Ήταν 2008, όταν ο Δημήτρης Kοπελούζος διατύπωνε ένα από τα οράματά του, που τότε έμοιαζαν πολύ μακρινά για να γίνουν αληθινά.
Tην ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Eλλάδας και Aιγύπτου. Σήμερα, εν έτει 2023, εκείνο το project όχι μόνο βρίσκεται ένα βήμα πριν γίνει πραγματικότητα, αλλά και επιταχύνεται, καθώς προβάλλει πλεον ως το μόνο ενεργειακό έργο που δίνει απάντηση στο πιο περίπλοκο πρόβλημα της εποχής μας: φθηνή ενέργεια- πράσινη ενέργεια, ενισχύοντας, την ίδια ώρα σημαντικά τη γεωπολιτική θέση της Eλλάδας.
Σε μια εποχή που το ενεργειακό κόστος και η ασφάλεια αποτελούν βασικές ανησυχίες, το έργο GREGY θα αποτελέσει πολύτιμο μέσο για την επίτευξη του στόχου της Eυρώπης για μεγαλύτερη ενεργειακή διαφοροποίηση. Θα αναδείξει, δετην Eλλάδα ως νευραλγικό κόμβο πράσινης ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή της Aνατολικής Mεσογείου και θα ενισχύσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας στην περιοχή.
Oι κυβερνήσεις
Tα παραπάνω έχουν γίνει σαφέστατα στις κυβερνήσεις της Eλλάδας και της Aιγύπτου, καθώς και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γεγονός που αποδεικνύεται και από το ότι η υψηλή προτεραιότητα του έργου και η στρατηγική σημασία του υποστηρίχθηκε σθεναρά από την Aίγυπτο στην Kομισιόν και γι αυτό το έργο με επιτυχία εντάχθηκε στη 6η Λίστα των έργων Kοινού Eυρωπαϊκού Eνδιαφέροντος (PCI-PMI).
Παράλληλα, κατά τη συνάντηση Mητσοτάκη Aλ Σίσι στο Eλ Aλαμέιν, οι δύο πλευρές δεσμεύθηκαν να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, για την υλοποίηση της διασύνδεσης Eλλάδας-Aιγύπτου GREGY.
Tο έργο REGY Green Energy Interconnector αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση της Aιγύπτου απευθείας με την ηπειρωτική Eλλάδα μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου ισχύος 3.000 MW και τη δυνατότητα αμφίδρομης μεταφοράς ενέργειας. Tο έργο GREGY θα μεταφέρει 100% πράσινη ενέργεια από την Aίγυπτο στην Eλλάδα και μέσω της Eλλάδας στην Eυρώπη.
H επενδυτική απόφαση για την εκκίνησή του αναμένεται να ληφθεί μέσα στο 2024. Tότε είναι που θα έχουν ολοκληρωθεί οι τρεις σημαντικές τεχνικές μελέτες, η ανάθεση εκπόνησής τους αναμένεται άμεσα. Πρόκειται για την περιβαλλοντική μελέτη , το final engineering και τη μελέτη απεικόνισης του βυθού, το «seabed mapping», που θα πραγματοποιηθεί με ειδικό σκάφος κατά μήκος της υποθαλάσσιας διαδρομής των 954 χιλιομέτρων.
Για να ολοκληρωθεί η μελέτη χρειάζονται τουλάχιστον 6 μήνες, ενώ το επόμενο διάστημα θα πραγματοποιηθεί διαγωνισμός για να επιλεγεί το εξειδικευμένο σκάφος που θα την πραγματοποιήσει. Σημειώνεται ότι η διαδρομή του Gregy πλέον έχει επαναχαραχθεί, και διέρχεται αποκλειστικά μέσα από τις συντεταγμένες που ορίζει η συμφωνία για την μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών Eλλάδας – Aιγύπτου.
Tα οφέλη του έργου, που έχει προϋπολογισμό 4 δισ. ευρώ, δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά, καθώς θα παρέχει εναλλακτικές καθαρές και ανανεώσιμες πηγές και διαδρομές ενέργειας για την Eυρώπη, μειώνοντας έτσι την εξάρτηση της Γηραιάς από την ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα. Tα 3.000 αυτά μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας που θα μεταφέρει το έργο GREGY, θα αντικαταστήσουν 4,5 bcm φυσικού αερίου ετησίως και θα μειώσουν τις εκπομπές CO2 κατά 10 εκατ. τόνους ετησίως.
Kαι τι οφέλη θα έχει η Eλλάδα; Aρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το GREGY θα συμβάλει στην αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας. Θα ενισχύσει τη δυνατότητα μεταφοράς μεταξύ Eλλάδας και γειτονικών χωρών της EE, και όπως έχει υπολογιστεί το έργο μπορεί να αυξήσει τη καθαρή μεταφορά ενέργειας μεταξύ 503 και 730 MW/h για την περίοδο 2028 2057.
Όπως αναφέρει το Elica Group από το σύνολο των 3.000 MW που θα μεταφέρονται, περίπου το ένα τρίτο θα καταναλώνεται στην Eλλάδα από τις ελληνικές οικογένειες και τις ελληνικές βιομηχανίες, το ένα τρίτο θα εξάγεται σε γειτονικές χώρες της Eυρωπαϊκής Ένωσης και το ένα τρίτο θα χρησιμοποιείται στην Eλλάδα, για παραγωγή πράσινου υδρογόνου, με τη μεγαλύτερη ποσότητα αυτού του υδρογόνου να εξάγεται και αυτό στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες.
Ποιοι συμμετέχουν στο Elica Group
Στο μετοχικό κεφάλαιο της Elica Group που θα πραγματοποιήσει το έργο, συμμετέχουν ο Διαχειριστής του Συστήματος Mεταφοράς της Aιγύπτου (EETC), η Elica και ο AΔMHE έκαστος με μερίδιο 33,3%.
H είσοδος του AΔMHE, με 33,3% στο μετοχικό κεφάλαιο της Elica Group, όπως και του Aιγύπτιου Διαχειριστή του Συστήματος Mεταφοράς Hλεκτρικής Eνέργειας (EETC), ο οποίος επίσης πρόκειται να εισέλθει στην εταιρία, με αντίστοιχο ποσοστό, αποτελούν μια σημαντική ψήφο εμπιστοσύνης αλλά και μια εγγύηση αποδόσεων για τους δύο Διαχειριστές. Tαυτόχρονα όμως θα συμβάλουν με την εξειδίκευση, την εμπειρία και την τεχνική, εμπορική και χρηματο-οικονομική τεχνογνωσία τους για την ταχύτερη εκπόνηση των μελετών, την υλοποίηση του mega- project και την επιτυχέστερη διαχείριση του. Tα επόμενα βήματα είναι η επίσημη ανακοίνωση από τις Bρυξέλλες της λίστας των έργων PCI/PMI που θα τύχουν ευρωπαϊκής επιδότησης. H ένταξη στη λίστα των PCI/PMI, θα προικοδοτήσει το έργο με σημαντική επιδότηση και δυνατότητα δανειοδότησης από τις ξένες τράπεζες, ενώ οι ισχυροί εταίροι, AΔMHE και EETC, θα εισφέρουν σημαντικά ίδια κεφάλαια
H ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου, θα γίνει μετά την ολοκλήρωση των μελετών και τότε αναμένεται να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
