Παραπαίει η Deutsche Bank
Η δυσμενής διεθνής οικονομική συγκυρία, η καταβαράθρωση των δεικτών των ανά τον κόσμο χρηματιστηρίων και η επίμονη υποχώρηση του κλίματος εμπιστοσύνης, που τον περασμένο Ιανουάριο έλαβε πρωτοφανείς διαστάσεις, κλόνισαν -μεταξύ άλλων- και την μεγαλύτερη εμπορική τράπεζα της Γερμανίας, την Deutsche Bank, που εν μέσω φημολογιών περί χρεοκοπίας βρέθηκε στο στόχαστρο ρευστοποιήσεων με αποτέλεσμα χθες οι μετοχές της να εμφανίζονται στα ταμπλό μόλις στο ένα τρίτο της αξίας τους.
Μέσα στο έντονα «τοξικό» αυτό περιβάλλον, που από περασμένο Μάρτιο άρχισε να πυροδοτεί ένα αρνητικό ειδησεογραφικό ντόμινο σχετικά με την «υγεία» του τραπεζικού ομίλου, όταν η αμερικανική θυγατρική του κόπηκε στα stress tests, ήρθε στην πορεία να προστεθεί ένα ευρύ κατηγορητήριο περί χειραγώγησης επιτοκίων, εκτεταμένων φορολογικών παραβάσεων και δανείων με εγγύηση στεγαστικές υποθήκες. Όλα αυτά συνέτειναν στην απαξίωση του ονόματος του γερμανικού τραπεζικού κολοσσού και την στροφή των επενδυτών σε άλλα «χαρτιά».
Τα πρώτα σύννεφα και ο συμβιβασμός
Τον Μάρτιο του 2015, κατά την δεύτερη φάση διεξαγωγής των αμερικανικών stress tests, σχετικά με τα σχέδια διανομής μερισμάτων (τα οποία δεν έπρεπε να θέτουν εν αμφιβόλω την κεφαλαιακή επάρκεια κάθε τράπεζας) η επίσημη ανακοίνωση της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας (Fed) ανέφερε: «Η αμερικανική θυγατρική της Deutsche Bank και της ισπανικής Santander απέτυχαν να περάσουν τις δοκιμασίες αντοχής και συνεπώς δεν θα τους επιτραπεί να δώσουν μερίσματα στους μετόχους μέχρι να υποβάλουν νέα σχέδια».
Ο λόγος για τον οποίο τότε η Fed αντιτάχθηκε στα σχέδια διανομής μερισμάτων και επαναγοράς μετοχών των Deutsche Bank και Santander ήταν ότι ανακάλυψε «εκτεταμένες και σημαντικές ελλείψεις» στις διαδικασίες που εφάρμοζαν οι δύο τράπεζες για τον εντοπισμό και την αποτίμηση κινδύνων.
Τον Σεπτέμβριο του 2015, η Fed ανακοίνωνε την έναρξη ελέγχων στη Deutsche Bank, την οποία κατηγορούσε για χειραγώγηση επιτοκίων, φορολογικές παραβάσεις και προβλήματα στα δάνεια με εγγύηση στεγαστικές υποθήκες. Μετά από μήνες διαβουλεύσεων και σύμφωνα με ρεπορτάζ της Deutsche Welle, η αμερικανική θυγατρική της Deutsche Bank ήρθε σε συμβιβασμό με τις αμερικανικές εποπτικές Αρχές και για να κλείσει η υπόθεση θα χρειαστεί να καταβάλλει σε πρόστιμα τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια για την «εξυγίανσή» της.
Πρωτοφανείς ζημιές στην χρήση του 2015
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες οργιάζουν εκ νέου οι φήμες πως η γερμανική τράπεζα δεν είναι σε θέση να αποπληρώσει κουπόνι ομολόγου της με λήξη τον Απρίλιο. Η διοίκηση της Deutsche Bank προχώρησε σε διάψευση των φημών, δεν μπορεί όμως να δώσει πειστικές απαντήσεις στους επενδυτές για την ζημιογόνο χρήση του 2015 -μια χρήση με πρωτοφανείς ζημιές, συνολικού ύψους 6,7 δισ. ευρώ. Οι επενδυτές αντέδρασαν στέλνοντας την μετοχή χαμηλότερα κατά 39% (από την αρχή της χρονιάς).
Πόλεμος… ανακοινώσεων
Μετά την προχθεσινή υποχώρηση στην τιμή της μετοχής, η διοίκηση της τράπεζας υποχρεώθηκε να εκδώσει ανακοίνωση με την οποία διευκρινίζει πως η Deutsche Bank έχει παραπάνω από επαρκή κεφάλαια, ώστε να αποπληρώσει τα κουπόνια των ομολόγων της μέχρι το 2017. Επίσης δημοσιοποίησε ένα εσωτερικό σημείωμα του οικονομικού διευθυντή του ομίλου, Marcus Schenck, προς τους εργαζόμενους, όπου διευκρινίζει πως η τράπεζα έχει δεσμεύσει στα ταμεία της κεφάλαια περίπου 1 δισ. ευρώ το 2016, αρκετά για να καλύψει τα 350 εκατ. ευρώ από τα κουπόνια «Additional Tier 1» που λήγουν τον Απρίλιο. Ο ίδιος, στο report του, υπογραμμίζει ότι «η θέση της τράπεζας, τόσο σε επίπεδο κεφαλαίων όσο και διαχείρισης ρίσκου, παραμένει ισχυρή».
Ωστόσο η ανακοίνωση δεν κατάφερε να σταματήσει το sell off στις αγορές μετοχών αλλά και ομολόγων. Έτσι τα ομόλογα της τράπεζας έφθασαν σε επίπεδο ανάλογο με εκείνο στην κορύφωση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους το 2011.
Νέες ενστάσεις
Σύμφωνα με το Bloomberg, Δευτέρα και Τρίτη υπήρξαν νέες ενστάσεις για το κατά πόσον αυτή τη φορά η τράπεζα θα μπορέσει να αποπληρώσει τα κουπόνια του 2017, στην περίπτωση που τα λειτουργικά αποτελέσματα του 2016 απογοητεύσουν ή το κόστος ρευστοποίησης αποδειχθεί υψηλότερο απ’ ότι αναμένεται, με τους αναλυτές του οίκου CreditSights να δηλώνουν πως το πρόβλημα αξιοπιστίας επηρεάζει αρνητικά και τις επιδόσεις των ομολόγων CoCos που έχει εκδώσει η τράπεζα, ενώ και τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) έχουν υπερδιπλασιαστεί από το τέλος του 2015.
Η μόνη αντίδραση εκ μέρους της τράπεζας ήταν μια ανακοίνωση του νέου ισχυρού άνδρα του ομίλου, John Cryan, ο οποίος πληροφόρησε μέσα μαζικής ενημέρωσης και επενδυτές πως η Deutsche Bank δεν θα χρειαστεί να αντλήσει νέα κεφάλαια για να ενισχύσει τον ισολογισμό της, αλλά παράλληλα δεν θα καταβάλει μέρισμα ούτε για το 2015 ούτε για το 2016.
Η απομυθοποίηση των κολοσσών
Η κατάσταση είναι σαφώς διαφορετική απ΄ ότι το 2009, όταν ξεσπούσε επί ευρωπαϊκού εδάφους η κρίση. Μπορεί δυο χρόνια πριν, στις ΗΠΑ, όλοι να πίστευαν πως οι αμερικανικές τράπεζες και οι κολοσσιαίοι οίκοι ήταν «πολύ μεγάλοι για να κινδυνεύσουν», σήμερα, όμως όλα είναι πιθανά.
Η Deutsche Bank βέβαια είναι όμιλος τεραστίων διαστάσεων, ώστε να χρεοκοπήσει εν μία νυκτί. Ενδεικτικά, αρκεί κάποιος να σκεφτεί ότι διαθέτει assets περί το 1,62 τρις. ευρώ και η έκθεσή της σε παράγωγα και Αγορές φτάνουν περίπου 20 φορές το ΑΕΠ της Γερμανίας! Επομένως δεν μπορεί να είναι τόσο απελπιστική η κατάσταση στα οικονομικά της, παρά τα κακά αποτελέσματα και τις ζημιές.
Υπερβολές
Ιστορικά, η κεφαλαιοποίηση της Deutsche bank βρισκόταν στα 30-35 δισ. ευρώ, πλην του 2008 όταν είχε καταρρεύσει στα 18,5 δισεκατομμύρια. Η μετοχή ξεκινά σήμερα από τα 13,9 ευρώ, άρα η κεφαλαιοποίηση έχει υποχωρήσει στα 19,19 δισ. ευρώ. Τα συνολικά κεφάλαια της Deutsche bank είναι 63 δισ. ευρώ, ενώ η έκθεσή της σε «κόκκινα» δάνεια αρκετά ανεκτή (από τα 1,62 τρισ. ενεργητικό έχει δάνεια μόλις 432 δισ. με τα προβληματικά δάνεια να είναι πολύ χαμηλά).
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός πως η τράπεζα έχει εξωφρενικά μεγάλη έκθεση στα παράγωγα (περίπου 64 τρισ. Δολάρια). Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, η αλήθεια είναι πως η συνολική έκθεση της Deutsche bank στα παράγωγα προσεγγίζει στις 20 φορές το ΑΕΠ της Γερμανίας. Η τράπεζα υποστηρίζει ότι έχει μηχανισμούς αντιστάθμισης, αλλά η αγορά αμφισβητεί ευθέως το κατά πόσον οι όποιοι μηχανισμοί μπορούν να αντισταθμίσουν τους κινδύνους από τοποθετήσεις 64 τρισ. δολαρίων.
Περικοπές και εξυγίανση
Από την άλλη η ψυχρή λογική λέει πως η τράπεζα έχει και το μέγεθος και τα έσοδα να διαχειριστεί τα ανοίγματά της. Φέτος η Deutsche bank έχει 101.000 εργαζομένους και 2.790 καταστήματα, με τα συνολικά έσοδα το 2015 να ανέρχονται στα 33 δισ. ευρώ. Η νέα διοίκηση περικόπτει συνεχώς κόστη. Τα λειτουργικά έξοδα μειώθηκαν ήδη από τα 10 δισ. ευρώ στις αρχές του 2015 στα 6,3 δισ. στο δ΄ τρίμηνο του 2015. Κι επίσης στην τράπεζα μετοχές κατέχουν το σύνολο των γερμανικών ισχυρών βιομηχανιών, ενώ μεγάλο μέρος των ομολόγων της κατέχει η ΕΚΤ που προφανώς δεν έχει κανένα συμφέρον να αφήσει τη Deutsche bank χωρίς έλεγχο αλλά και χωρίς βοήθεια.
Buy back μετοχών και ομολόγων – Αισιόδοξος ο Σόιμπλε
Τελικά η Deutsche Bank είναι πολύ μεγάλη για να αφεθεί στην τύχη της. Οι Ευρωπαίοι έμαθαν το μάθημα της κρίσης και δεν θα αφήσουν να συμβεί και στην Ευρώπη μια Lehman Brothers. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το κατά πόσον θα χρειαστεί να γίνουν οι πρέπουσες κινήσεις στο παρασκήνιο, αλλά ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εμφανίστηκε πολύ σίγουρος για την τύχη της τράπεζας: «Δεν έχω καμία ανησυχία για τη Deutsche Bank».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο νέος διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, John Cryan, ο οποίος τόνισε πως η θέση της Deutsche Bank παραμένει «απόλυτα στιβαρή».
Την ίδια στιγμή, προ ολίγων ωρών, η εφημερίδα Financial Times έφερε στο φως της δημοσιότητας σχέδιο της Deutsche Bank για την επαναγορά ομολόγων της (buyback) αξίας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της τιμής της μετοχής.
Κι εφόσον τελικά κάτι τέτοιο συμβεί, η αγορά το τελευταίο που θα προσέξει είναι το από πού θα έρθουν τα χρήματα που θα στηρίξουν την τράπεζα.
