Κάθε χρόνο καταρρίπτεται ένα νέο ρεκόρ, δυστυχώς το ίδιο συμβαίνει και φέτος: Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ο αριθμός των μεταναστών, προσφύγων και εκτοπισμένων που έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους για να προστατευθούν από διώξεις και ένοπλες συγκρούσεις έχει πλέον ξεπεράσει τα 110 εκατομμύρια.
Στα τέλη του 2022 ο αριθμός αυτός είχε εκτιμηθεί στα 108,4 εκατομμύρια, έναν χρόνο πριν έφτανε τα 89 εκατομμύρια, ενώ το 2015 δεν ξεπερνούσε τα 63,5 εκατομμύρια.
Οι περισσότεροι δεν διαφεύγουν στο εξωτερικό ή τουλάχιστον δεν είναι αυτή η πρώτη τους επιλογή. Η Ύπατη Αρμοστεία εκτιμά ότι περίπου 62,5 εκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν σε οικείο περιβάλλον και απλώς μετακινούνται εντός συνόρων, σε περιοχές που δεν μαστίζονται (ακόμη) από πολέμο ή εμφύλια σύρραξη.
Κατά τεκμήριο, όσο πιο κοντά βρίσκονται στις εστίες τους, τόσο πιο γρήγορα θα καταφέρουν να επιστρέψουν. Στον αντίποδα ωστόσο, πάνω από 35 εκατομμύρια άνθρωποι διέσχισαν σύνορα το 2023, αναζητώντας ασφάλεια ή μία καλύτερη ζωή σε άλλη χώρα.
«Όλο και πιο επικίνδυνες οι προσφυγικές οδοί»
Μεγαλύτερος από ποτέ είναι ο αριθμός των γυναικών, αλλά και των ασυνόδευτων ανηλίκων που παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς. «Όπως αποδεικνύει και το τελευταίο τραγικό ναυάγιο στην Ελλάδα, οι προσφυγικές οδοί γίνονται όλο και πιο επικίνδυνες», προειδοποιούν οι οργανώσεις αρωγής της Γερμανικής Ευαγγελικής Εκκλησίας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων.
«Οι άνθρωποι έχουν όλο και λιγότερες επιλογές για μία ασφαλή ζωή, ενώ τα δικαιώματά τους- και κατ’ εξοχήν το δικαίωμα για διεθνή προστασία- ψαλιδίζονται», υποστηρίζει η Ντάγκμαρ Προύιν, επικεφαλής των οργανώσεων αρωγής.
Η ίδια επικρίνει την τελευταία «απόφαση-συμβιβασμό» της ΕΕ για το άσυλο. Θεωρεί ότι «η Ευρώπη έχει επιλέξει την απομόνωση» και αυτή η επιλογή «όχι μόνο είναι απάνθρωπη, αλλά και παραγνωρίζει ότι ήδη σήμερα οι περισσότεροι πρόσφυγες αναζητούν ή έχουν βρει καταφύγιο σε φτωχές χώρες, οι οποίες εκ των πραγματων επιβαρύνονται οικονομικά».
Την ίδια στιγμή, επισημαίνει η οργάνωση CARE, επικαλούμενη στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, οι δυνατότητες οικονομικής βοήθειας προς τους εκτοπισμένους διαρκώς περιορίζονται. Για το 2023 θα χρειαστούν περίπου δέκα δισεκατομμύρια δολάρια για τη στήριξη των απανταχού μεταναστών και προσφύγων, αλλά μέχρι στιγμής έχει συγκεντρωθεί μόλις το 22% αυτού του ποσού, όπως επισημαίνει ο Γενικός Γραμματέας της CARE Καρλ Ότο Τσέντελ.
Περικοπές στο… Μπαγκλαντές
Τι συνέπειες έχουν όλα αυτά; Οι οργανώσεις αρωγής της Γερμανικής Ευαγγελικής Εκκλησίας αναφέρουν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Στο Μπαγκλαντές έχουν βρει προσωρινό καταφύγιο περισσότεροι από 500.000 μουσουλμάνοι πρόσφυγες Ροχίνγκια από τη γειτονική Μιανμάρ, που κυβερνάται από στρατιωτική χούντα. Λόγω περικοπών τα Ηνωμένα Έθνη αναγκάζονται να μειώσουν την ανθρωπιστική βοήθεια προς τους Ροχίνγκια κατά 30%, με αποτέλεσμα οι συνθήκες διαβίωσης στο Μπαγκλαντές να γίνονται όλο και πιο απάνθρωπες.
Σημαντικά προβλήματα αντιμετωπίζει και το Τσαντ, μία από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, όπου τις τελευταίες εβδομάδες κατέφυγαν τουλάχιστον 115.000 άνθρωποι, μετά την αναζωπύρωση του εμφυλίου πολέμου στο γειτονικό Σουδάν. Προστίθενται και αυτοί στους 600.000 συμπατριώτες τους, που είχαν ήδη διασχίσει τα σύνορα τα προηγούμενα χρόνια. Μέχρι τώρα η διεθνής κοινότητα έχει αποστείλει στο Τσαντ μόλις το 12% της βοήθειας που θα ήταν απαραίτητη, για να συντηρηθούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι.