Τα Panama Papers αποκαλύπτουν το μυστικό trade που άλλαξε για πάντα την αγορά της τέχνης
Το έτος ήταν 1997 και περίπου 2.00 άτομα είχαν συγκεντρωθεί στην αίθουσα δημοπρασιών του οίκου Christie’s στο Μανχάταν για την πώληση μιας από τις σπουδαιότερες συλλογές μοντέρνας τέχνης.
Εκείνης των Victor και Sally Ganz. Όταν το «Women of Algiers (version O)» του Pablo Picasso έκανε την εμφάνισή του, το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο. «16 εκατομμύρια, 19 εκατομμύρια, 20 εκατομμύρια, 20 εκατομμύρια, 22 εκατομμύρια, 27 εκατομμύρια;», έλεγε ο δημοπράτης. Όταν χτύπησε το σφυρί του, ο κόσμος της τέχνης είχε αλλάξει για πάντα. Ένας dealer από το Λονδίνο, ο οποίος φερόταν να λειτουργεί για λογαριασμό ενός μυστηριώδους πελάτη από τη Μέση Ανατολή, είχε πληρώσει 31,9 εκατ. δολάρια για έναν πίνακα που είχε αγοραστεί πριν από 40 χρόνια αντί 7.000 δολαρίων. Η δημοπρασία της συλλογής είχε θεωρηθεί ακόμα και τότε ένα ορόσημο για την αγορά της τέχνης. Σηματοδότησε τη στιγμή όπου η τέχνη έγινε ένα διεθνές εμπόρευμα, μία επενδυτική εναλλακτική στα ακίνητα και τις μετοχές.
Αυτό που κανένας από τους 2.000 παρευρισκόμενους της βραδιάς δεν είχε συνειδητοποιήσει τότε ήταν ότι το «Women of Algiers», όπως και πολλοί άλλοι από τους πίνακες της δημοπρασίας, είχαν ήδη πουληθεί από την οικογένεια Ganz. Σε ένα μυστικό deal που είχε γίνει έξι μήνες νωρίτερα, μια offshore εταιρία πίσω από την οποία βρισκόταν ο μυστικοπαθής δισεκατομμυριούχος trader νομισμάτων Joe Lewis, είχε αγοράσει τα πιο πολύτιμα έργα της βραδιάς. Την ίδια ημέρα, είχε αναθέσει στον οίκο Christie’s να τα πουλήσει, διαφημίζοντάς τα ως μέρος της συλλογής Ganz.
Όπως αποδείχθηκε από τα Panama Papers, ένα «θησαυρό» 11 εκατ. εγγράφων που έβγαλε στη δημοσιότητα μια μεγάλη ομάδα δημοσιογράφων από όλο τον κόσμο, ο Lewis είχε παίξει ένα «στοίχημα» 168 εκατ. δολαρίων στην αγορά τέχνης, ποντάροντας στην απογείωση των τιμών. Και τελικά, βγήκε κερδισμένος πολλαπλά.
Ο Lewis έκανε περιουσία στην αγορά του catering, αφότου παράτησε το σχολείο στα 15 του χρόνια για να βοηθήσει στην οικογενειακή επιχείρηση. Αφότου πούλησε την εταιρία αυτή, μετακόμισε στις Μπαχάμες το 1979, για να γλιτώσει από την εφορία.
Από την Καραϊβική, κατάφερε να μετατρέψει τα εκατομμύριά του σε δισεκατομμύρια, δουλεύοντας ως trader.
Το 1992, συμμετείχε μαζί με τον George Soros στο θρυλικό trade κατά της στερλίνας, που οδήγησε στην έξοδό της από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό ισοτιμιών. Και παρότι ο Soros έγινε διάσημος ως ο «άνθρωπος που ξετίναξε την Τράπεζα της Αγγλίας», ο Lewis προτίμησε να μείνει στην αφάνεια, αν και λέγεται ότι έβγαλε πολύ περισσότερα χρήματα.
