Πώς ένα βαζάκι άλλαξε –σχεδόν– τη βρετανική ιστορία
Μέσα σε ένα βράδυ, οι Βρετανοί κατάλαβαν τι πραγματικά σημαίνει το Brexit και τους έπιασε πανικός. Όταν ξαφνικά ολόκληρη η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με την έλλειψη του πολυαγαπημένου της Marmite, σε μια παράξενη παρενέργεια της πτώσης της στερλίνας, το θέμα απέκτησε διαστάσεις εθνικού ζητήματος.
Το «MarmiteGate» γράφτηκε στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων, έγινε trending topic στο Twitter και έμοιαζε να είναι το μοναδικό πράγμα που απασχολούσε τους Βρετανούς. Όλοι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, βέβαια, έξυναν το κεφάλι τους με απορία. Πρώτα από όλα, ελάχιστοι γνώριζαν τι είναι το Marmite. Πρόκειται για ένα σκουρόχρωμο και κολλώδες άλειμμα, προϊόν της ζυθοποιίας, που απλώνεται στο ψωμί όπως η μαρμελάδα.
Σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, έγινε το σύμβολο του Brexit. Με δεδομένο ότι η στερλίνα έχει χάσει το 18% της αξίας της από τότε που οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ της εξόδου της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πολλά έχουν γραφτεί για το πόσο ευνοεί αυτή η συναλλαγματική πτώση τους Βρετανούς εξαγωγείς. Κανείς όμως δεν μίλησε έως τώρα για το τι θα συνέβαινε με τις εισαγωγές.
Αυτό έγινε ορατό όταν η εταιρία που παράγει το Marmite, η Unilever, ζήτησε από τα βρετανικά σούπερ μάρκετ να πληρώνουν 10% ακριβότερα για τα προϊόντα της, για να αντισταθμίσουν την πτώση της στερλίνας. Όταν η βρετανική αλυσίδα Tesco αρνήθηκε, τότε μια σειρά από προϊόντα της Unilever εξαφανίστηκαν από τα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Οι Βρετανοί δεν τρόμαξαν τόσο πολύ ούτε όταν η Apple ανέβασε την τιμή του νέου iPhone κατά 11%. «Φανταστείτε ότι είναι 3 Ιουλίου στην Αμερική (δηλαδή μία ημέρα πριν από την εθνική εορτή της 4ης Ιουλίου, την οποία οι Αμερικανοί συνηθίζουν να γιορτάζουν με μπάρμπεκιου) και η κέτσαπ της Heinz μόλις αποσύρθηκε από όλα τα Walmart», έγραψε ένας δημοσιογράφος προσπαθώντας να εξηγήσει τη σημασία του Marmite για τους Βρετανούς.
Στην πραγματικότητα, το αμφιλεγόμενο άλειμμα που αγαπούν οι Βρετανοί εδώ και 100 χρόνια, ανακαλύφθηκε τυχαία από τον Γερμανό Justus Liebig. Στα τέλη του 19ου αιώνα, αυτός ο επιστήμονας διαπίστωσε ότι η μαγιά του ζύθου μπορεί να συμπυκνωθεί. Το 1902 ιδρύθηκε η Marmite Food Company στο Staffordshire (ένα μέρος με πολυάριθμες ζυθοποιίες), με το ομώνυμο προϊόν να παίρνει το όνομά του από μια γαλλική κατσαρόλα, τη μαρμίτα. Από τη δεκαετία του 1920, το Marmite πωλείται στα χαρακτηριστικά βαζάκια που έχουν πάνω τη φωτογραφία μίας μαρμίτας.
Οι Βρετανοί το έπαιρναν με το δελτίο κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και συνέχισαν να το τρώνε ακόμα και στο μέτωπο, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά και το 1999, οι Βρετανοί στρατιώτες που πολεμούσαν στο Κόσσοβο είχαν πάντα στο καθημερινό μενού τους το Marmite.
Σήμερα, το εργοστάσιο της Marmite στο Burton παράγει περισσότερα από 50 εκατ. βαζάκια το χρόνο, τα περισσότερα εκ των οποίων καταναλώνονται μέσα στη χώρα. Άλλωστε, η γεύση του συγκεκριμένου προϊόντος είναι τόσο ιδιαίτερη, ώστε πολλοί από όσους το δοκιμάζουν αδυνατούν να κατανοήσουν τη μανία των Βρετανών. «Ή το αγαπάς ή το μισείς», είναι άλλωστε το σλόγκαν στις διαφημίσεις του Marmite.
Οι Βρετανοί σίγουρα το αγαπούν τόσο ώστε κάποιοι έγραψαν στο Twitter αστειευόμενοι: «Εάν υπάρχει ένα πράγμα που μπορεί να πείσει τους Βρετανούς να πάρουν πίσω το Brexit, αυτό είναι το Marmite».
Τελικά, το Marmite δεν άλλαξε την πολιτική ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου, αφού χρειάστηκε μία ημέρα –και αμέτρητα πρωτοσέλιδα- για να καταλήξουν Tesco και Unilever σε ένα συμβιβασμό, να επιστρέψει το προϊόν στα ράφια και να λήξει ο συναγερμός.
