Το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε σήμερα απόφαση για τη δέσμευση των έκτακτων εσόδων από τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, ανοίγοντας τον δρόμο για τη μελλοντική χρήση τους με σκοπό την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε απόφαση και κανονισμό που διευκρινίζει τις υποχρεώσεις των Κεντρικών Αποθετηρίων Τίτλων (CSD) που διατηρούν περιουσιακά στοιχεία και αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας (CBR) που έχουν παγώσει ως συνέπεια των κυρώσεων της ΕΕ.
Όταν η Ρωσία ξεκίνησε την παράνομη και αδικαιολόγητη πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η ΕΕ – σε συντονισμό με διεθνείς εταίρους – αποφάσισε να απαγορεύσει οποιεσδήποτε συναλλαγές που σχετίζονται με τη διαχείριση των αποθεματικών καθώς και των περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Ως αποτέλεσμα αυτής της απαγόρευσης, τα σχετικά περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στα κράτη μέλη της ΕΕ «ακινητοποιούνται».
Η σημερινή απόφαση, σύμφωνα με τη θέση της G7, διευκρινίζει την απαγόρευση αυτών των συναλλαγών καθώς και το νομικό καθεστώς των εσόδων που δημιουργούνται από τα CSD σε σχέση με την κατοχή ρωσικών ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων και θέτει σαφείς κανόνες για τις οντότητες που τα κατέχουν. Το Συμβούλιο αποφάσισε ειδικότερα ότι τα CSDs που κατέχουν περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ, πρέπει να λογαριάζουν χωριστά τα έκτακτα ταμειακά υπόλοιπα που συσσωρεύονται λόγω των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ και πρέπει επίσης να διατηρούν χωριστά τα αντίστοιχα έσοδα. Επιπλέον, τα CSDs απαγορεύεται να διαθέτουν τα καθαρά κέρδη που προκύπτουν.
Λόγω των κινδύνων και των δαπανών που σχετίζονται με την τήρηση των περιουσιακών στοιχείων και των αποθεματικών της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, κάθε κεντρικός θεματοφύλακας μπορεί να ζητήσει από την εποπτική αρχή του να εγκρίνει την αποδέσμευση μεριδίου αυτών των καθαρών κερδών ενόψει της συμμόρφωσης με το καταστατικό κεφάλαιο και τον κίνδυνο απαιτήσεων διαχείρισης.
Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο για το Συμβούλιο να αποφασίσει για ενδεχόμενη θέσπιση χρηματοδοτικής συνεισφοράς στον προϋπολογισμό της ΕΕ που θα συγκεντρωθεί από αυτά τα καθαρά κέρδη για τη στήριξη της Ουκρανίας και της ανάκαμψης και ανασυγκρότησής της σε μεταγενέστερο στάδιο. Αυτή η χρηματοδοτική συνεισφορά μπορεί να διοχετευθεί μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ στη Διευκόλυνση της Ουκρανίας για την οποία το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία στις 6 Φεβρουαρίου 2024.
Περίπου 260 δισεκ. ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας έχουν ακινητοποιηθεί με τη μορφή τίτλων και μετρητών στις δικαιοδοσίες των εταίρων της G7, της ΕΕ και της Αυστραλίας, με περισσότερα από τα δύο τρίτα αυτών να ακινητοποιούνται στην ΕΕ.