-Χαμηλή ποιότητα θεσμών σε περιφερειακό επίπεδο – Αρνητική πρωτιά σε άμεσες αναθέσεις έργων
-Οι 4 στους 10 επιχειρηματίες μιλούν για πιστωτική ασφυξία – Αγκάθια η υψηλή διαφθορά και η γραφειοκρατία στο φορολογικό πλαίσιο
-Τα ατού που μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη μέσω της ψηφιοποίησης
-Οι ελληνικές Περιφέρειες, παρά τον πακτωλό κοινοτικών κονδυλίων, παραμένουν από τις φτωχότερες στην Ε.Ε.
-Τεράστια τα οφέλη από τα κοινοτικά κονδύλια, μεγάλη ώθηση έως το 2030, πρόοδος τα τελευταία χρόνια σε πολλούς τομείς
Ένα πόρισμα που δείχνει πως, παρά τον πακτωλό κονδυλίων από την Ε.Ε. και τη στήριξη που αυτά παρείχαν, υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν για να συγκλίνουν οι ελληνικές Περιφέρειες όχι μόνο εισοδηματικά και κοινωνικά, αλλά και επιχειρηματικά, όπως δημοσίευσε η Κομισιόν.
Στις εκατοντάδες σελίδες της, η Έκθεση «Συνοχής» της Ε.Ε. αναφέρει τα οφέλη από τα (πλουσιοπάροχα, λόγω χαμηλού ΑΕΠ και υψηλής ανεργίας) κοινοτικά κονδύλια που λαμβάνει τόσα χρόνια η Ελλάδα, αλλά και τη μεγάλη ώθηση που ήδη παρέχουν και η οποία θα κλιμακωθεί έως το 2030. Καταγράφουν και πρόοδο, ειδικά τα τελευταία χρόνια, σε πολλούς τομείς, με επίκεντρο την ψηφιοποίηση αλλά και τα ατού που μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη.
Ωστόσο, περιγράφονται και πολλές πληγές. Ειδικά στο πεδίο της επιχειρηματικότητας, τα αγκάθια εκτείνονται από τη χαμηλή ποιότητα των θεσμών σε περιφερειακό επίπεδο, μια αρνητική πρωτιά σε άμεσες αναθέσεις έργων, την υψηλή διαφθορά και τη γραφειοκρατία στο φορολογικό πλαίσιο, έως το ζήτημα της πιστωτικής ασφυξίας που αντιμετωπίζει στην Ελλάδα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων: οι τέσσερις στις 10.
Τα βασικά μηνύματα της Κομισιόν στο επιχειρηματικό πεδίο είναι τα εξής:
«Η πρόσβαση σε εξωτερική χρηματοδότηση διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας, ιδιαίτερα στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της Ε.Ε., καθώς συνδέεται με την ανάπτυξη και την επιβίωση των επιχειρήσεων» λέει η επιτροπή. Το 2023, το 7% των επιχειρήσεων αντιμετώπισε εμπόδια στη λήψη δανείου (το 5% των μεγάλων επιχειρήσεων και το 9% των ΜμΕ). Η Ελλάδα είναι στην… αρνητική «κορυφή» της Ε.Ε., αφού το ποσοστό φτάνει το 50% των επιχειρήσεων σε περιφέρειες της Ρουμανίας, το 42% στην Αττική και το 41% στην κεντρική Ελλάδα. Επεται με 40% η νότια Ιταλία.
«Η διαφθορά μπορεί να επιδεινώσει τις συνθήκες για τις περισσότερες επιχειρήσεις, παρεμποδίζοντας τη συνολική περιφερειακή ανταγωνιστικότητα, ιδιαίτερα σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, συνεπώς υπάρχει αρνητική συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού των επιχειρήσεων που αναφέρουν ότι η διαφθορά αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στη δραστηριότητά τους και της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας» λέει η επιτροπή. Περίπου το 34% των εταιριών στην Ε.Ε. ανέφερε ότι η διαφθορά αποτελεί πρόβλημα κατά την επιχειρηματική δραστηριότητα, με τα μεγαλύτερα ποσοστά στη Ρουμανία (70%), στην Ελλάδα (75%) και την Κύπρο (78%). Τα χαμηλότερα ήταν στη Δανία (7%), στην Ιρλανδία (8%) και την Εσθονία (9%).
Πάνω από το 60% των επιχειρήσεων στην Αττική, στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη αναφέρει το φορολογικό πλαίσιο ως το βασικό πρόβλημα στη δραστηριότητά του. Επονται ο ιταλικός Νότος και περιοχές στην Πορτογαλία.
Στο πεδίο της διαφθοράς και της εφαρμογής του κράτους δικαίου και της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, υπάρχουν έντονες διαφορές μεταξύ περιοχών στην Ελλάδα, η οποία συνολικά είναι στο «κόκκινο», όπως και η Ιταλία και η Ισπανία. Επιδείνωση σημειώθηκε σε ορισμένες περιοχές στη νότια Ελλάδα, ενώ βελτίωση σε Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Κεντρική Μακεδονία και Κρήτη.
Το 2021 κοινοποιήθηκε το 15,8% όλων των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στην ενιαία αγορά της Ε.Ε. στο σύστημα Tender Electric Daily (TED). Η επίδοση αυτή κυμαίνεται από 3,1% στην Ελλάδα έως 42,3% στην Κύπρο.
Οι συμβάσεις με έναν μειοδότη είναι διαδεδομένες. Αναλογούν στο 70% στην Πελοπόννησο, στη Δυτική Μακεδονία και στην Ιωνία Νησιά στην Ελλάδα έναντι κάτω από 10% στη Στοκχόλμη και σε άλλες περιοχές.
Κατά την τριετία 2020–2023, οι μέσες ταχύτητες δικτύου αυξήθηκαν σε όλα τα κράτη-μέλη, ιδιαίτερα στην Κύπρο και την Ελλάδα, με πάνω από το 70% του πληθυσμού να έχει πρόσβαση σε καλές ταχύτητες δικτύου το 2023, έναντι μηδενικού ποσοστού το 2020.
Ωστόσο, ο αριθμός των ειδικών στις νέες τεχνολογίες στην Ε.Ε. εκτιμάται ότι είναι περίπου 12 εκατομμύρια, πολύ χαμηλότερος από τον στόχο των 20 εκατομμυρίων για το 2030, ενώ υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών, με την Ελλάδα και τη Ρουμανία να βρίσκονται μεταξύ των χωρών με το χαμηλότερο ποσοστό ειδικών (2,5% και 2,8% της συνολικής απασχόλησης αντίστοιχα, έναντι ποσοστού άνω του 7% στη Φινλανδία).
Σε τρεις περιφέρειες στη Σουηδία μόνο το 1% των κατοίκων δεν χρησιμοποιεί ποτέ το διαδίκτυο, ενώ στην Καλαβρία (Ιταλία) το ποσοστό ήταν 19% και στην κεντρική Ελλάδα 20%.
Οι ξένες επενδύσεις με τη μορφή συγχωνεύσεων και εξαγορών πηγαίνουν κυρίως σε πιο ανεπτυγμένες περιοχές, λέει η Ε.Ε., αλλά και στην ελληνική… πρωτεύουσα. Οι περιοχές των πρωτευουσών είναι σημαντικοί προορισμοί στη Γαλλία, στην Αυστρία, στη Φινλανδία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Πολωνία και την Ελλάδα, αλλά και σε περιοχές στη βόρεια Ιταλία, στη βορειοανατολική Ισπανία, στη νότια Γαλλία, στη νότια και την ανατολική Γερμανία, στην περιοχή βόρειου Ρήνου – Μπενελούξ.
Στο πεδίο της γήρανσης του πληθυσμού, συνολικά στην Ε.Ε., ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας (ηλικίες 20–64 ετών) μειώθηκε κατά 2,5% την περίοδο 2014–2021, περισσότερο στα ανατολικά και τα νότια κράτη-μέλη, με ορισμένες περιφέρειες να παρουσιάζουν μειώσεις άνω του 10% – αυτή η πτώση αναμένεται να συνεχιστεί. Σε επίπεδο Ε.Ε., ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας προβλέπεται να μειωθεί κατά 6,5% έως το 2040. Στη Λετονία, στη Λιθουανία και την Ελλάδα προβλέπεται μείωση της τάξης του 20%.
Πλουσιοπάροχα κονδύλια
Μεγάλο το όφελος, είμαστε όμως πολύ πίσω
Τα κονδύλια της Ε.Ε. (μέσω ΕΣΠΑ και όχι του Ταμείου Ανάκαμψης) αναλογούν σε 245 ευρώ ανά κάτοικο ετησίως ή στο 1,5% του ΑΕΠ. Φέρνουν αποτέλεσμα σε όρους σύγκλισης: τόσο το 2023 όσο και το 2030, οι μεγαλύτερες αυξήσεις ΑΕΠ σημειώνονται σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, κυρίως σε Βουλγαρία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Πολωνία και Σλοβακία, αναφέρει η επιτροπή. Η αύξηση είναι ιδιαίτερα μεγάλη στο βόρειο Αιγαίο (12,7% το 2030), στις πορτογαλικές Αζόρες (12%) και στην Πολωνία.
Παρ’ όλ’ αυτά, παραμένουμε πολύ πίσω. Εως το 2021, περίπου το 1/3 των περιφερειών της Ε.Ε. δεν είχε επιστρέψει στα επίπεδα του κατά κεφαλήν ΑΕΠ του 2008. Αυτό περιλαμβάνει ολόκληρο τον πληθυσμό της Ελλάδας και της Κύπρου, το 80% του πληθυσμού της Ιταλίας και το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ισπανίας, αλλά και το 75% του πληθυσμού της Φινλανδίας και πάνω από το 1/3 του πληθυσμού της Αυστρίας.
Μείωση στις ανισότητες καταγράφηκε σε αρκετές περιφέρειες – σε πέντε (έκαστη) στην Πολωνία και την Ουγγαρία, και σε τρεις στην Πορτογαλία. Στην Ελλάδα (Αττική) το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε κατά 15% μεταξύ 2013 και 2022. Ωστόσο, ακόμη παρατηρούνται έντονες περιφερειακές ανισότητες εντός των κρατών-μελών σε οκτώ περιοχές της Ελλάδας, σε τέσσερις της Ρουμανίας, σε οκτώ της Ιταλίας και σε έξι της Ισπανίας. Καταγράφεται, πάντως, εμφανής μείωση τόσο στο συνολικό ποσοστό ανεργίας όσο και στο ποσοστό ανεργίας των νέων.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
