Για την Ντάρια Στεπάνοβα, μητέρα δύο παιδιών που ζει σε μια μικρή πόλη στη ανατολική πλευρά των Ουραλίων, η αύξηση των τιμών για τα πάντα, από τις βρεφικές τροφές έως τις πάνες, έχει αναγκάσει την οικογένειά της να περικόψει πολλά από αυτά που θεωρούνται περιττά καθώς και τις εξόδους για φαγητό.
Η οικογένεια Στεπάνοφ είναι μια από τις εκατομμύρια οικογένειες στη Ρωσία που αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε περικοπές λόγω των σημαντικών αλλαγών που έχουν επέλθει στη ρωσική οικονομία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των πολυάριθμων κυρώσεων που επιβλήθηκαν από τη Δύση.
Η Στεπάνοβα, 34 ετών, και οι δυο γιοι της, ο ένας πέντε ετών και ο άλλος νεογέννητος, προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με τα 50.000 ρούβλια (550 δολάρια) τον μήνα που κερδίζει ο σύζυγός της Σεργκέι. Όταν πηγαίνει στα καταστήματα, επιθεωρεί τις τιμές αναζητώντας ευκαιρίες.
«Μπορώ να καταλάβω πώς όλα έχουν γίνουν πιο ακριβά κατά τα τελευταία πέντε χρόνια», δήλωσε η Στεπάνοβα στο Reuters από το διαμέρισμά της στο Σρεντεουράλσκ, μια πόλη στις όχθες της Λίμνης Ισέτ σε απόσταση περίπου 25 χιλιομέτρων βορείως του Γεκατερίνεμπουργκ και 1.400 χιλιομέτρων ανατολικά της Μόσχας.
«Πριν μπορούσες εύκολα να αγοράσεις τρόφιμα αξίας χιλίων ρουβλίων για τρεις ή τέσσερις ημέρες, αλλά τώρα όταν πηγαίνεις στο κατάστημα τα χίλια ρούβλια είναι τίποτα –μπορείς να αγοράσεις τρόφιμα μόνο για τις καθημερινές ανάγκες, όπως γάλα, γιαούρτι, ψωμί και τέλος –τα χίλια σου ρούβλια τέλειωσαν».
Το βρεφικό γάλα έχει τετραπλασιαστεί σε τιμή κατά τα πέντε τελευταία χρόνια από τότε που απέκτησε το πρώτο της παιδί, δήλωσε, ενώ η τιμή για τα παιδικά καροτσάκια έχει τριπλασιαστεί στα 60.000 ρούβλια. Οι τιμές για πάνες μίας χρήσης και βρεφική τροφή έχουν τουλάχιστον διπλασιαστεί, δήλωσε.
Το οικογενειακό εισόδημα δεν έχει αυξηθεί καθόλου ενώ το ρούβλι έχει υποτιμηθεί έναντι του αμερικανικού δολαρίου από τον Φεβρουάριο του 2022, όταν ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε εντολή στα στρατεύματά του να εισβάλουν στην Ουκρανία, καθιστώντας τα εισαγόμενα προϊόντα πιο ακριβά σε ρούβλια.
«Δεν μένουν χρήματα για να προσφέρουμε κάτι παραπάνω στον εαυτό μας», δήλωσε η Στεπάνοβα. «Φυσικά μπορείς να ζήσεις και χωρίς αυτά τα πράγματα αλλά τότε η ζωή δεν είναι τόσο ωραία».
Ενώ πολλές οικογένειες σε όλο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με αυξήσεις τιμών, οι ιδιαιτερότητες της ρωσικής οικονομίας σε καιρό πολέμου έχουν οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού για εκατομμύρια Ρώσους ψηφοφόρους ενόψει των εκλογών του 2024.
Η συγκεκριμένη οικογένεια δεν θέλει να συζητήσει για τα πολιτικά πράγματα, την Ουκρανία ή για το ποιος ευθύνεται για τις υψηλές τιμές και έτσι δεν είναι άμεσα σαφές ποιος θα είναι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος που θα έχουν οι σκληρότερες συνθήκες στις εκλογές στη Ρωσία. Ο Πούτιν αναμένεται να είναι υποψήφιος στις εκλογές της επόμενης χρονιάς, μια κίνηση που θα τον κρατήσει στην εξουσία έως τουλάχιστον το 2030.
Η Δύση επέβαλε αυτό που χαρακτηρίζει τις αυστηρότερες κυρώσεις που έχει επιβάλει ποτέ στη Ρωσία σε μια προσπάθεια να υπονομευθεί η οικονομία της και να εξαναγκαστεί ο Πούτιν να αλλάξει πορεία για την Ουκρανία.
Η Ρωσία, η μεγαλύτερη στον κόσμο χώρα εξαγωγής πρώτων υλών, συνέχισε να πουλά το πετρέλαιό της στις διεθνείς αγορές και η κυβέρνηση έχει αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες σε επίπεδο ρεκόρ για τη μετασοβιετική εποχή ενώ η παραγωγή όπλων έχει αυξηθεί –όπως και οι μισθοί για τους συμβασιούχους στρατιώτες που είναι πρόθυμοι να πολεμήσουν.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι η ρωσική ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 2,2% φέτος –ταχύτερος ρυθμός από τις ΗΠΑ και την ευρωζώνη— αν και το ΔΝΤ έχει αναθεωρήσει πτωτικά την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη το 2024 στο 1,1%.
Όταν ο Πούτιν ανήλθε στην εξουσία το 1999, το ονομαστικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ρωσίας ήταν μόλις 210 δισεκ. δολάρια ύστερα από μία δεκαετία χάους και συρρίκνωσης αλλά έως το 2013 είχε αναπτυχθεί σε μια οικονομία 2,3 τρισεκ. δολαρίων. Πέρυσι, το ονομαστικό ΑΕΠ ήταν 2,2 τρισεκ. δολάρια.
Ο πληθωρισμός ήταν 11,9% πέρυσι στη Ρωσία και φέτος η πρόβλεψη είναι 7,0-7,5% – ενώ τουλάχιστον 15,7 εκατ. άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας των 14.375 ρουβλίων (157 δολαρίων) τον μήνα, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία.
Ο Ίγκορ Λίπιτς, Ρώσος οικονομολόγος, δήλωσε ότι τα επίσημα ρωσικά στοιχεία για τα επίπεδα της φτώχειας δεν είναι καλά –όπως και η συνολική εικόνα για τη ρωσική οικονομία– παρά τις συχνά αισιόδοξες ανακοινώσεις που έχουν στόχο να ικανοποιήσουν την ηγεσία του Κρεμλίνου.
«Η πραγματική κατάσταση είναι κακή», δήλωσε ο Λίπιτς, προσθέτοντας ότι ο ίδιος βλέπει τουλάχιστον στασιμότητα και σοβαρή επιδείνωση στην υγεία της οικονομίας μετά τις προεδρικές εκλογές του Μαρτίου. «Ένα μεγάλο μέρος του ρωσικού πληθυσμού έχει πολύ χαμηλούς μισθούς».
Ο ίδιος δήλωσε ότι περίπου 20 εκατ. άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι σε καθεστώς φτώχειας ή στο όριο αυτού στη Ρωσία, ότι πολλοί έχουν χρέη ενώ τα επιτόκια της κεντρικής τράπεζας είναι στο 15% και ότι κάποιοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι το ρούβλι μπορεί να υποχωρήσει περαιτέρω μετά τις εκλογές.
Σε αγορά τροφίμων στην Αγία Πετρούπολη η Λουντμίλα, που αρνήθηκε να δώσει το πλήρες της όνομα, δήλωσε ότι η ίδια και οι φίλοι της προσπαθούν να κάνουν περικοπές και αναζητούν εκπτώσεις και προσφορές.
«Τι επιλογή έχουμε; Φυσικά δεν θα πεθάνουμε και δεν θα βάλουμε τα κλάματα –θα προσπαθήσουμε να επιβιώσουμε κάπως».