Ποιοι εργαζόμενοι θα δουλεύουν περισσότερες από 5 ημέρες και πώς θα αμείβονται
Τις σαρωτικές αλλαγές που επιφέρει στην ελληνική αγορά εργασίας η καθιέρωση της εξαήμερης απασχόλησης αναλύει η Ενωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ). Το νέο μέτρο θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2024 και θα αλλάξει την καθημερινότητα για χιλιάδες εργαζομένους και επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚΚ, της οποίας επικεφαλής είναι ο καθηγητής Αλέξης Μητρόπουλος, με τα άρθρα 25 και 26 του ν. 5053/2023, επαναρυθμίστηκε το θεσμικό πλαίσιο, προωθώντας την απασχόληση κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας στις εξής δύο κατηγορίες επιχειρήσεων που εφαρμόζουν πενθήμερο:
Α) Στις επιχειρήσεις – εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε 5ήμερη εβδομάδα εργασίας.
Από 1η Ιουλίου επιτρέπεται η απασχόληση αυτών των επιχειρήσεων κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας, εφόσον καταχωρίζεται από τον εργοδότη στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο. Η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 8 ώρες. Κατά την ημέρα αυτή δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο. Το ημερομίσθιο, κατά την έκτη ημέρα εργασίας, είναι προσαυξημένο κατά 40% (σημειώνεται ότι οι ξενοδοχειακές και οι επισιτιστικές επιχειρήσεις δεν υπάγονται στην κατηγορία αυτή).
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα οριζόμενα στον νόμο, για τις επιχειρήσεις της συγκεκριμένης κατηγορίας πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
1ον) Δήλωση από τον εργοδότη στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» ότι η επιχείρησή ανήκει στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων.
2ον) Πρόσκληση του εργοδότη (διευθυντικό δικαίωμα) προς τους εργαζομένους για εργασία την έκτη ημέρα.
3ον) Απασχόληση εργαζομένων την έκτη ημέρα, με ανώτατο όριο τις 8 ώρες.
4ον) Απαγόρευση απασχόλησης με υπερεργασία ή υπερωρία κατά την έκτη ημέρα.
5ον) Καταβολή προσαύξησης για την απασχόληση την έκτη ημέρα, πέραν του ημερομισθίου, ύψους 40%.
Επισημαίνεται ότι ούτε ο ν. 5053/2023 ούτε η υπ’ αριθ. 113169/28-12-2023 υπουργική απόφαση διευκρινίζουν ποιο θα είναι το συνολικά εβδομαδιαίο ωράριο των εργαζομένων που καλούνται να εργαστούν και την έκτη ημέρα με απόφαση του εργοδότη, αν δηλαδή θα λογίζονται 48 ώρες (6 ημέρες x 8 ώρες) ή 40 ώρες (5 ημέρες x 8 ώρες) την εβδομάδα.
Επίσης, δεν διευκρινίζουν αν η έκτη ημέρα κατά την οποία θα απασχολείται ο εργαζόμενος θα λαμβάνεται υπόψη για την ασφάλισή του, δεδομένου ότι ο ΕΦΚΑ λαμβάνει υπόψη 5 ημέρες ασφάλισης την εβδομάδα και 25 ημέρες ασφάλισης τον μήνα πλην εξαιρέσεων (π.χ. ναυτικοί, ΒΑΕ).
Β) Στις επιχειρήσεις – εκμεταλλεύσεις που δεν είναι συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες από Δευτέρα έως Σάββατο, επί 24 ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών και στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες η επιχείρηση παρουσιάζει απρόβλεπτα ιδιαίτερο αυξημένο φόρτο εργασίας.
Στην κατηγορία αυτή των επιχειρήσεων, από την 1η Ιουλίου επιτρέπεται η απασχόληση των εργαζομένων κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας. Η ειδική αυτή συνθήκη γνωστοποιείται από τον εργοδότη στην Επιθεώρηση Εργασίας πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο. Η απασχόληση κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας καταχωρίζεται από τον εργοδότη στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο.
Η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 8 ώρες. Κατά την ημέρα αυτή δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο. Το ημερομίσθιο τού εργαζόμενου, κατά την έκτη ημέρα εργασίας, είναι προσαυξημένο κατά 40%. Σημειώνεται και στο σημείο αυτό ότι οι ξενοδοχειακές και οι επισιτιστικές επιχειρήσεις δεν υπάγονται ούτε σε αυτή την κατηγορία.
Από όσα αναφέρθηκαν, υπογραμμίζεται στην ανάλυση της ΕΝΥΠΕΚΚ, συνάγεται ότι οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις και εκμεταλλεύσεις, προκειμένου να κάνουν χρήση της νέας αυτής δυνατότητας (διευθυντικό δικαίωμα) χωρίς προηγούμενη συναίνεση των εργαζομένων, θα πρέπει:
1ον) Να δηλώσουν έγκαιρα στο Π/Σ «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» ότι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία των επιχειρήσεων.
2ον) Κάθε φορά που επιθυμούν να κάνουν χρήση της εργασίας κατά την έκτη ημέρα να δηλώνουν από πριν στο Π/Σ «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» ότι η επιχείρηση – εκμετάλλευσή τους παρουσιάζει, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας.
3ον) Να μην απασχολούν εργαζόμενους πάνω από 8 ώρες κατά την έκτη ημέρα.
4ον) Να μην επιτρέπουν την πραγματοποίηση υπερεργασίας ή υπερωρίας από τους εργαζομένους κατά την έκτη ημέρα.
5ον) Να χορηγούν προσαύξηση στους εργαζομένους για την απασχόληση την έκτη ημέρα, πέραν του ημερομισθίου, ύψους 40%. Αν η έκτη ημέρα συμπίπτει με Κυριακή ή αργία, να χορηγούν προσαύξηση, πέραν του ημερομισθίου, συνολικά ύψους 115% (40% + 75%).
6ον) Για την απασχόληση κατά την έκτη ημέρα εντός της ίδιας εβδομάδας δεν χορηγείται σε ημέρα ανάπαυσης (ρεπό), εκτός αν αυτή συμπέσει με εξαιρέσιμη ημέρα.
7ον) Οταν στις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις αυτής της κατηγορίας εφαρμόζονται νυχτερινές βάρδιες πενθημέρου, τότε απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων την έκτη ημέρα κατά τη νυχτερινή βάρδια.
Ποιους άλλους κλάδους αφορά το μέτρο
Στο καθεστώς που δίνει τη δυνατότητα της απασχόλησης εργαζομένων κατά την ημέρα της Κυριακής και κατά τις ημέρες αργίας εντάσσονται, σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν. 5053/2023, από την 1η Ιουλίου και οι εξής επιχειρήσεις:
– Εκπαιδευτικά κέντρων πιλότων, πληρωμάτων και τεχνικών αεροσκαφών, καθώς και εκπαιδευτικών κέντρων προσωπικού επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών και επιβατών, εφόσον εξυπηρετούν επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που λειτουργούν επί 24 ώρες ημερησίως και 7 ημέρες την εβδομάδα.
– Βιομηχανίες τροφίμων και επιχειρήσεις εμφιάλωσης φυσικού μεταλλικού νερού, παραγωγής αναψυκτικών με παρασκευή προϊόντων εμφιάλωσής τους.
– Οργάνωσης συνεδρίων.
– Καλλιέργειας θερμοκηπίων με παρασκευή και συσκευασία προϊόντων θερμοκηπίου.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
