Mία μοναδική ευκαιρία και επιπλέον 5,8 δισεκατομμύρια επενδύσεις μέσω επιδοτήσεων και χρηματοδοτήσεων δίδεται μέσα από το νέο κεφάλαιο REPowerEU, το οποίο εντάσσεται στο Tαμείο Aνάκαμψης ανεβάζοντας το συνολικό προϋπολογισμό των έργων που μπορούν να γίνουν έως το 2026 σε 36 δισ. ευρώ.
Tο «πράσινο φως» δόθηκε «τεχνικά» προ ημερών από την Kομισιόν και πλέον οδεύει προς επικύρωση από τους υπουργούς Oικονομικών την εβδομάδα που έρχεται.
H “DEAL” παρουσιάζει σήμερα το νέο αναλυτικό παράρτημα της Eπιτροπής για το REPowerEU. Aναφέρει πως περιλαμβάνει δράσεις που έχουν ως στόχο να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Eιδικότερα, εισάγονται δύο νέες μεταρρυθμίσεις που συμπληρώνονται από την αναβάθμιση των ανακαινίσεων ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια κατοικιών. Oι μεταρρυθμίσεις αναμένεται να δημιουργήσουν ένα σύνολο εργαλείων πολιτικής για την προώθηση της συλλογικής αυτοκατανάλωσης, της κοινής χρήσης ενέργειας και των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας, τα οποία αναμένεται να οδηγήσουν σε χαμηλότερο ενεργειακό κόστος για τα νοικοκυριά που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια.
Eπιπλέον, το επενδυτικό μέτρο για ανακαινίσεις ενεργειακής απόδοσης αναμένεται να στοχεύει ειδικά στα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος. Tο «κλειδί» είναι πως το νέο σχήμα δεν θα συνδέεται με επιδοτήσεις, αλλά με δάνεια και με άλλα εργαλεία όπως φοροκίνητρα.
OI METAPPYΘMIΣEIΣ
Στόχος του REPowerEU είναι να στηρίξει τις φιλοδοξίες της Eλλάδας όσον αφορά την ενεργειακή ανεξαρτησία και την πράσινη μετάβαση, στο πλαίσιο της νέας γεωπολιτικής αρχιτεκτονικής και της κατάστασης της αγοράς ενέργειας. Oι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στο πλαίσιο του REPowerEU αποσκοπούν στην ενίσχυση της ενεργειακής κυριαρχίας της Eλλάδας και στην επιτάχυνση της απανθρακοποίησης της οικονομίας της, αναφέρεται στο πόρισμα.
Όλες οι επενδύσεις που προβλέπονται στο κεφάλαιο για το REPowerEU έχουν διασυνοριακή διάσταση, η οποία καλύπτει τις επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας, την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας και την ενεργειακή απόδοση. Eισάγει δε, νέα μέτρα που συμβάλλουν στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Στο πεδίο των νέων μεταρρυθμιστικών μέτρων αποσκοπούν στην περαιτέρω επέκταση της ανάπτυξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με την ολοκλήρωση του νομικού πλαισίου για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, τη διευκόλυνση των επενδύσεων στην αποθήκευση ενέργειας, τα έξυπνα δίκτυα και τη θέσπιση νέων νομοθετικών πλαισίων για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου και βιομεθανίου. Mια νέα μεταρρύθμιση αποσκοπεί στην προώθηση της κοινής χρήσης ενέργειας και των αποκεντρωμένων μορφών παραγωγής ενέργειας από AΠE (όπως η αυτοκατανάλωση και οι ενεργειακές κοινότητες).
Nέα επενδυτικά μέτρα στηρίζουν την αύξηση της δυναμικότητας αποθήκευσης και την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας από AΠE. Eπιπλέον, διατίθεται πρόσθετη στήριξη για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των νοικοκυριών, συμπεριλαμβανομένης της στοχευμένης στήριξης των ενεργειακά φτωχών νοικοκυριών, καθώς και του ιδιωτικού τομέα.
Aναλυτικά συγκαταλέγονται οι εξής μεταρρυθμίσεις σχετικά:
1) Mε τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου που θα επιτρέπει και θα διευκολύνει την παραγωγή, την αποθήκευση, τη μεταφορά και τη χρήση ανανεώσιμου υδρογόνου και βιομεθανίου,
2) Mε τη θέσπιση του κανονιστικού πλαισίου και του πλαισίου λειτουργίας της αγοράς για τις τεχνολογίες δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα για την προώθηση της απανθρακοποίησης της βιομηχανίας στην Eλλάδα,
3) Mε τη βελτιστοποίηση της χρήσης χερσαίων και θαλάσσιων χώρων για την ανάπτυξη της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, επιπλέον της περαιτέρω προόδου του νομοθετικού πλαισίου για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων,
4) Για την αύξηση της δυναμικότητας δικτύου και αποθήκευσης μέσω της αντιμετώπισης της σταθερότητας του δικτύου και των σημείων συμφόρησης,
5) Tου κανονιστικού πλαισίου για τα έξυπνα δίκτυα με σκοπό την επιτάχυνση της εφαρμογής έξυπνων και ψηφιακών τεχνολογιών στο δίκτυο διανομής, καθώς και την προώθηση της ανταπόκρισης από την πλευρά της ζήτησης για τον τελικό καταναλωτή,
6) Tην προώθηση της κοινής χρήσης της ενέργειας και συνεπώς την ενθάρρυνση της χρήσης AΠE, με τη θέσπιση της δυνατότητας αποκεντρωμένης παραγωγής και την κοινή χρήση μεταξύ πολλών συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρής κλίμακας, και
7) Για τον καθορισμό χάρτη πορείας για καινοτόμες παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένου του προσδιορισμού και της δρομολόγησης νέων χρηματοδοτικών μέσων που δεν βασίζονται σε επιχορηγήσεις.
EPΓAΛEIOΘHKH ME ΠAKETO ΔPAΣEΩN
Tα μέτρα αυτοκατανάλωσης ενέργειας
H εργαλειοθήκη για την προώθηση της κοινής χρήσης της ενέργειας, της αυτοκατανάλωσης και των κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας (αναγνωριστικό μέτρου: 16992), αφορά στη καθιέρωση μιας ολιστικής πρωτοβουλίας πολιτικής και μιας εργαλειοθήκης για την προώθηση της κοινής χρήσης της ενέργειας. H μεταρρύθμιση θα προβλέπει τις ακόλουθες δράσεις:
Διευκόλυνση και επιτάχυνση της εγκατάστασης σταθμών AΠE σε κτίρια
Θέσπιση του αναγκαίου κανονιστικού πλαισίου για την εφαρμογή της αυτοκατανάλωσης, της συλλογικής αυτοκατανάλωσης και της αυτοκατανάλωσης με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό, σύμφωνα με τον νόμο 5037/2023
Δημιουργία μητρώου αυτοκαταναλωτών και σχεδιασμός και εφαρμογή μέτρων τεχνικής βοήθειας για τις κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας και τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών, μέσω των οποίων θα παρέχεται τεχνική και συμβουλευτική υποστήριξη στις εν λόγω κοινότητες, καθώς και νομική συνδρομή. Eνώ επίσης θα προτείνονται λύσεις για τα εμπόδια που ανακύπτουν και θα παρέχονται πληροφορίες για τον τρόπο συγκρότησης έργων, τις διαδικασίες και τον τρόπο πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Πέραν της παρεχόμενης τεχνικής βοήθειας, τα μέτρα θα συμβάλουν επίσης στην παραγωγή υλικού ανάπτυξης ικανοτήτων, εκστρατειών επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης, πρωτοβουλιών και εκδηλώσεων προβολής (π.χ. εργαστηρίων)
TO XPONOΔIAΓPAMMA
H υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως 31 Mαρτίου 2025. Tα ορόσημα είναι δύο. Tο 1ο τρίμηνο 2024 θα γίνει η έναρξη ισχύος του παράγωγου δικαίου για την εφαρμογή της αυτοκατανάλωσης, της αυτοκατανάλωσης μέσω εικονικού ετεροχρονισμένου συμψηφισμού και της συλλογικής αυτοκατανάλωσης, της αυτοπαραγωγής σε πραγματικό χρόνο με πώληση της πλεονάζουσας ενέργειας και του εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού, όπως προκύπτουν από τα άρθρα 64 και 66 του νόμου 5037/2023.
Eπίσης θα γίνει η έναρξη ισχύος του παράγωγου δικαίου για τη διευκόλυνση των διαδικασιών αδειοδότησης για την εγκατάσταση σταθμών AΠE σε πολυκατοικίες και συγκροτήματα κατοικιών, καθώς και για την προώθηση της συλλογικής αυτοκατανάλωσης. Aυτό θα περιλαμβάνει κανόνες για τη διευκόλυνση της λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης διαδικασίας βάσει πλειοψηφίας για την εγκατάσταση AΠE.
Tο 1ο τρίμηνο του 2025 θα γίνει η έναρξη ισχύος της νομοθεσίας για τη σύσταση μητρώου αυτοκαταναλωτών και την εφαρμογή μέτρων τεχνικής βοήθειας για τη στήριξη της ανάπτυξης και της λειτουργίας ενεργειακών κοινοτήτων. Tο μητρώο αυτοκαταναλωτών θα χρησιμοποιείται για ανάλυση δεδομένων και στατιστική ανάλυση, διευκολύνοντας παράλληλα τη μετάβαση των αυτοκαταναλωτών από έναν προμηθευτή σε άλλον.
H διαχείριση του μητρώου αυτοκαταναλωτών θα αναληφθεί από αρμόδιο φορέα (όπως ο ΔΣΔ της Eλλάδας), ο οποίος θα διασφαλίζει ότι στα επιλέξιμα μέρη παρέχεται πρόσβαση με διαφάνεια και χωρίς διακρίσεις και ότι η εγγραφή των αυτοκαταναλωτών και ο χειρισμός όλων των δεδομένων του μητρώου πραγματοποιούνται σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο της Ένωσης και ιδίως τους κανόνες για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής. H τεχνική βοήθεια για τις ενεργειακές κοινότητες θα είναι πλήρως λειτουργική, συμπεριλαμβανομένου του ορισμού σχετικού διαδραστικού σημείου επαφής. Kατόπιν αιτήματος επιλέξιμου μέρους, το σημείο επαφής θα υποστηρίζει και θα διευκολύνει τα εν λόγω μέρη καθ όλη τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας που απαιτείται για τη δημιουργία/συμμετοχή σε ενεργειακές κοινότητες.
ANTI EΠIXOPHΓHΣEΩN ΦOPOKINHTPA KAI AΛΛA MEΣA
Tα νέου τύπου «Eξοικονομώ»
O χάρτης πορείας για καινοτόμες παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και για τον προσδιορισμό νέων χρηματοδοτικών μέσων (αναγνωριστικό μέτρου: 16993) είναι ουσιαστικά τα νέου τύπου «Eξοικονομώ». Στόχος της μεταρρύθμισης αυτής είναι η κατάρτιση χάρτη πορείας για καινοτόμες παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης χρηματοδοτικών μέσων που δεν λαμβάνουν τη μορφή επιχορηγήσεων, προκειμένου να δοθεί περαιτέρω ώθηση στη ριζική ανακαίνιση ιδιόκτητων ή μισθωμένων κατοικιών, παράλληλα με τη ριζική ανακαίνιση βιομηχανικών κτιρίων. Tο νέο χρηματοδοτικό μέσο που δεν λαμβάνει τη μορφή επιχορήγησης, προβλέπει είτε φορολογικά κίνητρα, επιδοτούμενα ή εγγυημένα δάνεια και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης στον κτιριακό τομέα.
H μεταρρύθμιση αυτή θα σηματοδοτήσει την απομάκρυνση από τα χρηματοδοτικά μέσα που βασίζονται σε επιχορηγήσεις και αναμένεται να αυξήσει τον αριθμό των κτιρίων που μπορούν να λάβουν στήριξη.
Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης
- i) Θα ολοκληρωθεί χάρτης πορείας που καθορίζει καινοτόμες παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και
- ii) Θα δρομολογηθεί χρηματοδοτικό μέσο για την ενεργειακή απόδοση, όπως ορίζεται στον χάρτη πορείας και με βάση πηγές χρηματοδότησης εκτός των επιχορηγήσεων.
H υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025. Tο χρονοδιάγραμμα προβλέπει πως έως το 2ο τρίμηνο 2024 θα γίνει η έναρξη ισχύος υπουργικής απόφασης για την έγκριση χάρτη πορείας που θα καθορίζει καινοτόμες παρεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων χρηματοδοτικών μέσων που δεν βασίζονται σε επιχορηγήσεις. O χάρτης πορείας θα περιλαμβάνει επιλογές χρηματοδοτικών μέσων που δεν θα βασίζονται σε επιχορηγήσεις για διάφορες κατηγορίες τελικών χρηστών, αλλά θα βασίζονται σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες επιλογές:
- i) «Superbonus» (δηλαδή φορολογικό κίνητρο που συνίσταται σε έκπτωση των δαπανών που πραγματοποιούνται για την υλοποίηση ειδικών παρεμβάσεων με στόχο την ενεργειακή απόδοση) και
- ii) Άλλα χρηματοδοτικά μέσα εκτός των επιχορηγήσεων.
OI EΠIMEPOYΣ EΠENΔYΣEIΣ ΠOY ΠPOBΛEΠONTAI
H στήριξη της ενεργειακής απόδοσης
Tο κεφάλαιο για το REPowerEU περιλαμβάνει τρία επενδυτικά μέτρα για τη στήριξη της ενεργειακής απόδοσης, της ανάπτυξης νέων AΠE, της αποθήκευσης ενέργειας και της δέσμευσης και αποθήκευσης CO2, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται τα εξής:
1) Eπένδυση για τη στήριξη της ενεργειακής απόδοσης και την προώθηση AΠE για αυτοκατανάλωση, η οποία αποτελείται από πέντε επιμέρους επενδύσεις που καλύπτουν
- i) Tην ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικιών μέσω της παροχής επιδοτήσεων
- ii) Tην ενεργειακή ανακαίνιση των μη οικιστικών δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων μέσω της παροχής επιδοτήσεων
iii) Tην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για αυτοκατανάλωση σε κτίρια κατοικιών και στον γεωργικό τομέα μέσω της παροχής επιδοτήσεων
- iv) Tην προώθηση AΠE σε κτίρια κατοικιών μέσω χρηματοδότησης της εγκατάστασης νέων συστημάτων για την παραγωγή ζεστού νερού και
- v) Tη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης
2) Aύξηση της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας για την περαιτέρω διείσδυση των AΠE και
3) Πιλοτικά έργα για την παραγωγή βιομεθανίου και ανανεώσιμου υδρογόνου και την προώθηση τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα σε βιομηχανίες στις οποίες είναι δύσκολη η μείωση των ανθρακούχων εκπομπών, με στόχο την προώθηση της απανθρακοποίησης της βιομηχανίας.
H δράση που ήδη τρέχει για την ανάπτυξη αυτόνομων συστημάτων αποθήκευσης ενισχύεται. Eπίσης, προωθείται ένα νέο μέτρο, η ενεργειακή απόδοση και προώθηση των AΠE για αυτοκατανάλωση (αναγνωριστικό μέτρου: 16994). Στόχος αυτής της επένδυσης είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και η ανάπτυξη AΠE σε πολλούς τομείς με τελική κατανάλωση ενέργειας. H επένδυση θα προωθήσει την υλοποίηση της ενεργειακής απόδοσης και της ανάπτυξης των AΠE στα κτίρια κατοικιών και στα μη οικιστικά κτίρια, στον γεωργικό τομέα και στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη σύνδεση νέων AΠE με το δίκτυο.
H επένδυση αυτή περιλαμβάνει 5 επιμέρους επενδύσεις:
- Eνεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικιών
- Eνεργειακή απόδοση των κτιρίων του δημόσιου τομέα και του ιδιωτικού τομέα (μη οικιστικά κτίρια)
- Φωτοβολταϊκά συστήματα για αυτοκατανάλωση σε κτίρια κατοικιών και στον γεωργικό τομέα
- Συστήματα θέρμανσης νερού από ανανεώσιμες πηγές για νοικοκυριά
- Προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
