Η Ελλάδα επανεμφανίζεται ως ένα αξιόπιστο cluster για την επισκευή και τη μετατροπή σκαφών. Αυτή η αναγέννηση ακολουθεί δεκαετίες υποαπόδοσης, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από απουσία στρατηγικού οράματος
Η δυναμική που αναπτύσσεται στον τομέα της ναυπηγοεπισκευαστικής στην Ελλάδα δημιουργεί τεράστιες προσδοκίες για τους επενδυτές στον χώρο των ναυπηγείων. Ταυτόχρονα, όμως, δεκάδες εταιρίες που υπάρχουν και λειτουργούν υποστηρικτικά στα ναυπηγεία και τα πλοία ελπίζουν και φιλοδοξούν να αναπτυχθούν και αυτές κατά τη διαδικασία της ανάταξης των ναυπηγείων.
Εκτιμάται ότι περίπου 1,5 δισ. ευρώ είναι ο κύκλος εργασιών των επισκευών πλοίων στην Ελλάδα. Θεωρείται δε σίγουρο ότι όταν τα ναυπηγεία αρχίσουν να κατασκευάζουν και ακτοπλοϊκά πλοία και μεγάλες θαλαμηγούς σε πρώτη φάση, ο τζίρος θα εκτοξευθεί στα ύψη!
Υπενθυμίζεται ότι κατά το 2023 επισκευάστηκαν στην Ελλάδα συνολικά 651 πλοία, αυξημένα κατά 9,8% σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο έτος.
Αναλυτικότερα, ο αριθμός των επισκευασθέντων πλοίων το έτος 2023 ανήλθε στα 651, με ολική χωρητικότητα 9.427.741 Κόρους Ολικής Χωρητικότητας (ΚΟΧ), σημειώνοντας αύξηση 9,8% στον αριθμό των πλοίων και 10,2% στην ολική χωρητικότητα, σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία του έτους 2022.
Ο μεγαλύτερος αριθμός των πλοίων που επισκευάστηκαν κατά το έτος 2023 πραγματοποιήθηκε εκτός δεξαμενών. Το 62,8% των επισκευασθέντων πλοίων (409 πλοία) ολικής χωρητικότητας 5.679.736 ΚΟΧ επισκευάστηκαν εκτός δεξαμενών και το υπόλοιπο 37,2% των επισκευασθέντων πλοίων (242 πλοία), ολικής χωρητικότητας 3.748.005 ΚΟΧ, εντός δεξαμενών.
Ο αριθμός των πλοίων που επισκευάστηκαν εκτός δεξαμενών το έτος 2023 παρουσίασε αύξηση 4,3% και η ολική χωρητικότητά τους παρουσίασε μείωση 3,9%, σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία του έτους 2022.
Ο αριθμός των πλοίων που επισκευάστηκαν εντός δεξαμενής κατά το 2023 παρουσίασε αύξηση 20,4% και η ολική χωρητικότητά τους αύξηση 41,7%, σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία του έτους 2022.
Τα ναυπηγεία
Η αποκατάσταση όλων των δεξαμενών που υπάρχουν και λειτουργούν στις ναυπηγικές μονάδες στην Ελλάδα ενισχύουν σημαντικά τις δυνατότητές τους και πλέον, όπως εκτιμούν έγκυροι ναυτιλιακοί παράγοντες της Ακτής Μιαούλη, θα μπορούν να καταπλέουν στις ελληνικές γιάρδες τουλάχιστον τρία πλοία την ημέρα.
Κατά την περσινή χρονιά, στις υπάρχουσες δεξαμενές επισκευάστηκαν 242 πλοία, ενώ εκτός δεξαμενών -οι εργασίες έγιναν σε ντόκους της Δραπετσώνας και του Περάματος- επισκευάστηκαν άλλα 409 πλοία.
Οι επενδύσεις δίνουν ώθηση
Οι επενδύσεις του Γιώργου Προκοπίου, της ΟΝΕΧ του Πάνου Ξενοκώστα, των Ναυπηγείων Χαλκίδας, των Κινέζων της Cosco στον ΟΛΠ, αλλά και των άλλων ναυπηγείων του Σπανόπουλου και του Κόρου στο Πέραμα και στη Σαλαμίνα, έχουν δώσει τεράστια ώθηση στη «Ναυπηγική Τρίαινα», όπως την ονόμασε ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης.
Αλλά εκτός από τα ναυπηγεία υπάρχουν και δεκάδες άλλες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο Βιομηχανικό Πάρκο του Πειραιά, και έχουν εξελιχθεί σημαντικά και στον τομέα του εξοπλισμού των πλοίων.
Αλλωστε, ο στόχος της ανάπτυξης του FiveS έχει τεθεί από τους ναυτιλιακούς παράγοντες. Το «5S – Shipping, Services, Spares, Supplies, Shipyards» περιλαμβάνει όλες τις εταιρίες και όλων των μεγεθών, με αντικείμενο τις ναυπηγοεπισκευές, τις κατασκευές και τις επιδιορθώσεις ανταλλακτικών για πλοία όλων των τύπων, αλλά και εφοδιασμού αναλωσίμων.
Ο ναυπηγικός τομέας αντιπροσωπεύει σήμερα το 1% του ΑΕΠ της χώρας και έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης.
Θεωρείται σίγουρο ότι ανάληψη πρωτοβουλιών για την προσέλκυση πλοίων θα αυξήσει και τον ανταγωνισμό. Ηδη, υπάρχουν εφοπλιστές που ενισχύουν τις προσπάθειες για την ανάταξή του.
Ο Θοδωρής Βώκος, διευθύνων σύμβουλος της διεθνούς έκθεσης Ποσειδώνια 2024, επεσήμανε πρόσφατα ότι πάνω από 85 ναυπηγεία από 26 χώρες ήδη έχουν επιβεβαιώσει την παρουσία τους, στις 3 με 7 Ιουνίου, διεκδικώντας μερίδιο από τις ναυπηγικές εργασίες των Ελλήνων εφοπλιστών.
Πρόσφατα ο Κινέζος πρέσβης ανέφερε ότι από το 2000 οι Ελληνες πλοιοκτήτες έχουν αγοράσει ή παραγγείλει περισσότερα από 1.500 πλοία από κινεζικές ναυπηγικές εταιρίες, συνολικής αξίας που ξεπερνά τα 70 δισ. δολάρια. Το 2023 οι Ελληνες πλοιοκτήτες παρήγγειλαν 162 νέα πλοία από την Κίνα, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 61% των συνολικών παραγγελιών νέων πλοίων για το έτος.
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν τη σημασία της ύπαρξης και της λειτουργίας των ελληνικών ναυπηγείων και τις δυνατότητες που υπάρχουν.
Ο Θοδωρής Βώκος, σχολιάζοντας τις θετικές εξελίξεις, τόνισε: «Η αναγεννημένη ναυπηγική βιομηχανία της Ελλάδας θα προβληθεί σε εξέχουσα θέση στα Ποσειδώνια 2024, στέλνοντας μήνυμα ισχυρής ανάκαμψης έπειτα από δεκαετίες παρακμής και εγκατάλειψης. Η αναγέννηση του κλάδου παίρνει σάρκα και οστά μετά την ολοκλήρωση της ενοποίησης των ναυπηγικών μονάδων της χώρας στη Σύρο και την Ελευσίνα, αλλά και μέσα από την επανεκκίνηση του Ναυπηγείου Σκαραμαγκά και την αύξηση της δραστηριότητας στη Χαλκίδα. Η Ελλάδα επανεμφανίζεται ως ένα αξιόπιστο ναυπηγικό cluster για την επισκευή και τη μετατροπή σκαφών, καθώς και για την κατασκευή νέων πλοίων μελλοντικά, τόσο για Ελληνες όσο και για διεθνείς πλοιοκτήτες και ναυτικές δυνάμεις. Αυτή η αναγέννηση ακολουθεί δεκαετίες υποαπόδοσης και υποεπενδύσεων, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από την απουσία στρατηγικού οράματος».
Αξίζει να επισημάνουμε ότι ο τζίρος των ευρωπαϊκών ναυπηγείων ανέρχεται σε 43 δισ. ευρώ και οι ελληνικές ναυπηγικές μονάδες θέλουν να αποσπάσουν ένα μεγάλο μερίδιο από αυτό τον τζίρο.
Το Νεώριο Σύρου και η Ελευσίνα
Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της δεξαμενής Νο 3 (AFRAMAX), η οποία είναι η μεγαλύτερη πλωτή δεξαμενή της χώρας, και τέθηκε σε πλήρη λειτουργία. Η δεξαμενή Νο 3 μετονομάστηκε σε «Σταύρος Νιάρχος», ενώ είχε προηγηθεί η μετονομασία της Νο 2 σε «Στρατής Ανδρεάδης» και της Νο 1 σε «Γιάννης Γουλανδρής».
Ηταν 15 Ιουλίου του 2011, όταν η «Σταύρος Νιάρχος» βυθίστηκε, αφήνοντας πίσω της ανεργία και στρατηγική και εμπορική απομείωση της εθνικής ναυπηγικής ισχύος. Δεκατρία χρόνια ύστερα από επτάμηνη επισκευή, αξίας σχεδόν 20 εκατομμυρίων ευρώ, στις 27 Μαρτίου του 2024, η «Σταύρος Νιάρχος» άρχισε να λειτουργεί, αυξάνοντας τις δυνατότητες του ναυπηγείου.
Η επαναλειτουργία της «Σταύρος Νιάρχος», τονίζει ο Πάνος Ξενοκώστας, δημιουργεί πάνω από 500 θέσεις εργασίας, ενώ συνδυαστικά με τη «Στρατής Ανδρεάδης» θα υπάρχει πια η δυνατότητα εξυπηρέτησης άνω των 110-120 πλοίων σε ετήσια βάση.
Υπενθυμίζεται ότι το επιχειρηματικό σχέδιο του ομίλου ONEX περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους 550 εκατ. δολαρίων για τα ναυπηγεία, με στόχο την υποστήριξη εργασιών επισκευής σε 300 πλοία ετησίως.
Ο Πάνος Ξενοκώστας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ONEX, πρόσφατα επισήμανε πως «Στόχος μας είναι να μετατρέψουμε τα ιστορικά ναυπηγεία σε έναν σύγχρονο θαλάσσιο κόμβο για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Φιλοδοξούμε τόσο τα Ναυπηγεία Ελευσίνας όσο και τα Ναυπηγεία Σύρου να γίνουν η πρώτη επιλογή όσων αναζητούν ποιότητα, ταχύτητα και εξατομικευμένη εξυπηρέτηση, τηρώντας τα σχετικά πρωτόκολλα ασφαλείας και λαμβάνοντας πάντα υπόψη τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο ναυτιλιακό μοντέλο».
Στον προγραμματισμό της ONEX περιλαμβάνεται η μετατροπή των ναυπηγείων της Σύρου και της Ελευσίνας, σε κόμβο που θα υποστηρίζει οριζόντια την εμπορική ναυτιλία, την ενεργειακή μετάβαση, τις αμυντικές πλατφόρμες και τις βιομηχανικές λύσεις, καθοδηγώντας ολόκληρο το βιομηχανικό οικοσύστημα της περιοχής και ενισχύοντας τόσο την οικονομία όσο και τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας.
Τα Ναυπηγεία Χαλκίδας
Τα Ναυπηγεία Χαλκίδας ήδη προχωρούν στην πλήρη ανάταξή τους και επενδύουν, σε πρώτη φάση, στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για την τροφοδοσία τόσο των ναυπηγικών αναγκών όσο και των πλοίων που είτε ελλιμενίζονται είτε δεξαμενίζονται στις εγκαταστάσεις τους, και προχωρούν σε έργα υποδομής για την υποστήριξη της δυνατότητας ναυπήγησης εξειδικευμένων πλοίων μήκους έως 100 μέτρων.
Ο στόχος που έχει τεθεί είναι η επέκταση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του ναυπηγείου σε περίπου 240 πλοία ετησίως, η εξυπηρέτηση πλοίων μεγαλύτερης χωρητικότητας και η ναυπήγηση μικρών πλοίων νέας τεχνολογίας.
«Εχουμε εκπαιδεύσει το προσωπικό μας και συνεχίζουμε να επενδύουμε σε εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, που μπορεί να εγκαταστήσει πράσινα συστήματα ενέργειας, όπως scrubbers, και νέας τεχνολογίας συστήματα πρόωσης πλοίων. Τα τελευταία χρόνια έχουμε ολοκληρώσει την εγκατάσταση scrubbers σε μια σειρά πλοίων» δήλωσε ο Ashraf Bayoumi, διευθύνων σύμβουλος των Ναυπηγείων Χαλκίδας, που προετοιμάζονται για την όγδοη συμμετοχή τους στην έκθεση Ποσειδώνια.
Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά
Ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, εκφράζει καθημερινά την αισιοδοξία του για την ανάπτυξη της ναυπηγικής βιομηχανίας της χώρας.
Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά σκοπεύουν να αξιοποιήσουν πλήρως την υπάρχουσα υποδομή τους, που περιλαμβάνει μερικές από τις μεγαλύτερες δεξαμενές επισκευής στη Μεσόγειο, ικανές για τον δεξαμενισμό πλοίων VLCC, LNG και αεροπλανοφόρων, και ήδη έχουν επενδύσει στη σταδιακή αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, στην ενίσχυση των συστημάτων πυρασφάλειας και πυρόσβεσης και στην επαναλειτουργία της μεγάλης δεξαμενής, που ήταν ανενεργή για περίπου 20 χρόνια.
Στην πρόσφατη ομιλία του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, υπογράμμισε ότι ζητούμενο σήμερα αποτελεί όχι απλά η βιωσιμότητα της ναυτιλίας, αλλά να αναλύσουμε τη βιωσιμότητα του δυτικού κόσμου, στο πλαίσιο μιας ανταγωνιστικής αγοράς, και τον ρόλο της Ελλάδας στο διεθνές περιβάλλον.
«Καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις σε μία νέα αγορά, η οποία επηρεάζεται έντονα από την Κίνα, όταν οι Ευρωπαίοι θέτουν το 95% των παραγγελιών τους εκτός Ευρώπης, σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές τους» πρόσθεσε ο Μ. Βαρβιτσιώτης, ο οποίος σε αυτή τη φάση προσπαθεί να ανατάξει τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και, κυρίως, εκείνα τα κομμάτια των δεξαμενών που πουλήθηκαν για σκραπ σε προγενέστερο χρόνο!
Ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης τονίζει ότι «με τις στενές συμμαχίες που έχουμε με τις ΗΠΑ και την υποστήριξη της ναυτιλιακής κοινότητας, που είναι πρόθυμη να αναπτύξει τον ναυπηγικό και τον ναυπηγοεπισκευαστικό κλάδο, η Ελλάδα μπορεί να γίνει και πάλι σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά», και προσθέτει:
«Από το 2010 το ναυπηγείο ασχολήθηκε αποκλειστικά με την επισκευή, τη συντήρηση και την αναβάθμιση του στόλου του Πολεμικού Ναυτικού. Τώρα, με τη νέα ιδιοκτησία και διαχείριση, είμαστε έτοιμοι να παρουσιάσουμε την παγκόσμιας κλάσης υποδομή μας και τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό για βαριές και εξειδικευμένες επισκευές. Θα προωθήσουμε τα σχέδιά μας και θα διερευνήσουμε τις δυνατότητες ανάληψης σημαντικών και εξελιγμένων ναυπηγικών έργων».
Οι δεξαμενές του ΟΛΠ
Στον ανταγωνισμό σπεύδει και ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς. Με τους δύο νέους ναυπηγικούς γερανούς, τύπου double level luffing jib cranes, τοποθετούνται στις θέσεις 1 και 2 στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.
Οι υπερσύγχρονοι και τελευταίας τεχνολογίας γερανοί δημιουργούν νέα δεδομένα παρεχόμενων υπηρεσιών στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, καθώς διαθέτουν ανυψωτικές ικανότητες 40 τόνων και μπορούν να εξυπηρετούν εργασίες επισκευής για πλοία μέχρι 55 μέτρα ύψος.
Ο εκσυγχρονισμός του τομέα ναυπηγοεπισκευαστικής του ΟΛΠ δημιουργεί ανταγωνιστικό περιβάλλον απέναντι στις ναυπηγικές μονάδες της Ελευσίνας, του Νεωρίου Σύρου και του Σκαραμαγκά.
Επισημαίνεται ότι η προμήθεια των συγκεκριμένων γερανών, συνολικής αξίας περίπου 8 εκατ. ευρώ, πραγματοποιείται στο πλαίσιο των επενδύσεων που υλοποιεί η ΟΛΠ Α.Ε. για την αναβάθμιση και την ανακαίνιση του εξοπλισμού της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, σύμφωνα και με τη σύμβαση παραχώρησης με το Ελληνικό Δημόσιο.
Ο πρόεδρος της ΟΛΠ Α.Ε., Yu Zenggang, φανερά ικανοποιημένος από την άφιξη των γερανών, σε σχετική δήλωσή του ανέφερε ότι οι δύο νέοι γερανοί αναβαθμίζουν τη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος, η οποία πλέον θα βρίσκεται σε θέση να εξυπηρετεί περισσότερα και διαφορετικών προδιαγραφών πλοία, ενώ ταυτόχρονα τόνισε ότι η σταθερή και με αποφασιστικότητα πρόοδος του επενδυτικού έργου είναι βασική επιλογή της ΟΛΠ Α.Ε., καθώς οδηγεί στην εδραίωση του Πειραιά ως ενός από τα σημαντικότερα και ανταγωνιστικότερα λιμάνια στη Μεσόγειο και την Ευρώπη, με παροχή του συνόλου των λιμενικών υπηρεσιών.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
