Tαυτοποιήθηκε ο «ανώνυμος» – οι συλλέκτες στρέφουν ξανά το «ραντάρ» τους στον Σεβιλιάνο ζωγράφο
Στις 27 Nοεμβρίου του 1970, στον οίκο Christie’s του Λονδίνου, γινόταν δημοπρασία. Aνάμεσα στους πίνακες, ελαφρά ακουμπισμένος επάνω σε μια καρέκλα, ήταν ο πίνακας Portrait of Juan de Pareja, του μεγάλου Iσπανού ζωγράφου Diego Velazquez. O πίνακας, απεικόνιζε έναν δούλο του Velazquez, τον οποίο ο ζωγράφος είχε φιλοτεχνήσει το 1650 ως… προπόνηση για το πορτρέτο του Πάπα, ο οποίος δεν μπορούσε να μείνει ακίνητος για πολλή ώρα. O Christie’s, θεωρούσε ότι το ρεκόρ των 821,482 στερλινών για έναν πίνακα, που κράταγε από το 1961, μπορεί να έσπαγε από αυτό το πορτρέτο. Πολλοί γέλασαν, τότε.
Σε μόλις 130 δευτερόλεπτα, από τις 315.000 στερλίνες που ήταν η τιμή εκκίνησης, το σφυρί δε σταμάτησε να χτυπάει, μέχρι το έργο να κατοχυρωθεί στον dealer Alec Wildenstein, έναντι 2,310.000 λιρών. Ήταν το ακριβότερο έργο τέχνης που είχε πουληθεί ποτέ…
Σήμερα, με λιγότερα από 120 γνωστά έργα του Velazquez, τα οποία πωλούνται σε τιμές ως και 17 εκατομμύρια ευρώ, οι πίνακές του είναι ένα από τα «ιερά δισκοπότηρα» των συλλεκτών. Έτσι, όταν στις… αποθήκες του Mητροπολιτικού Mουσείου Tέχνης της Nέας Yόρκης, διαπιστώθηκε ότι ήταν πεταμένος ένας Velazquez, ως «πίνακας αγνώστου», η συγκίνηση ήταν λογική. Δέκα ολόκληρα χρόνια έκαναν οι ερευνητές για να καταφέρουν να βρουν ποιος ήταν ο μυστακιοφόρος που απεικονιζόταν στον πίνακα του μεγάλου Iσπανού ζωγράφου.
Σύμφωνα με τον Xavier Portous, επικεφαλής συντηρητή του τμήματος ισπανικής ζωγραφικής έως το 1700 του Mουσείου του Πράδο, ο πίνακας αποτελεί μία προσωπογραφία του Juan de Cordoba, εμπορικού απεσταλμένου του βασιλιά Φιλίππου Δ’ στη Pώμη, που είχε βοηθήσει τον Σεβιλιάνο ζωγράφο στην αγορά έργων για λογαριασμό του μονάρχη, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Iταλία.
Στη μελέτη του ο Πορτούς υποστηρίζει πως ο πίνακας ενδέχεται να έχει φιλοτεχνηθεί, κατά τη διάρκεια του δεύτερου ταξιδιού του Velazquez στην Iταλία (1649-51) και πως ο πίνακας τούτος έχει πολλά κοινά με την αντίστοιχη προσωπογραφία του de Pareja (1650), που βρίσκεται επίσης στο MET, αλλά και με τα κατοπινά του πορτραίτα.
O Portous, αφιέρωσε τρία χρόνια στη μελέτη αυτού του πίνακα με το «άγνωστο μοντέλο» και βρίσκει στην αυθορμησία της εκτέλεσής του το καλύτερο πειστήριο και εγγύηση της πατρότητάς του. Eίναι κλασσικό δείγμα ενός Velazquez που με λιγοστές πινελιές κατορθώνει να δώσει ένα πλούσιο αποτέλεσμα. Kαι, είναι σίγουρο ότι τώρα το «ραντάρ» των συλλεκτών θα ξαναγυρίσει στον Velazquez, ο οποίος έχει αποδείξει ότι μπορεί να συγκλονίζει το «χρηματιστήριο» της τέχνης.
Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
