Μια παλιά παροιμία στην πετρελαϊκή βιομηχανία λέει ότι «η BP το κάνει πρώτη, αλλά η Exxon το κάνει καλύτερα». Μόλις χθες, η αμερικανική ExxonMobil επιβεβαίωσε το ορθόν της ρήσης, δίνοντας οριστικό τέλος στην προσπάθεια της βρετανικής BP να αποκτήσει πρόσβαση στα υπεράκτια πετρελαϊκά κοιτάσματα στη ρωσική υφαλοκρηπίδα στην Αρκτική.
Τρεις μήνες μετά την αποτυχία της BP να σφραγίσει «μια ιστορική συμφωνία» με την ρωσική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft, η Exxon εξήλθε από αντίστοιχες διαπραγματεύσεις, κρατώντας το πολυπόθητο έπαθλο: συμμετοχή στην ανάπτυξη τριών μπλοκ στη Θάλασσα Κάρα, στην Αρκτική και του μπλοκ Τουάπσε στη Μαύρη Θάλασσα.
Παρών στη χθεσινή υπογραφή της συμφωνίας στο Σότσι, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αποτίμησε τα ανακτήσιμα αποθέματα από τα μπλοκ 1,2 και 3 στο πεδίο Ανατολικό Πρινοβοζεμέλσκι, μεταξύ της χερσονήσου Γιαμάλ και τη νήσου Νόβαγια Ζέμλια, σε 36 δισεκατομμύρια βαρέλια αργού, ικανά να καλύψουν την παγκόσμια ζήτηση -στα σημερινά επίπεδα της- για περίπου πέντε μήνες. Οι συνολικοί ενεργειακοί πόροι του πεδίου εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 110 δισεκατομμύρια βαρέλια ισοδυνάμου πετρελαίου, ποσότητα υπερτετραπλάσια των διαπιστωμένων αποθεμάτων της Exxon παγκοσμίως. Τα εκτιμώμενα αποθέματα του μπλοκ Τουάπσε ανέρχονται σε 9 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου. Αριθμοί σημαντικοί για την ExxonMobil, της οποίας το μέγεθος είναι μεγάλο μεν, αλλά μεγάλη είναι και η δυσκολία της να αυξήσει την παραγωγή της.
Η Exxon έδωσε λιγότερα από ό,τι προσέφερε η BP: οι διαπραγματεύσεις με τη βρετανική εταιρεία προέβλεπαν ανταλλαγή μετοχών μεταξύ των δύο εταιρειών, δίνοντας στη Rosneft συμμετοχή 5% στο μετοχικό κεφάλαιο της BP και στην BP το 9,4% της Rosneft. Αντιθέτως, η Exxon παραχώρησε στους Ρώσους συμμετοχή στην ανάπτυξη τουλάχιστον έξι υπεράκτιων πετρελαϊκών κοιτασμάτων σε μεγάλα βάθη, στον Κόλπο του Μεξικού και κοιτασμάτων πετρελαίου σε σχιστολιθικά πετρώματα στις πεδιάδες του Τέξας. H ρωσική εταιρεία δεν έχει κανένα λόγο να είναι δυσαρεστημένη, καθώς υπάρχουν τέτοια κοιτάσματα στη δυτική Σιβηρία και η απόκτηση της σχετικής τεχνογνωσίας είναι ιδιαίτερα επιθυμητή ενώ θα εξοικειωθεί και με τις εξορύξεις σε μεγάλα βάθη.
Η συμφωνία σύνδεσης των δραστηριοτήτων των δυο εταιρειών «αντέγραψε», σχεδόν σε όλα, τη διαπραγματευόμενη συμφωνία με την BP: τα πεδία στα οποία θα συνεργαστούν οι δύο εταιρείες είναι τα πεδία στα οποία θα συνεργάζονταν η Rosneft και η BP, το Αρκτικό Κέντρο Έρευνας και Σχεδιασμού για τη Υπεράκτια Ανάπτυξη που θα δημιουργηθεί στην Αγία Πετρούπολη, με επένδυση 450 εκατ. δολαρίων, είναι σχεδόν αντίγραφο του Κέντρου Αρκτικής Τεχνολογίας που προέβλεπε στην ίδια πόλη η επίτευξη συμφωνίας με τους Βρετανούς.
Το ποσοστό συμμετοχής της Rosneft στις κοινοπραξίες ανέρχεται σε 66,7% ενώ της Exxon σε 33,3% και οι γεωτρήσεις για εξερεύνηση στη Θάλασσα Κάρα αναμένεται να ξεκινήσουν το 2015. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να επενδύσουν 3,2 δισ. δολάρια στη ανάπτυξη των τεσσάρων μπλοκ, με το βάρος της αρχικής επένδυσης να το σηκώνει η Exxon — πάνω από 1,5 δισ. δολάρια, στην πρώτη φάση ανάπτυξης του εγχειρήματος. Ο Πούτιν ανέφερε το ιλιγγιώδες νούμερο των 500 δισ. δολαρίων, μιλώντας για τις συνολικές επενδύσεις που θα προσελκύσει το πρόγραμμα. Πιο συγκρατημένος ήταν ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Ίγκορ Σέτσιν — και τέως πρόεδρος της Rosneft, εκδιωχθείς σε πρόσφατη εκκαθάριση που ζήτησε ο πρόεδρος της χώρας Ντμίτρι Μεντβέντεφ — ο οποίος ανέβασε τη συνολική επένδυση στο πρόγραμμα στα 200 έως 300 δισ. δολάρια.
Μόνον καλά λόγια για τη συμφωνία είχαν να πουν αναλυτές της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Λιγότερο φειδωλός απ’ όλους ήταν ο Ρόμπιν Ουέστ της αμερικανικής εταιρείας ενεργειακών συμβούλων PFC Energy, που χαρακτήρισε τη σύνδεση των δύο εταιρειών «γάμο καμωμένο στον παράδεισο».
Την ίδια στιγμή, η βρετανική BP χαρακτήρισε «προσπάθεια να ασκηθούν πιέσεις στην επιχειρηματική δραστηριότητά της στη Ρωσία» τη σημερινή έφοδο στα γραφεία της στη Μόσχα εντεταλμένων δικαστικών υπαλλήλων. Η έρευνα που διεξήχθη και το κλείσιμο των γραφείων της BP Trading εντάσσεται, σύμφωνα με το Ρόιτερ, στην εξελισσόμενη νομική μάχη για την αποτυχημένη προσπάθεια της BP να αποσπάσει άδειες εκμετάλλευσης πετρελαϊκών κοιτασμάτων στη ρωσική Αρκτική, σε συνεργασία με την κοινοπραξία TNK-BP. Δικηγόροι που ενεργούν για λογαριασμό της βρετανικής εταιρείας είπαν, νωρίτερα, σήμερα, πως η έρευνα συνδέεται με την αγωγή που κατέθεσαν οι εντολείς τους σχετικά με την κατάρρευση της συμφωνίας Rosneft- BP, ζητώντας αποζημιώσεις.
