Η οικονομολόγος που αποτελεί την «κρυφή δύναμη» της επιτροπής της Τράπεζας που αποφασίζει για τα επιτόκια δολαρίου
Η Janet Yellen θεωρείται ίσως η επικρατέστερη υποψήφια για τη θέση του προέδρου της Federal Reserve. Και αυτό κάνει πολλά από τα αφεντικά των ισχυρότερων τραπεζών της Wall Street να ανησυχούν. Η μικρόσωμη αντιπρόεδρος της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας, μια ακαδημαϊκός παντρεμένη με έναν νομπελίστα οικονομολόγο, έχει τη φήμη της εκπληκτικής διανοούμενης και της δύναμης πίσω από την επιτροπή της Fed που αποφασίζει για τα επιτόκια του δολαρίου, της FOMC.
Όμως, οι προσωπικές της απόψεις στο θέμα της εποπτείας της χρηματοοικονομικής αγοράς είναι λιγότερο γνωστές. Και αυτό ανησυχεί τη Wall Street, καθώς αυτός είναι ένας τομέας στον οποίο θα έχει τεράστια δύναμη, ως επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας.
Εάν οι φήμες επιβεβαιωθούν, η Yellen θα γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Fed και θα κρατά σε λίγους μήνες στα χέρια της την τύχη της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη. Όσοι τη γνωρίζουν κάνουν λόγο για μια πανέξυπνη οικονομολόγο που έφτασε εκεί όπου βρίσκεται σήμερα εξαιτίας της μεθοδικότητάς της. «Εμφανίζεται στις συνεδριάσεις πολιτικής με προσεκτικά σχεδιασμένες δηλώσεις. Όσοι δουλεύουν μαζί της λένε ότι φτάνει στο αεροδρόμιο ώρες πριν από κάθε πτήση», έγραψε για εκείνη ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal, Jon Hilsenrath. «Η Yellen είναι χαμηλών τόνων, αλλά εντυπωσιάζει τον κόσμο γρήγορα με το βάθος της αντίληψής της και την ειλικρίνεια των απόψεών της», έχει πει για εκείνη ο καθηγητής του Berkeley, Andrew Rose.
Σε όλη της την καριέρα, δούλεψε πλάι στην ακαδημαϊκή ελίτ της οικονομικής σφαίρας. Μέντοράς της στο Yale, όπου έλαβε το διδακτορικό της το 1971, ήταν ο νομπελίστας οικονομολόγος James Tobin. Μετά την αποφοίτησή της από το Yale δίδαξε στο Harvard για πέντε χρόνια. Μετά πέρασε δύο χρόνια (1976-1978) ως οικονομολόγος της Federal Reserve, όπου γνώρισε το σύζυγό της και μελλοντικό νομπελίστα George Akerlof.
Στη συνέχεια, δίδαξε για δύο χρόνια στο London School of Economics και το 1980 δέχθηκε μια θέση στο University of California, Berkeley, όπου παρέμεινε μέχρι το διορισμό της στο δ.σ. της Federal Reserve, το 1994, από τον τότε πρόεδρο Clinton. Από όσα είναι γνωστά για εκείνη, προκύπτει ότι ήταν ένας από τους οικονομολόγους που εντόπισαν τους κινδύνους που είχαν συσσωρευτεί στο τραπεζικό σύστημα, πριν από την κρίση του 2008. Όμως, δεν έλαβε μέτρα κατά των τραπεζών που αναλάμβαναν υπερβολικά ρίσκα, καθώς θεωρούσε ότι δεν είχε επαρκή εξουσία.
Όμως, έχοντας δουλέψει στις σκοτεινότερες ώρες της κρίσης και έχοντας βάλει το χέρι της στο κλείσιμο δεκάδων χρεοκοπημένων τραπεζών, μεταξύ των οποίων και της Washington Mutual, που αποτελεί τη μεγαλύτερη τραπεζική χρεοκοπία στην αμερικανική ιστορία, η Yellen εμφανίζεται τώρα αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες είναι θωρακισμένες απέναντι στα χρηματοοικονομικά σοκ, καθώς και ότι οι αρχές έχουν επαρκή εξουσία για να τις ελέγξουν. Η Yellen δεν αναμένεται να εφαρμόσει ακραία μέτρα, όπως να απαιτήσει τη διάσπαση των μεγάλων τραπεζών, όμως, πιστεύεται ότι θα είναι πιο σκληρή από το σημερινό πρόεδρο της Fed, Ben Bernanke.
Η διαμάχη γύρω από το όνομα του Marc Rich επισκιάζει και την κληρονομιά του λίγες μέρες μετά τον θάνατό του
Ο trader που πλούτισε από το απαγορευμένο πετρέλαιο
Για τον Marc Rich, «πατέρα» του σύγχρονου trading εμπορευμάτων, ο χαρακτηρισμός «αμφιλεγόμενος» είναι τουλάχιστον συγκρατημένος. Ο άνθρωπος αυτός, που έγινε δισεκατομμυριούχος αγοράζοντας και πουλώντας πετρέλαιο, πέρασε δύο δεκαετίες κυνηγημένος από το FBI και επικρίθηκε περισσότερο από κάθε άλλο επιχειρηματία της γενιάς τους.
Μετά το θάνατό του, πριν από λίγες ημέρες, σε ηλικία 78 ετών στην Ελβετία, η διαμάχη γύρω από το όνομά του επισκιάζει την κληρονομιά του. Όπως ακριβώς επισκιάστηκε η κληρονομιά του πρώην Αμερικανού προέδρου Bill Clinton από την απόφασή του να δώσει χάρη στον Rich, λίγες ώρες πριν να εγκαταλείψει το Λευκό Οίκο.
Γεννημένος στο Marcell Reich το 1934, ο ίδιος και η οικογένειά του, Εβραίοι από την Αμβέρσα, εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να γλιτώσουν από τους Ναζί και να εγκατασταθούν στη Νέα Υόρκη. Παρότι πανέξυπνος, παράτησε το κολέγιο κατά τη δεκαετία του 1960, για να πιάσει δουλειά στην εταιρεία trading εμπορευμάτων Phillips Brothers, γνωστή έως σήμερα με την ονομασία Phibro.
Γρήγορα έμαθε τα κόλπα του trading και μαζί με ένα συνάδελφό του, τον Pincus “Pinky” Green, ίδρυσε τη δική του εταιρεία, την Marc Rich & Co.Ο Rich και ο Pinky ήταν γνωστοί γιατί έκαναν business με τα πιο διεφθαρμένα και απαγορευμένα καθεστώτα του κόσμου. Εξάλλου, μια από τις πρώτες δουλειές του Rich από τις ημέρες του στην Phillips, ήταν, σε ηλικία μόλις 24 ετών, να διαπραγματευτεί ένα deal ορυχείων με το καθεστώς του Fidel Castro στην Κούβα.
Ο Rich πήγαινε στα μέρη όπου οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και ορυχείων αρνούνταν να λειτουργήσουν. Για τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, ήταν το Ιράν, η Ν. Αφρική, η Κούβα και η Λιβύη. Με βάση το Τσουγκ της Ελβετίας, ο Rich ειδικεύτηκε στις business με τις χώρες στις οποίες οι ΗΠΑ είχαν επιβάλει εμπάργκο. «Δεν παίρνουμε πολιτική θέση. Αυτή είναι απλά η φιλοσοφία της εταιρίας μας», είχε πει σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του.
Ο Rich χτύπησε φλέβα χρυσού κατά τη διάρκεια του εμπάργκο στο πετρέλαιο του ΟΠΕΚ, στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Ο ίδιος και ο Pinky, που μιλούσε φαρσί, ανέπτυξαν πολύτιμες επαφές στη Μέση Ανατολή, αγοράζοντας πετρέλαιο στα 12 δολάρια και πουλώντας το στις μεγάλες πετρελαϊκές των ΗΠΑ για 30 δολάρια. Ένας τότε συνεργάτης τους εξηγεί: «Όταν βγάζεις κέρδος 20 δολαρίων από εκατοντάδες χιλιάδες βαρέλια, βγάζεις μια περιουσία γρήγορα». Ο Rich είχε επαφές σε ανώτατες θέσεις σε όλες τις χώρες όπου μπορούσε να βγάλει χρήματα. Και γύρω του φρόντιζε να έχει ανθρώπους που σκέφτονταν σαν αυτόν.
«Δημιούργησε ένα δίκτυο από πολύ έξυπνους ανθρώπους με απίστευτες διασυνδέσεις, από το Κονγκό στο Περού, από τη Νιγηρία στη Ν. Αφρική, από το Ισραήλ στη Ν. Κορέα. Ο ίδιος και το προσωπικό του ήξεραν τους πάντες, από υπουργούς κυβερνήσεων και αφεντικά επιχειρήσεων έως τον υπάλληλο που ήταν υπεύθυνος να πουλήσει τα προϊόντα τους», λέει κάποιος. Ήταν ένας από τους πλέον καταζητούμενους του FBI, έως ότου τελικά, το 1983 κατηγορήθηκε από τις αμερικανικές αρχές για φοροδιαφυγή, κάτι που τον ανάγκασε να διαφύγει στην Ελβετία, όπου και έζησε για 17 χρόνια ως φυγάς.
Η εταιρία του δεν μπορούσε πια να λειτουργήσει υπό το βάρος του «βρώμικου» ονόματός του, και έτσι ο Rich την πούλησε στα υψηλόβαθμα στελέχη του. Κάπως έτσι γεννήθηκε η Glencore, ο μεγαλύτερος trader εμπορευμάτων στον κόσμο. Όμως, οι υπόγειες σχέσεις του με τις υπηρεσίες πληροφοριών αλλά και οι τουλάχιστον γενναιόδωρες πολιτικές δωρεές της πρώην συζύγου του οδήγησαν στην έντονα αμφιλεγόμενη απόφαση του Clinton να του δώσει χάρη, κατά την τελευταία ημέρα της προεδρίας του. «Φτωχή συγκομιδή» στις δημοπρασίες του Λονδίνου
Πτώση 29,8% στα έσοδα των Philips, Sotheby’s και Christie’s
Με την πώληση ενός σουρεαλιστικού πίνακα του Βρετανού καλλιτέχνη Glenn Brown, σε δημοπρασία του οίκου Phillips στο Λονδίνο, ολοκληρώθηκε η καλοκαιρινή σαιζόν των πωλήσεων σύγχρονης τέχνης.
Οι απογευματινές δημοπρασίες σύγχρονης τέχνης των Phillips, Sotheby’s και Christie’s International στο Λονδίνο συγκέντρωσαν συνολικά έσοδα 158,2 εκατ. στερλινών (241 εκατ. δολαρίων), δηλαδή μειωμένα κατά 29,8% σε σχέση με στις 225,4 εκατ. στερλίνες των αντίστοιχων περσινών βραδιών.
Όπως αποδεικνύεται, οι οίκοι δυσκολεύονται να κρατήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον σε όλη τη διάρκεια του έτους, ειδικά εάν αναλογιστεί κανείς ότι η συγκεκριμένη αγορά αποτελείται από περίπου 50 καλλιτέχνες επενδυτικής κατηγορίας που συγκεντρώνουν όλη την προσοχή. «Είναι εμφανές ότι λείπει η προσφορά. Οι οίκοι δημοπρασιών απλά δεν έχουν αρκετό χρόνο μετά τις δημοπρασίες του Μαΐου στη Νέα Υόρκη. Ο κόσμος απλά έχει εξαντληθεί έως τα τέλη του Ιουνίου. Αλλά θα πρέπει να πούμε ότι η ζήτηση εμφανίζεται κάθε φορά που παρουσιάζεται κάτι ενδιαφέρον», εξηγεί στο Bloomberg ο Richard Nagy, έμπορος τέχνης από το Λονδίνο.
Ο καμβάς του Brown, “Oscillate Wildly (after “Autumnal Cannibalism” 1936 by Salvador Dali)”, χρονολογίας 1999, δείχνει έναν από τους πίνακες του Ισπανού σουρεαλιστή ιδωμένο μέσα από ένα καθρέπτη. Ο πίνακας πουλήθηκε αντί 2,9 εκατ. στερλινών, καταφέρνοντας δηλαδή να «πιάσει» την εκτίμησή του, των 2,5 με 3,5 εκατ. στερλινών, παρότι το ασπρόμαυρο χρώμα του θεωρείται λιγότερο εμπορικό. Το κορυφαίο κομμάτι της δημοπρασίας του Phillips αγοράστηκε από συλλέκτη που το «χτύπησε» μέσω τηλεφώνου. Η εκτίμηση καθώς και η τελική προσφορά του έργου αναμφισβήτητα έλαβαν ώθηση από το ρεκόρ των 5,2 εκατ. στερλινών που πέτυχε ο πίνακας του ίδιου καλλιτέχνη, “The Tragic Conversion of Salvador Dali (After John Martin)”, σε δημοπρασία του Sotheby’s στο Λονδίνο, πέρυσι τον Ιούνιο. Έτσι, ο οίκος Phillips συγκέντρωσε το συνολικό ποσό των 12,3 εκατ. στερλινών, έναντι 11,9 εκατ. που ήταν η κατώτατη εκτίμηση για τη δημοπρασία.
Το 92% από τα συνολικά 26 κομμάτια που προσφέρθηκαν, βρήκαν αγοραστή. Οι αγοραστές μέσω τηλεφώνου έκαναν αισθητή την παρουσία τους, καθώς μόλις πέντε έργα κατέληξαν στα χέρια συλλεκτών που βρίσκονταν μέσα στην αίθουσα. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν ένας ιδιώτης συλλέκτης από τη Ν. Αμερική, που πλήρωσε 146.500 στερλίνες, δηλαδή ποσό τετραπλάσιο από την εκτίμηση, για το έργο του νεαρού Κολομβιανού καλλιτέχνη Oscar Murillo, “Untitled”, χρονολογίας 2011. Μία ημέρα νωρίτερα, στο δεύτερο μέρος της δημοπρασίας πιο προσιτών έργων σύγχρονης τέχνης του οίκου Christie’s, ένα άλλο έργο του Murillo, ο οποίος εξελίσσεται στον Jean-Michel Basquiat της Ν. Αμερικής, πουλήθηκε αντί του ποσού ρεκόρ των 253.875 στερλινών. Ο καμβάς με τη λέξη “Pasteles” γραμμένη σε στυλ γκράφιτι, είχε εκτιμηθεί στις 20.000 με 30.000 στερλίνες.
