Φόβοι για φαινόμενα «ντόμινο» σε όλο το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, εάν αποτύχει το πλάνο εξυγίανσης
Αντιμέτωπη με την πιο κρίσιμη πρόκληση στην ιστορία της βρίσκεται η ιταλική τράπεζα Monte dei Paschi di Siena, καθώς καλείται να κερδίσει το στοίχημα συγκέντρωσης ενδιαφέροντος από τους επενδυτές, τους οποίου θα πρέπει να πείσει να στηρίξουν την ανακεφαλαιοποίησή της.
Αν τελικά αυτό επιτευχθεί, η διάσωσή της θα αποτρέψει μια πανευρωπαϊκή τραπεζική κρίση και όλα τα δεινά επακόλουθά της.
Στην προσπάθειά της να προλάβει τα χειρότερα, η παλαιότερη τράπεζα του κόσμου πέρασε από το ΔΣ της το σχέδιο διάσωσης, το οποίο και έλαβε το ”πράσινο φως” από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αλλά και το ”ok” από την πλευρά της Κομισιόν που έκανε λόγο για σχέδιο που ευθυγραμμίζεται στους κανόνες της Ε.Ε.
Η είδηση ήλθε μάλιστα στη δημοσιότητα λίγο πριν από τη δημοσίευση των stress tests, που όπως άλλωστε αναμενόταν, έδειξαν πως η Monte dei Paschi ήταν η τράπεζα με τις χειρότερες επιδόσεις και με ανεπαρκή κεφάλαια, σε περίπτωση σοβαρής οικονομικής κρίσης.
Το σχέδιο έχει σκοπό να εξυγιάνει και να ενισχύσει τους ισολογισμούς της τράπεζας μια και καλή, για την αποκατάσταση μιας τράπεζας, της οποίας η αδυναμία απειλεί το ευρύτερο τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας, τις καταθέσεις χιλιάδων μικροεπενδυτών, αλλά και την αποδυναμωμένη πολιτική θέση του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι.
Άλλωστε, μια νέα οικονομική κρίση για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης θα μπορούσε να σημάνει τη μετάδοση και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η οποία βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με την απόφαση της Βρετανία να αποχωρήσει από την ΕΕ.
Το σχέδιο διάσωσης της Monte dei Paschi αποσκοπεί στην άντληση κεφαλαίων 5 δισ. ευρώ, μέσα από μία διαδικασία που πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Έχει επιτευχθεί μια προκαταρκτική συμφωνία μεταξύ παγκόσμιων επενδυτικών τραπεζών, αλλά η όλη επιτυχία του εγχειρήματος τελεί υπό προϋποθέσεις, δεδομένου πως το δεύτερο σκέλος του σχεδίου αφορά στην πώληση ”κόκκινων δανείων” ύψους 9,2 δισ. ευρώ, μέσω μιας τιτλοποίησης – ”μαμούθ”, της οποίας το μέγεθος είναι πρωτοφανές στην ιστορία της Ιταλίας.
Με την ιταλική τράπεζα – της οποίας οι μετοχές έχουν χάσει περίπου το 80% της αξίας τους, το 2016 – ετοιμάζεται για την αντίδραση της αγοράς τη Δευτέρα απέναντι στο σχέδιο διάσωσης, ανώτατοι τραπεζίτες και διαχειριστές κεφαλαίων αμφισβητούν ήδη τη δυνατότητα επιτυχίας του σχεδίου.
Όπως παρατηρεί, ενδεικτικά, ο Φιλίππο Αλλοάττι της Hermes Investments, θα ήταν δύσκολο να ολοκληρωθεί μία τέτοιου μεγέθους αύξηση κεφαλαίου, δεδομένου και του ιστορικού της κατά το παρελθόν σε παρόμοια εγχειρήματα και καθώς η τιτλοποίηση αφορά σε μια τεράστια διαδικασία, ένα ”παζλ” γεμάτο από κομμάτια που πρέπει να μπουν στη θέση τους. Ο κίνδυνος που ενέχει η εκτέλεση του σχεδίου είναι σημαντικός, όπως εκτιμά ο ίδιος.
Πέρα από τη JPMorgan και την ιταλική Mediobanca, η κοινοπραξία για την εγγύηση του ποσού των 5 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει και τις Santander, Goldman Sachs, Citi, Credit Suisse, Deutsche Bank και Bank of America. Ωστόσο, άλλες τουλάχιστον τρεις τράπεζες – Intesa Sanpaolo, UniCredit και Morgan Stanley – επέλεξαν να μην συμμετέχουν, οξύνοντας τις αμφιβολίες των τραπεζιτών σχετικά με το εάν η Monte dei Paschi μπορεί να εξασφαλίσει επαρκή στήριξη για το σχέδιό της.
Αναλυτής της Equita σημείωσε πως θα ήταν σχεδόν απίθανο η τράπεζα να καταφέρει να αντλήσει όλα τα απαιτούμενα κεφάλαια, σε ένα περιβάλλον αστάθειας στην αγορά. Οι μετοχές της Monte dei Paschi έχουν πληγεί, το 2016, καθώς η τράπεζα σηκώνει στις ”πλάτες” της προβληματικά δάνεια ύψους 360 δισ. ευρώ.
Εν τω μεταξύ, η ιταλική UniCredit, εξετάζει επίσης την αύξηση κεφαλαίου, κάτι που θα μπορούσε να κλέψει τους επενδυτές από την Monte dei Paschi.
Παράλληλα, το κλίμα στις αγορές θα μπορούσε να επιδεινωθεί περαιτέρω εάν το δημοψήφισμα για το Σύνταγμα – το Φθινόπωρο στην Ιταλία – πάνω στο οποίο ο Renzi εναποθέτει μεγάλες ελπίδες, δεν φέρει το επιθυμητό για τον Ιταλό πρωθυπουργό αποτέλεσμα.
Πάντως, παρά τα εμπόδια που έχει να ξεπεράσει η Monte dei Paschi, οι αναλυτές επισημαίνουν πως εάν η διάσωση στεφθεί με επιτυχία, θα μπορούσαν να βοηθηθούν και άλλες ιταλικές τράπεζες, ώστε να απαλλαγούν από τα ”κόκκινα δάνεια” και να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στον κλάδο.
