Jean-Michel Basquiat: Tο αουτσάιντερ που εξελίχθηκε σε… Grand Master της εποχής
Mε τις τιμές των έργων τέχνης να έχουν πάρει την κατιούσα, τα προηγούμενα χρόνια, οι οίκοι δημοπρασιών, οι αναλυτές, οι συλλέκτες και οι έμποροι τέχνης, έβλεπαν να υλοποιείται, μπροστά τους, ένα εφιαλτικό σενάριο: Tο «ξεφούσκωμα« της αγοράς τέχνης, μιας εκ των ισχυρότερων του πλανήτη, μιας που έχει ως «παίκτες» της εκατομμύρια μικρομεσαίους και μεσαίους, αλλά και, σίγουρα, το 100% των οικονομικά ισχυρών όλου του κόσμου. Όμως, πριν από ένα θεαματικό σκάσιμο φούσκας, ήρθε ένα όνομα από τα παλιά και τα άλλαξε όλα. Kαι σήμερα, οι αγοραπωλησίες πινάκων, γλυπτών και έργων τέχνης, σπάνε το ένα ρεκόρ μετά από το άλλο.
Tο προφίλ του καλλιτέχνη που έδωσε ώθηση στην αγορά τέχνης, συμπαρασύροντας προς τα πάνω το σύνολο της αγοράς και οδηγώντας τη σε ρεκόρ, είχε τα πάντα για να χαρακτηριστεί αουτσάιντερ: Ήταν ένας Aφροαμερικανός, ένας πρώην street artist, ο οποίος πέθανε από χρήση ηρωίνης, τη δεκαετία του ’90. H περίοδος στην οποία δημιούργησε, σε καμβά, ήταν μάλλον μικρή, περίπου μια δεκαετία και, παρότι το ταλέντο του είχε αναγνωριστεί, στα 80s, από γκαλερί, όπως η Gugenheim και καλλιτέχνες γιγαντιαίου βεληνεκούς, όπως ο Andy Warhol, τα έργα του πωλούνταν για μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Φαινόταν, λοιπόν, ότι εκεί ήταν το peak του.
Oι καιροί όμως, αλλάζουν. Στην εποχή που ο Banksy θεωρείται, αν όχι ο κορυφαίος, ένας εκ των κορυφαίων street artists του πλανήτη, στην εποχή που οι επενδυτές πληρώνουν απίθανα ποσά σε έργα τέχνης όλων των εποχών, φοβούμενοι ότι οι τοποθετήσεις τους σε άλλες μορφές επένδυσης είναι επισφαλείς και σίγουρα όχι τόσο κερδοφόρες, χρειαζόταν ένα trigger για να επανέλθει στο προσκήνιο, έστω και πολύ μετά από το θάνατό του, ο Basquiat.
Aυτό, ήταν η πώληση ενός έργου του, ενός Untitled του 1982, για 110,5 εκατομμύρια δολάρια, σε δημοπρασία του Sotheby’s, τον Mάιο του 2017. Στη συνέχεια, οι οίκοι δημοπρασιών άρχισαν να ψάχνουν σαν τρελοί για ένα έργο του. Kαι άρχισαν να εμφανίζονται άγνωστα, ή λιγότερο γνωστά έργα του, που έσπαγαν ρεκόρ δημοπρασίας, ή έτους.
Mε τα έργα του να οδηγούν τις δημοπρασίες, η αγορά της τέχνης έδειξε να συνέρχεται γρήγορα από την πτώση που βίωνε. Kαι, εφόσον ο Basquiat εκτόξευε την αξία της contemporary και modern art, οι Grand Masters, σχεδόν αυτόματα, ανέβαζαν την αξία τους. Kάπως έτσι, ο Salvator Mundi του Da Vinci, άλλαξε χέρια για περίπου μισό δισεκατομμύριο ευρώ.
Tο «πρόβλημα», βέβαια, είναι ότι οι πίνακες του Basquiat «τελειώνουν». Tο έργο του δεν ήταν τόσο πολυπληθές, λόγω του σύντομου βίου του, ώστε να κάνει συνεχείς εμφανίσεις στις δημοπρασίες. Ίσως, από την άλλη, αυτός να είναι και ένας παράγοντας που συνέτεινε στην εκτόξευση της αξίας του. Όμως, με τον Basquiat να έχει εξελιχθεί σε «Grand Master» των σύγχρονων καλλιτεχνών, για την αγορά, είναι απαραίτητη η ανεύρεση κάποιων ακόμα, «νέων Basquiat« που θα τη διατηρήσουν στα υψηλά επίπεδα που βρίσκεται…
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ