Ο κλοιός της Ρωσίας στον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων σφίγγει μετά τη δήλωση δύο από τους μεγαλύτερους διεθνείς εμπόρους ότι θα σταματήσουν τις αγορές σιτηρών για εξαγωγή από τη χώρα, σημειώνει το Bloomberg.
Η αποχώρηση της Cargill και της Viterra σημαίνει ότι η Ρωσία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο, θα έχει μεγαλύτερο έλεγχο στις αποστολές τροφίμων και θα αποκομίζει περισσότερα από τα έσοδα. Η κυριαρχία της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά σιτηρών αποκαλύφθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τις τιμές να εκτοξεύονται πέρυσι εν μέσω διαταραχών στον εφοδιασμό.
Η Archer-Daniels-Midland σταθμίζει επίσης επιλογές για να εγκαταλείψει τις κύριες ρωσικές δραστηριότητές της, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Η Louis Dreyfus εξετάζει το ενδεχόμενο να μειώσει την παρουσία της στη χώρα, ανέφερε η εφημερίδα Kommersant.
Για τη Ρωσία, “μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα είναι ευκολότερο να ελέγξουμε τις ροές των εξαγωγών, εάν οι αρχές το επιθυμούν, καθώς είναι ευκολότερο να ασχοληθούμε με τους τοπικούς παίκτες”, δήλωσε ο Aντρέι Σίζοφ, διευθύνων σύμβουλος του ερευνητή SovEcon.
1. Γιατί εταιρείες όπως η Cargill και η Viterra εγκαταλείπουν τη Ρωσία;
Η Cargill και η Viterra δέχονται πιέσεις να εγκαταλείψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στη Ρωσία τουλάχιστον από τον Δεκέμβριο, όταν μια σειρά από σημαίνοντα πρόσωπα – μεταξύ των οποίων και οι κυβερνήτες των σημαντικότερων σιτηροπαραγωγών περιοχών της χώρας – κάλεσαν τη Μόσχα να περιορίσει την επιρροή των ξένων στη ρωσική αγορά τροφίμων.
Οι έμποροι που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση είχαν ήδη αρπάξει ένα μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς, καθώς ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κατέστησε την επισιτιστική κυριαρχία πολιτική προτεραιότητα και καθώς οι εξαγωγές σιτηρών έγιναν σύμβολο γεωπολιτικής ισχύος. Η τράπεζα VTB, η οποία υποστηρίζεται από το κράτος, απορρόφησε μερίδιο αγοράς τα τελευταία χρόνια από τη Viterra και την Cargill. Η κρατικά υποστηριζόμενη OZK, γνωστή και ως United Grain, συγκαταλέγεται επίσης μεταξύ των πέντε κορυφαίων φορτωτών.
2. Γιατί έχει σημασία για τον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων;
Η αποχώρηση της Cargill και της Viterra αφήνει τις ρωσικές προμήθειες σιτηρών σε μεγάλο βαθμό στα χέρια εγχώριων και χρηματοδοτούμενων από την κυβέρνηση εταιρειών, πράγμα που σημαίνει ότι η Ρωσία θα ελέγχει περισσότερα από τα πολυπόθητα έσοδα, καθώς ο πόλεμος αποδεκατίζει τον προϋπολογισμό της.
Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να είναι ευκολότερο για τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει τις εξαγωγές τροφίμων ως εργαλείο γεωπολιτικής επιρροής. Μεταξύ των κύριων αγοραστών ρωσικών σιτηρών είναι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής που έχουν αποφύγει την έντονη κριτική για την εισβολή στην Ουκρανία.
“Εάν η ρωσική κυβέρνηση εμπλακεί περισσότερο, αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο από την άποψη της αγοράς”, δήλωσε ο Ματ Άμερμαν, διαχειριστής κινδύνου εμπορευμάτων στην StoneX. “Μέχρι η Ρωσία να αποδείξει τον εαυτό της, είναι ένας αμφίβολος προμηθευτής, παρόλο που όλα θα προχωρήσουν κανονικά”.
3. Τι σημαίνει αυτό για τις τιμές των σιτηρών και τις εμπορικές ροές;
Το υπουργείο Γεωργίας της Ρωσίας λέει ότι οι αλλαγές δεν θα επηρεάσουν τα επίπεδα των εξαγωγών της χώρας, αλλά οι έμποροι παρακολουθούν για τυχόν ενδείξεις για το πώς η Ρωσία μπορεί να προσπαθήσει να επηρεάσει τις τιμές ή τους όρους συναλλαγών. Πιθανότατα θα υπάρξουν περισσότερες συμφωνίες μεταξύ κυβερνήσεων.
Η εταιρεία OZK, η οποία υποστηρίζεται από το κράτος, έχει ήδη υπογράψει αρκετές συμβάσεις σιταριού με Τούρκους εταίρους και δήλωσε πέρυσι ότι ήθελε “να απαλλαγεί πλήρως από την εμπλοκή των διεθνών εμπόρων και να συνεργαστεί απευθείας με τις χώρες εισαγωγής”.
Ο επανασχεδιασμός της ρωσικής αγοράς σιτηρών καθιστά επίσης πιο δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς πώς τα σιτηρά από την κατεχόμενη Ουκρανία αναμειγνύονται με τις ρωσικές καλλιέργειες και αποστέλλονται στις παγκόσμιες αγορές.
4. Πώς θα εξάγονται τώρα τα σιτηρά της Ρωσίας;
Η Viterra και η Cargill μετέφεραν περίπου το 14% του όγκου των σιτηρών της Ρωσίας την περασμένη περίοδο, οπότε ένα μεγάλο μέρος των εξαγωγών θα συνεχιστεί όπως και πριν. Η τοπική ομάδα της Viterra έχει δημιουργήσει μια νέα επιχείρηση και θα συνεχίσει το έργο της, σύμφωνα με την ένωση σιτηρών της Ρωσίας. Η Cargill δήλωσε ότι θα σταματήσει τις εξαγωγές σιτηρών που προμηθεύεται η εταιρεία στη Ρωσία από τον Ιούλιο, αλλά θα συνεχίσει να αγοράζει φορτία από άλλες εταιρείες.
Παρόλα αυτά, πολλές ασφαλιστικές και ναυτιλιακές εταιρείες μπορεί να είναι πιο επιφυλακτικές στη συνεργασία με ρωσικές εταιρείες λόγω των κινδύνων που σχετίζονται με τις κυρώσεις. Στα τρόφιμα δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις, αλλά σε ορισμένες κρατικές τράπεζες που εμπλέκονται στον τομέα των σιτηρών έχουν επιβληθεί. Η ρωσική κρατική εταιρεία Rosagroleasing στοχεύει να κατασκευάσει περισσότερα από 60 από τα μεγαλύτερα πλοία χύδην φορτίου για την εξαγωγή σιτηρών, αλλά αυτό θα πάρει χρόνια.
5. Τι θα επακολουθήσει;
Οι Ρώσοι αγρότες θα είναι πιθανότατα οι μεγαλύτεροι χαμένοι, καθώς οι διεθνείς έμποροι αποχωρούν. Λιγότεροι παίκτες μειώνουν τον ανταγωνισμό για τα σιτηρά τους, δήλωσε ο Νταν Μπάσε, ιδρυτής της εταιρείας συμβούλων AgResource.
Δεν είναι σαφές αν οι τιμές εξαγωγής της χώρας θα συνεχίσουν να χρησιμεύουν ως παγκόσμιο σημείο αναφοράς του εμπορίου σιταριού.
“Αν είναι περισσότερο ελεγχόμενη από το κράτος, έχουμε μειωμένη εμπιστοσύνη σε αυτές τις προσφορές και λιγότερη διαφάνεια”, δήλωσε ο Μπάσε. “Η παγκόσμια βιομηχανία σιτηρών είναι κατά κάποιο τρόπο χαμένη εδώ”.