Την διενέργεια εις βάθος έρευνας, για τυχόν κρατικές ενισχύσεις στην Cyprus Airways, εν όψει της αναδιάρθρωσης των αερογραμμών, ανακοίνωσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Κομισιόν θα εξετάσει το κατά πόσον η στήριξη της ανασυγκρότησης της Cyprus με 102 εκατ. ευρώ από το Κυπριακό δημόσιο, είναι συμβατή με τους κοινοτικούς κανόνες.
«Η Επιτροπή θα εξετάσει ιδίως το κατά πόσον το σχέδιο αναδιάρθρωσης είναι κατάλληλο για να γίνει η Cyprus Airways βιώσιμη χωρίς συνέχιση της κρατικής στήριξης, αντισταθμίζοντας τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού λόγω της κρατικής ενίσχυσης.
Η κίνηση εις βάθος έρευνας δίνει την ευκαιρία στα ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη να υποβάλουν παρατηρήσεις σχετικά με τα υπό εξέταση μέτρα, χωρίς όμως να προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας» αναφέρεται στην ανακοίνωση των Βρυξελλών.
Είχε προηγηθεί, τον Δεκέμβριο του 2013, η κοινοποίηση της Λευκωσίας πακέτου βοήθειας, ύψους 102,9 εκατ. ευρώ για την αναδιάρθρωση της Cyprus Airways, η οποία ταλανίζεται από οικονομικά προβλήματα εδώ και χρόνια.
Το σχέδιο ανασυγκρότησης των Κυπριακών Αερογραμμών εκτελείται με ορίζοντα το 2017 και περιλαμβάνει εισφορά κεφαλαίου, ύψους 31,3 εκατ. ευρώ (χορηγήθηκε το 2012), μετατροπή χρεών σε ίδια κεφάλαια ύψους 63 εκατ. ευρώ και ποσό 8,6 εκατ. ευρώ για την κάλυψη του ελλείμματος του Ταμείου Προνοίας της εταιρείας.
«Η Επιτροπή έχει αμφιβολίες για το κατά πόσον το σχέδιο αναδιάρθρωσης είναι κατάλληλο για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της Cyprus Airways και να μπορέσει η αεροπορική εταιρεία να αντεπεξέλθει στις πιθανές προκλήσεις της αγοράς των αεροπορικών μεταφορών τα επόμενα χρόνια» σημειώνει η Επιτροπή.
«Είναι επίσης αμφίβολο κατά πόσον η προτεινόμενη μείωση μεταφορικής ικανότητας μέσω ακύρωσης δρομολογίων αρκεί για την αντιστάθμιση των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού λόγω της κρατικής στήριξης» υπογραμμίζει και «διατυπώνει την ανησυχία της ότι η ίδια συμμετοχή της εταιρείας στο κόστος αναδιάρθρωσης μπορεί να είναι ανεπαρκής».
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, η ενίσχυση αναδιάρθρωσης μπορεί να χορηγείται μόνο μία φορά σε διάστημα 10 ετών, «ώστε οι μη αποδοτικές εταιρείες να μην διατηρούνται τεχνητά στη ζωή με επαναλαμβανόμενες ενισχύσεις».
Το πρόβλημα της Cyprus είναι ότι η Κομισιόν είχε εγκρίνει το 2007 ενίσχυση αναδιάρθρωσης για την εταιρία, η οποία, όπως σημειώνει, «επωφελήθηκε από πρόσθετες κρατικές παρεμβάσεις, όπως η εισφορά κεφαλαίου το 2012 και το δάνειο διάσωσης ύψους 34,5 εκατ. ευρώ το 2013».
Κάπως έτσι φτάσαμε στον Μάρτιο του 2013, όταν η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού ξεκίνησε έρευνα για αυτά τα μέτρα και την σχεδιαζόμενη κρατική αποζημίωση του πλεονάζοντος προσωπικού.
«Εξαίρεση στην αρχή της “εφάπαξ ενίσχυσης” μπορεί να χορηγηθεί σε εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις. Όμως, στο στάδιο αυτό, οι κυπριακές αρχές δεν έχουν παράσχει επαρκείς εξηγήσεις για τον σκοπό αυτό» σχολιάζει η Κομισιόν.
Η υπόθεση της Cyprus Airways, που θυμίζει τα «δεινά» της άλλοτε κρατικής Ολυμπιακής Αεροπορίας, έρχεται σε συνέχεια παρόμοιων παρεμβάσεων της Κομισιόν, η οποία το τελευταίο διάστημα έχει ερευνήσει ενδεχόμενο κρατικών ενισχύσεων για τις airBaltic, Adria Airways, SAS και Estonian Air. Αντίστοιχα, όμως, έχει εγκρίνει τα σχέδια αναδιάρθρωσης των Air Malta, Czech Airlines και LOT.
«Οι ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης ενέχουν μεγάλο κίνδυνο στρέβλωσης του ανταγωνισμού, καθώς διατηρούν τεχνητά στην αγορά επιχειρήσεις οι οποίες διαφορετικά θα είχαν αποσυρθεί. Συνεπώς, μπορούν να χορηγούνται μόνο υπό αυστηρούς όρους που, αφενός, να εξασφαλίζουν ότι η δικαιούχος εταιρεία θα καταστεί βιώσιμη και, αφετέρου, να αντισταθμίζουν τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού λόγω της κρατικής χρηματοδότησης» σημειώνει η Επιτροπή.
«Έτσι, οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τις ενισχύσεις διάσωσης και αναδιάρθρωσης απαιτούν το σχέδιο αναδιάρθρωσης να δίνει τη δυνατότητα στην εταιρεία να καταστεί βιώσιμη μακροπρόθεσμα βάσει ρεαλιστικών υποθέσεων, ώστε να μην ζητά συνεχώς κρατική στήριξη», επισημαίνει.
Σημειωτέον ότι η μεγάλη ιδιαιτερότητα της Cyprus είναι ότι τελεί υπό ιδιαίτερο καθεστώς αντιστάθμισης, λόγω της απαγόρευσης των πτήσεων πάνω από την Τουρκία, που η τελευταία επιβάλλει στις αεροπορικές που βασίζονται στην Κύπρο. Έτσι, η Cyprus αναγκάζεται να λειτουργεί με μειονέκτημα, καθώς υποχρεούται να κάνει τεράστιους κύκλους για να παρακάμψει την Τουρκία και τα δρομολόγιά να μην είναι ανταγωνιστικά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2011 η Cyprus έλαβε κρατική ενίσχυση ύψους 20 εκατ. ευρώ, η οποία κρίθηκε από την Κομισιόν ως παράνομη, όμως στη συνέχεια οι κοινοτικές υπηρεσίες ανακάλεσαν, αποδεχόμενες ότι «συνέτρεχαν έκτακτες περιστάσεις, πράγμα που επέτρεπε την ετήσια αποζημίωση των ζημιών που συνδέονταν με την εν λόγω απαγόρευση», δίνοντας «πράσινο φως» για δέκα χρόνια.
Πάντως, με βάση τα στοιχεία του 2012, προτού δηλαδή προχωρήσει η νέα αναδιάρθρωση της εταιρείας, η Cyprus είχε μερίδιο αγοράς 15% στην Κύπρο, με τις σημαντικότερες Αγορές να είναι τα δρομολόγια προς Ελλάδα και Ηνωμένο Βασίλειο.
