Στα… πόδια της Ρωσίας μεγάλοι ευρωπαϊκοί κολοσσοί ενέργειας και η Κίνα παρά την κρίση στην Ουκρανία
Η «παρενόχληση» της Ουκρανίας από τη Ρωσία δίνει στις ανά τον πλανήτη κυβερνήσεις ένα ψυχρό μάθημα διπλωματίας: Εάν θέλεις να συμπεριφέρεσαι άσχημα, τότε σίγουρα βοηθά το να έχεις πολύ πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Σε αυτή την περίπτωση, πολλά θα συγχωρεθούν ή τουλάχιστον θα αγνοηθούν.
Αυτό μαρτυρά η στάση των ευρωπαϊκών κρατών, των μεγάλων ενεργειακών ομίλων και της Κίνας. Οι Ευρωπαίοι φοβούνται πως εάν επιβάλουν πολύ σκληρές οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας, θα χάσουν το ρωσικό φυσικό αέριο, με το οποίο καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών τους. Οι διεθνείς εταιρίες ενέργειας σπεύδουν να διαβεβαιώσουν τους Ρώσους ότι θα συνεχίσουν να δουλεύουν για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της χώρας, άσχετα από την κρίση στην Ουκρανία. Και οι Κινέζοι ετοιμάζονται να ολοκληρώσουν μια συμφωνία την οποία διαπραγματεύονταν εδώ και 10 χρόνια, εν όψει και της επίσκεψης του Vladimir Putin στην Κίνα, το Μάιο.
Για τον Putin, μια συμφωνία με την Κίνα ισοδυναμεί σε μία στρατηγική ασπίδα προστασίας, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Εάν τα ευρωπαϊκά κράτη, προς τη Δύση, δεν θέλουν να αγοράσουν το αέριο της Ρωσίας εξαιτίας της προσάρτησης της Κριμαίας και της επιθετικής δράσης έναντι της Ουκρανίας, η Μόσχα δεν σκοτίζεται και πολύ. Σύντομα, θα έχει μια τεράστια αγορά στα Ανατολικά της, ως εναλλακτική λύση.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Obama είναι απρόθυμος να εμπλακεί στρατιωτικά στην Ουκρανία, όμως, αναλυτές εκτιμούν πως, καθώς οι διπλωματικές εναλλακτικές του αποτυγχάνουν και οι πιέσεις από το Κογκρέσο εντείνονται, μια τέτοια απόφαση δεν απέχει πολύ.
Στις αρχές της ουκρανικής κρίσης, φαινόταν ότι οι επιπτώσεις της περιόδου αυτής στην οικονομία της Ρωσίας, που στηρίζεται σε τεράστιο βαθμό στον ενεργειακό κλάδο, θα ήταν διαφορετικές.
Ο John McCain είχε πει, μεταξύ σοβαρού και αστείου, ότι η Ρωσία είναι ένα «βενζινάδικο, που παριστάνει τη χώρα». Και για αυτό, έλεγε, είναι πολύ ευάλωτη απέναντι στο ενδεχόμενο των κυρώσεων, καθώς η οικονομία της στηρίζεται σε μια τόσο στενή βάση.
Αλλά όπως αποδεικνύεται, αυτό δεν ήταν παρά η μισή αλήθεια. Γιατί η Ρωσία πράγματι χρειάζεται απεγνωσμένα τα έσοδα από τις πωλήσεις αερίου και πετρελαίου. Για αυτό, άλλωστε, ακόμα και οι ήπιες κυρώσεις οδήγησαν σε εκροή κεφαλαίων από τη χώρα. Όμως, από την άλλη πλευρά, αποκαλύπτεται ότι και οι πελάτες της Μόσχας είναι εξίσου ευάλωτοι.
Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών, Radoslaw Sikorski, δήλωσε πρόσφατα ότι «το στρατηγικό εμπόρευμα της Ευρώπης είναι σήμερα το αέριο, και εμείς παίρνουμε το 30% του αερίου μας από τη Ρωσία, όπως κάνει και η Ευρώπη. Αλλά πληρώνουμε ακριβά, γιατί η Ρωσία κατάφερε να δημιουργήσει συνθήκες μονοπωλίου».
Ο Sikorski λέει τα πράγματα με το όνομά τους, σε αντίθεση με πολλούς άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Εξηγεί ότι η Ρωσία χρειάζεται το πολωνικό χρήμα περισσότερο από ό,τι η Πολωνία χρειάζεται το ρωσικό φυσικό αέριο. Και ζητά μια ενεργειακή ένωση στην Ευρώπη, που θα δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες ενεργειακής ασφάλειας.
Την ίδια στιγμή, εξηγεί, βέβαια, ότι οι οικονομικοί δεσμοί είναι ο λόγος που πολλοί στην Ευρώπη είναι απρόθυμοι να επιβάλουν κυρώσεις στη Ρωσία. Από την άλλη, οι διεθνείς εταιρίες πετρελαίου δεν δείχνουν διατεθειμένες να αναθεωρήσουν τις συμφωνίες τους με τη Ρωσία.
Στελέχη των Royal Dutch Shell, BP και Statoil έδειξαν ότι συνεχίζουν κανονικά -εάν όχι εντατικότερα- τα projects τους στη Ρωσία.