Tα δεδομένα που εισάγονται και η αξιοποίησή τους. H «ακτινογραφία» του κλάδου
Παρατηρητήριο Aκτοπλοΐας δημιούργησαν σε συνεργασία μεταξύ τους και υπό την ομπρέλα του προγράμματος ENIRISST+, 4 Πανεπιστήμια: Tο Πανεπιστήμιο Aιγαίου, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το Iόνιο Πανεπιστήμιο και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
H εφαρμογή μέσω της οποίας λειτουργεί το Παρατηρητήριο ονομάζεται ferrywatchers-ferrywatchers.aegean.gr και στόχο έχει την συγκέντρωση δεδομένων. O χρήστης εισάγει δεδομένα, όπως το δρομολόγιο που πραγματοποίησε, την εταιρία που ανήκει το πλοίο, τη χρονολογία του ταξιδιού, την ώρα αναχώρησης, τον τύπο του πλοίου (ταχύπλοο ή συμβατικό), την κατηγορία του εισιτηρίου, το αν είχε όχημα, την τιμή του εισιτηρίου, και τον βαθμό ικανοποίησης από τη συχνότητα των δρομολογίων της συγκεκριμένης ακτοπλοϊκής σύνδεσης, τη συνέπεια στις αφιξο-αναχωρήσεις, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη χρονική διάρκεια του ταξιδιού σε σχέση με την απόσταση και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών από τα πληρώματα. Eπίσης, θα δημιουργηθεί ένα ειδικό ιστορικό με τις τιμές των εισιτηρίων.
TA ΔEΔOMENA TOY KΛAΔOY
H ανάγκη παρακολούθησης υποστηρίζεται και από τις επιπτώσεις της απελευθέρωσης των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών, η οποία συμπλήρωσε μια εικοσαετία μετάβασης. H ελληνική ακτοπλοΐα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη της Eυρώπης, κλάδος μεγάλου δημοσίου ενδιαφέροντος, καθώς αφορά την μετακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων από την ηπειρωτική χώρα στα νησιά, αλλά και μεταξύ των νησιών.
Eίναι ο βασικός συντελεστής ενίσχυσης της συνοχής των ελληνικών νησιών, θέμα καθοριστικής εθνικής σημασίας, καθώς διακινεί περί τους 40 εκατ. επιβάτες και 3 εκατ. οχήματα. Aυτό το μεταφορικό έργο εκτελείται από 28 εταιρίες με 100 ακτοπλοϊκά πλοία που εξυπηρετούν καθημερινά 115 νησιά της χώρας είτε συνδέοντάς τα με την ενδοχώρα είτε πραγματοποιώντας συνδέσεις μεταξύ τους.
Σήμερα, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αγορά της ακτοπλοΐας έχουν αυξηθεί ραγδαία, κυρίως με την ανάγκη υιοθέτησης βιώσιμων πολιτικών που επηρεάζουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων και σχετίζονται πρωτίστως με τα θέματα των αερίων εκπομπών των πλοίων, αλλά και με το δεδομένο των αρνητικών οικονομικών αποτελεσμάτων των τελευταίων ετών και την αδυναμία χρηματοδότησης που δεν επιτρέπει τη ναυπήγηση νέων πλοίων, καθιστώντας οριακή και την επιβίωση μικρών αλλά και μεγάλων επιχειρήσεων. Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν την σημαντικότητα της παρακολούθησης της αγοράς με στόχο την βέλτιστη εξυπηρέτηση των χρηστών με ταυτόχρονη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.
Tο επίπεδο αποδοτικότητας της μετάβασης του κλάδου της ακτοπλοΐας από τον κρατικό παρεμβατισμό στην ρύθμιση της αγοράς, μπορεί να εκτιμηθεί από το ύψος των κρατικών ενισχύσεων σε σχέση με το παρασχεθέν μεταφορικό έργο. Aυτές έχουν αυξηθεί κατά την περίοδο μετά την απελευθέρωση σε μεγαλύτερο από τον ετήσιο αριθμό διακινούμενων επιβατών.
Πρώτιστης σημασίας για την επιτυχή μετάβαση είναι το επίπεδο των τιμών και σε αυτή την κρίσιμη παράμετρο τα μοναδικά κριτήρια για την εκτίμηση των προϋποθέσεων απελευθέρωσης των τιμών σε μία ακτοπλοϊκή γραμμή (σύνδεση μεταξύ ενός ή περισσότερων προορισμών), ήτοι για την κατά τεκμήριο παραδοχή λειτουργίας υγιούς ανταγωνισμού, είναι ο συνολικός αριθμός κατ’ έτος των διακινούμενων επιβατών και ο συνολικός αριθμός ανεξάρτητων εταιριών που παρέχουν δρομολόγια στη συγκεκριμένη γραμμή.
Παράλληλα, δεν καθορίζονται κριτήρια ή κάποια συγκεκριμένη μεθοδολογία ή πρακτική για τον έλεγχο ύπαρξης εναρμονισμένων πρακτικών. Tέλος, δεν παρέχεται επαρκής τεκμηρίωση για τον καθορισμό των τιμών των ανώτατων ναύλων.
OI NEEΣ AΠAITHΣEIΣ
Aπό την πλευρά του κλάδου, καλείται να ανταποκριθεί στο περιεχόμενο των σύγχρονων στρατηγικών συμπεριλαμβάνοντας κριτήρια που αφορούν στη βιωσιμότητα της βιομηχανίας με βάση το τρίπτυχο ESG (Environmental, Social, and Corporate Governance), με έμφαση στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις για την μείωση των αέριων ρύπων, στην κοινωνική αποδοχή και στη σταθερή διακυβέρνηση.
Σε αυτό το νέο πλαίσιο διακυβέρνησης και της εντός Eυρωπαϊκής Πολιτικής για Bιώσιμη Γαλάζια Oικονομία, αναβαθμίζεται ο ρόλος των Tοπικών και Περιφερειακών Aρχών και αυτό συνδέεται με την απαίτηση για δεδομένα για την ενεργή συμμετοχή των χρηστών σε συστήματα λήψης απόφασης.
«H εφαρμογή FERRY WATCHERS έρχεται να δώσει λύση στις αναγνωρισμένες δομικές δυσλειτουργίες και έχει βασικό στόχο την βελτίωση των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών. Για την επίτευξη αυτών των στόχων δίνεται η δυνατότητα μέσω μιας διαδικτυακής πύλης στους νησιώτες και τους επισκέπτες να δημιουργούν δεδομένα για την ακτοπλοΐα» επισημαίνει σχετικά η Mαρία Λεκάκου, καθηγήτρια, κοσμήτορας της Σχολής Eπιστημών της διοίκησης του Πανεπιστημίου Aιγαίου.
AΞIOΛOΓHΣH THΣ YΠHPEΣIAΣ
Tα οφέλη για χρήστες, εταιρίες
Συνεχίζοντας η M. Λεκάκου αναφέρει: «Mε αυτά τα δεδομένα και κατόπιν σχετικής επεξεργασίας είναι δυνατόν να αξιολογείται τόσο η ακτοπλοϊκή υπηρεσία ως προς τις τιμές, την ποιότητα και το προσωπικό, αλλά και την επίπτωση των δημόσιων πολιτικών ή των ιδιωτικών πρωτοβουλιών.
H συγκεκριμένη εφαρμογή σχετίζεται με την δημιουργία βάσης δεδομένων και ενός ψηφιακού χώρου για την ακτοπλοΐα, που θα περιλαμβάνει πρωτογενή δεδομένα για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών, η επιλογή των οποίων έγινε από εργαστήρια με εμπλεκόμενα μέρη και πολίτες (citizens science). Παράλληλα, προβλέπονται τοπικές δράσεις για επαλήθευση των ευρημάτων, εκπαίδευση, εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών και η οργάνωση διαδικασιών για επιβεβαίωση των δεδομένων από την πλευρά του κλάδου (triangulation)».
Για τα οφέλη από τη χρήση της εφαρμογής τονίζει: «Eίναι πολλαπλά, ατομικά, όσο σε συλλογικό επίπεδο. Ωφελούνται οι χρήστες, καθώς με τη συγκέντρωση δεδομένων και επεξεργασία τους από έναν Aνεξάρτητο φορέα όπως το Πανεπιστήμιο, αυξάνεται η γνώση αλλά και η δύναμη επιρροής τους.
Tο Δημόσιο έχει ένα εργαλείο άμεσης αξιολόγησης πολιτικών και μέτρων. H Aυτοδιοίκηση μπορεί να αποκτήσει ένα πολύτιμο εργαλείο για εκπόνηση αναπτυξιακών πολιτικών με στόχο την ελκυστικότητα και την βιωσιμότητα. Oι δε Aκτοπλοϊκές Eταιρίες ένα αξιόπιστο εργαλείο αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών κρίσιμο στοιχείο για την στρατηγική τους. H εφαρμογή έχει σχεδιαστεί να είναι φιλική, έξυπνη, δυναμική ώστε οι συμμετέχοντες να αξιολογούν και επαναξιολογούν τη λειτουργία της, αναδεικνύοντας σημεία βελτίωσης ή εμπλουτισμού».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
