την από 16.4.2013 Β’ Επαναληπτική Έκτακτη Γενική Συνέλευση των Μετόχων και την από 30.4.2013 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τραπέζης (η «Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου»), ενώ τα άλλα της μέρη είναι η Ιδιωτική Τοποθέτηση, καθώς και η εισφορά σε είδος από το ΤΧΣ τίτλων εκδόσεως του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος.
2. Η Αύξηση με Δικαιώματα Προτιμήσεως πραγματοποιήθηκε με δημόσια προσφορά στην Ελλάδα και με προσφορά σε θεσμικούς επενδυτές στο εξωτερικό κατά την περίοδο από 17.5.2013 έως και 31.5.2013. Η ζήτηση από τους ενασκήσαντες δικαιώματα προτιμήσεως και προεγγραφής ανήλθε συνολικά σε 1.721.786.857 Νέες Μετοχές, ήτοι ποσοστό 165,7% αναλυόμενη σε 1.001.311.756 Νέες Μετοχές για τα δικαιώματα προτιμήσεως, ήτοι ποσοστό 96,4%, και 720.093.991 Νέες Μετοχές για τα δικαιώματα προεγγραφής. Τελικώς, κατανεμήθηκαν στους ενασκήσαντες δικαιώματα προτιμήσεως 1.001.311.756 Νέες Μετοχές και στους ασκήσαντες δικαιώματα προεγγραφής 37.551.880 Νέες Μετοχές έναντι καταβολής Ευρώ 457,1 εκ., ενώ δεν παρέμειναν αδιάθετες Νέες Μετοχές εκ της Αυξήσεως με Δικαιώματα Προτιμήσεως. Οι προεγγραφέντες επενδυτές θα λάβουν 1 Νέα Μετοχή για κάθε 19,1760 Νέες Μετοχές που αιτήθηκαν μέσω των προεγγραφών.
3. Το ΤΧΣ θα καλύψει τις 9.138.636.364 Νέες Μετοχές του σκέλους της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου που καλύπτεται με εισφορά σε είδος, μετά δε την ολοκλήρωση των σχετικών ενεργειών, το τελικό ποσοστό καλύψεως της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου θα ανέλθει σε 100%, το δε συνολικό ποσό των αντληθέντων κεφαλαίων θα ανέλθει σε 4,571 δισ. ευρώ.
4. Συνεπώς, μετά την ολοκλήρωση της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου, το μετοχικό κεφάλαιο της Τραπέζης θα ανέλθει στο ποσό των 4.216.871.803,60 ευρώ διαιρούμενο σε 10.922.906.012 κοινές ονομαστικές μετοχές ονομαστικής αξίας 0,30 ευρώ έκαστη και 200.000.000 προνομιούχες μετοχές, ονομαστικής αξίας 4,70 ευρώ έκαστη.
5. Οι Νέες Μετοχές που προήλθαν από την Αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου και οι παραστατικοί τίτλοι δικαιωμάτων κτήσεως κοινών μετοχών (Warrants) που τους αναλογούν θα αποδοθούν στους δικαιούχους επενδυτές σε άυλη μορφή, διά πιστώσεως της Μερίδας και του Λογαριασμού Αξιών των στο Σ.Α.Τ., που έχουν δηλώσει. Η ημερομηνία πιστώσεως των Νέων Μετοχών και των Warrants στους παραπάνω λογαριασμούς και ενάρξεως διαπραγματεύσεως των Νέων Μετοχών και των Warrants στο Χρηματιστήριο Αθηνών θα γνωστοποιηθούν με νεότερη ανακοίνωση της Τραπέζης, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα που περιελήφθη στο Συμπλήρωμα του Ενημερωτικού Δελτίου της Αυξήσεως Μετοχικού Κεφαλαίου.
Η επιτυχία της Alpha Bank, να πείσει ιδιώτες και ξένους επενδυτές ότι υπάρχει αξία στο μακροπρόθεσμο αυτό στοίχημα, είναι πιθανό να αποτελέσει το πρώτο καταλυτικό βήμα για την αναστροφή της πτωτικής τάσης στην ελληνική οικονομία.
Η ψήφος εμπιστοσύνης των αγορών από την μία πλευρά, με την υπερκάλυψη της ιδιωτικής τοποθέτησης, αλλά και η επιδοκιμασία του εγχειρήματος από τους ιδιώτες επενδυτές από την άλλη, είναι “μαγιά” για την επιτυχία του δύσκολου εγχειρήματος της ανακεφαλαιοποίησης, συνολικά. Η Alpha Bank ζητούσε κεφάλαια 550 εκατ. ευρώ και της προσφέρθηκαν συνολικά περίπου 1,15 δισ. (465 εκατ. στην ιδιωτική τοποθέτηση και περίπου 685 εκατ. στην ΑΜΚ με δικαίωμα προτίμησης).
Η επιτυχία αλλάζει την εικόνα σε μια σειρά κρίσιμων θεμάτων:
– Βελτίωση του κλίματος για τράπεζες και ελληνική οικονομία. Πρώτο έμπρακτο δείγμα εμπιστοσύνης καθώς μπήκαν 550 εκατ. ευρώ από Έλληνες και ξένους επενδυτές (Qatar, Έλληνες επιχειρηματίες, ξένα funds κ.ά.). Στην επιτυχία του εγχειρήματος τηςAlpha Bank βοήθησαν σημαντικά τα ατού με τα οποία ξεκινούσε τη διαδικασία, όπως η θετική καθαρή θέση, οι συνέργειες, ο χαμηλότερος δείκτης P/BV και οι υψηλές προβλέψεις.
– Επάνοδος θεσμικών χαρτοφυλακίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην ιδιωτική τοποθέτηση συμμετείχαν ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια, καθώς και hedge funds με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η προσέλκυση «ποιοτικών» επενδυτών στις αυξήσεις κεφαλαίου είναι επίσης ζητούμενο και φαίνεται ότι η επιστροφή ξένων επενδυτών με μακρο-προσέγγιση είναι γεγονός. Αμοιβαία Κεφάλαια που επενδύουν στις αναδυόμενες αγορές (emerging funds) βλέπουν «ζεστά» την επιστροφή τους στην Ελλάδα μέσω των τραπεζών, ενώ η επιστροφή τους συνοδεύεται από προσδοκίες για αλλαγή σελίδας στη χώρα και στην αγορά.
– Η υπερκάλυψη στην ιδιωτική τοποθέτηση ενδέχεται να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά για την αγορά. Ο πρώτος λόγος για την πολλαπλασιαστική δράση είναι η ίδια η επιστροφή των μακροπρόθεσμου ορίζοντα ξένων παικτών που θα αποτελέσει ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης. Ο δεύτερος λόγος είναι η βελτίωσης του κλίματος και η παρεπόμενης διάχυσης του ενδιαφέροντος.
Για παράδειγμα, κάποιοι Έλληνες επιχειρηματίες που είχαν δεσμεύσει αξιοσημείωτα κεφάλαια για την ιδιωτική τοποθέτηση της Alpha, δεν θα πάρουν, λόγω της υπερκάλυψης, το μέγιστο αριθμό των μετοχών για τις οποίες δέσμευσαν κεφάλαια και είναι πιθανόν να μετακινηθούν στις ΑΜΚ των άλλων δύο τραπεζών (Εθνική και Πειραιώς).
Ταυτόχρονα, ο βαθμός υπερκάλυψης τηςAlpha Bank είναι δυνατόν να «αφυπνίσει» πορτοφόλια και ιδιώτες επενδυτές που θεωρούσαν εκ προοιμίου αποτυχημένη την έκβαση της ανακεφαλαιοποίησης. Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι κερδισμένοι της υπόθεσης θα είναι ΕΤΕ και Πειραιώς, με την τελευταία να έχει το πλεονέκτημα, αλλά και το μειονέκτημα, ότι ξεκινάει τη διαδικασία τελευταία.
Τα κοινά σημεία των ΑΜΚ
Η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μπορεί από τη μια πλευρά να εμφανίζει πολλά κοινά σημεία εντούτοις υπάρχουν και σημαντικές διαφορές. Ο κοινός τόπος των αυξήσεων κεφαλαίου των τριών συστημικών πόλων έχει ως αφετηρία και τερματισμό την ελληνική οικονομία. Το στόρι των ελληνικών τραπεζών είναι κοινό και σε μεγάλο βαθμό άρρηκτα δεμένο με την επιτυχία ή την αποτυχία του δημοσιονομικού εγχειρήματος. Οι τράπεζες πρέπει να πουλήσουν υποχρεωτικά στους ξένους επενδυτές, εκτός από το δικό τους business plan και το success story της ελληνικής οικονομίας.
Σημαντικό ρόλο στις αυξήσεις παίζουν και οι «καθαρές θέσεις» των τραπεζών. Η Alpha Bank ξεκίνησε τη διαδικασία πρώτη, αφού η «προίκα» της Εμπορικής της προσέθεσε κεφαλαιακό όφελος 2,6 δισ. ευρώ, τοποθετώντας την τράπεζα όχι μόνο σε θέση οδηγού, αλλά και σε ρόλο «βιτρίνας» για τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης συνολικά.
Παράλληλα, με καθαρή θέση 600 εκατ. ευρώ προ της ανακεφαλαιοποίησης στο τέλος του α’ τριμήνου ξεκίνησε και η Πειραιώς. Η Εθνική δεν διαθέτει λογιστικά θετική καθαρή θέση αλλά δεσμεύεται με βάση το ενημερωτικό να προχωρήσει σε συμπληρωματικές κινήσεις ενίσχυσης κεφαλαιακής επάρκειας και ως εκ τούτου εκτιμάται ότι θα πωλήσει θυγατρικές ή συμμετοχές αναδεικνύοντας κρυμμένη σήμερα «αξία», η οποία δεν απεικονίζεται στα βιβλία της τράπεζας.
Ο δεύτερος τόπος συνάντησης των τραπεζών είναι οι οικονομικές συνέργειες με τις οποίες ξεκινούν τις διαδικασίες και οι υψηλές προβλέψεις. Τα αυξημένα μεγέθη των ισολογισμών δημιουργούν οικονομίες κλίμακας, τόσο σε όρους κόστους, όσο και σε όρους εσόδων, με αποτέλεσμα η κερδοφορία από τις συνέργειες των νέων δικτύων, η οποία θα γίνει αντιληπτή σε χρονικό ορίζοντα διετίας και θα έχει μεγιστοποιηθεί στην τριετία, να είναι υψηλή.
Για τον όμιλο Πειραιώς εκτιμάται ότι οι συνέργειες θα αποφέρουν άλλα 547 εκατ. ευρώ εκ των οποίων 341 εκατ. ευρώ από την πλευρά του κόστους και 206 εκατ. ευρώ από το κόστος χρηματοδότησης (funding cost) και τα έσοδα.
Για την Alpha Bank οι ετήσιες συνέργειες εκτιμώνται στα 200 εκατ. ευρώ, οι οποίες περιλαμβάνουν συνέργειες λειτουργικού κόστους ύψους 150 εκατ. ευρώ και επιπλέον 50 εκατ. ευρώ από συνέργειες κόστους χρηματοδοτήσεως και εσόδων.
Ταυτόχρονα και οι τρεις τράπεζες εμφανίζουν υψηλές προβλέψεις στα χαρτοφυλάκια τους οπότε αν η οικονομία κινηθεί με βάση τις εκτιμήσεις του Μνημονίου θα αποδειχθούν ισχυρό ανάχωμα για μελλοντικές επισφάλειες.
Τέλος η ύπαρξη των warrants είναι ένα ακόμα στοιχείο κοινό στη διαδικασία. Φαίνεται από την περίπτωση της Alpha Bank, ότι οι ξένοι επενδυτές «βλέπουν αξία» και εκτιμούν ότι πρέπει να έχουν θέση στα warrants που θα εκδοθούν. Στην περίπτωση της Alpha Bank, για το 12% της ΑΜΚ θα αντιστοιχούν 7,33 warrants ανά μετοχή. Πρακτικά, η μόχλευση που προσφέρουν τα warrants στον επενδυτή, δεδομένου ότι στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα διαπραγματεύονται ελεύθερα στην αγορά, δημιουργούν τις απαραίτητες συνθήκες για προσέλκυση των ξένων επενδυτών στην ελληνική αγορά μετοχών.
Οι διαφορές
Από την άλλη πλευρά, παρότι το επιθυμητό αποτέλεσμα των αυξήσεων κεφαλαίου και το νομικό καθεστώς είναι κοινό, εντούτοις οι δομές των αυξήσεων στις τρεις περιπτώσεις είναι πολύ διαφορετικές.
Η Alpha Bank είχε μικρότερες κεφαλαιακές ανάγκες και αντίστοιχα επιδίωξε να πάρει μέσω ιδιωτών κεφάλαια 550 εκατ. ευρώ. ενώ στην περίπτωση της Εθνικής, η τράπεζα πρέπει να συγκεντρώσει διπλάσια κεφάλαια στα 1,17 δισ. ευρώ. Για την Τράπεζα Πειραιώς η στόχευση της ΑΜΚ είναι 733 εκατ. ευρώ, ώστε να αποφύγει την έκδοση CoCos.
Μια ακόμα καταλυτική διαφορά στις ΑΜΚ είναι το σημείο εκκίνησης σε όρους χρημάτων. Η δομή της αύξησης της Alpha προστάτευσε την αξία του δικαιώματος, αφού ξεκινούσε μεν με την υψηλότερη καθαρή θέση, αλλά χωρίς σίγουρη εκ των προτέρων κάλυψη της ιδιωτικής συμμετοχής από την αγορά (σ.σ. υπήρχε ωστόσο hard underwriting από τους αναδόχους). Η διαφορετική δομή σε ΕΤΕ και Πειραιώς καθιστά πιο «ευέλικτο» το δικαίωμα συμμετοχής στην αύξηση, ώστε να συγκεντρωθούν τα κεφάλαια.
Η δομή ως εκ τούτου των αυξήσεων είναι διαφορετική. Η Τράπεζα Πειραιώς λόγω και των συμφωνιών με BCP και SocGen έχει κλειδώσει την πλήρη κάλυψη της ιδιωτικής τοποθέτησης στα 400 εκατ. ευρώ και αποφάσισε να προχωρήσει σε ΑΜΚ με δικαίωμα προτίμησης για τα υπόλοιπα 6,9 δισ. ευρώ.
Η Εθνική, στον αντίποδα, συγκεντρώνει χρήματα κυρίως από νέους μετόχους (μεγάλους και μεσαίους ιδιώτες) και σύμφωνα με πληροφορίες έχει εξασφαλίσει μέσω δεσμεύσεων περί τα 700 με 800 εκατ. ευρώ. Οι παραπάνω ιδιώτες, σύμφωνα με την αγορά, θα προεγγραφούν για αδιάθετες ασκώντας κάποια δικαιώματα. Οι περισσότεροι εξ αυτών δεν είναι σήμερα μέτοχοι της Εθνικής Τράπεζας.
Η βελτίωση ωστόσο στο κλίμα που καταγράφεται με την επιτυχία της Alpha Bank, ενδεχομένως να παίξει καταλυτικό ρόλο στην επιτυχία και της ΕΤΕ. Η αγορά στη συνεδρίαση της Παρασκευής «εκτόξευσε» την τιμή της ΕΤΕ 16% υψηλότερα και μαζί με τη τιμή, τις προσδοκίες στην αγορά ότι αρκετοί επιχειρηματίες και μεγάλοι ιδιώτες επιλέγουν να αγοράσουν δικαιώματα, με σκοπό αφού τα ασκήσουν, να προεγγραφούν για πολλαπλάσιο αριθμό αδιάθετων μετοχών.
Τέλος, σημαντική η διαφορά σε σχέση με την Alpha και την Εθνική είναι ότι ο μέτοχος της Πειραιώς δεν είναι σε θέση να ξέρει από σήμερα το ανώτατο ποσοστό κάλυψης από ιδιώτες. Τόσο στην Alpha όσο και στην ΕΤΕ το ανώτατο ποσοστό κάλυψης είναι το 12% και επομένως οι μέτοχοι θα λάβουν warrants με τη δυνατότητα να αγοράσουν 7,33 μετοχές του ΤΧΣ στο χρονοδιάγραμμα των επόμενων 4,5 ετών, ενώ για την Πειραιώς το πόσες μετοχές θα φέρει κάθε warrant δεν μπορεί να προσδιοριστεί απολύτω
