Τι προωθεί η ευρωπαϊκή επιτροπή, συνδυάζοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τις ανάγκες των κοινωνιών
Ένα πλήρες πλαίσιο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) έχει διαμορφώσει η Κομισιόν (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), προωθώντας αφενός τη βιωσιμότητα των εταιριών και καθορίζοντας αφετέρου την ευθύνη τους απέναντι σε κρίσιμους τομείς, όπως είναι το περιβάλλον και το κλίμα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η παιδική εργασία και η καταπολέμηση των διακρίσεων.
Το πλαίσιο αυτό ορίζεται με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό της ΕΚΕ, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί από την Κομισιόν, με βάση το σύνολο της στρατηγικής που ακολουθεί για τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αναλυτικότερα, ανά τομέα οι βασικές αρχές είναι οι εξής:
Περιβάλλον και κλίμα
Οι περιβαλλοντικές πολιτικές της Ε.Ε. αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία και στην προώθηση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία. Συνδέονται με τον κύριο στόχο της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας: Επιδίωξη είναι να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος.
Αποψίλωση δασών: Η Ε.Ε. αποσκοπεί στην προστασία και τη βελτίωση της υγείας των υφιστάμενων δασών, ιδίως των πρωτογενών δασών, αυξάνοντας παράλληλα σημαντικά τη βιώσιμη δασική κάλυψη με βιοποικιλότητα παγκοσμίως.
Δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55% – Κλίμα: Οι νομοθετικές προτάσεις της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55% καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων του κλίματος, της ενέργειας, των μεταφορών και της φορολογίας, καθορίζοντας τους τρόπους με τους οποίους η επιτροπή θα επιτύχει τον επικαιροποιημένο στόχο της για καθαρή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 κατά 55% σε πραγματικούς όρους.
Μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ): Είναι το εργαλείο-ορόσημο της Ε.Ε. για τον καθορισμό δίκαιης τιμής για τον άνθρακα που εκπέμπεται κατά την παραγωγή αγαθών υψηλής έντασης άνθρακα που εισέρχονται στην Ε.Ε. και για την ενθάρρυνση καθαρότερης βιομηχανικής παραγωγής σε τρίτες χώρες.
Οικολογικός σχεδιασμός για βιώσιμα προϊόντα: Ο νέος κανονισμός θα βελτιώσει την κυκλικότητα, την ενεργειακή απόδοση και άλλες πτυχές περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των προϊόντων της Ε.Ε.
Οικολογικοί ισχυρισμοί: Νέα κριτήρια για να σταματήσουν οι εταιρίες να διατυπώνουν παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα των προϊόντων και των υπηρεσιών τους.
Ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση: Η πρόταση ενδυναμώνει τους καταναλωτές για την πράσινη μετάβαση μέσω της καλύτερης προστασίας από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και της καλύτερης ενημέρωσης.
Επιχειρήσεις και βιοποικιλότητα: Η πλατφόρμα EU Business & Biodiversity παρέχει ένα μοναδικό φόρουμ διαλόγου και διεπαφής πολιτικής για τη συζήτηση των δεσμών μεταξύ επιχειρήσεων και βιοποικιλότητας σε επίπεδο Ε.Ε.
Κοινωνική πολιτική
Επιχειρήσεις και ανθρώπινα δικαιώματα: Η αυξανόμενη πολυπλοκότητα και παγκοσμιοποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού καθιστά ολοένα και πιο σημαντική την προώθηση της εφαρμογής υψηλών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη βιωσιμότητα στις χώρες της Ε.Ε. και σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, η Ε.Ε. πρωτοστατεί στην εφαρμογή των κατευθυντήριων αρχών των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία: Το σχέδιο δράσης αποσκοπεί στη βελτίωση του ηγετικού ρόλου της Ε.Ε. στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στον εξορθολογισμό της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, στην ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων με κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και κοινωνικούς εταίρους, στην αντιμετώπιση των κενών λογοδοσίας και στη διάβρωση του κράτους δικαίου.
Καταναγκαστική εργασία: Η Ε.Ε. έχει θεσπίσει διάφορους νόμους για την αντιμετώπιση της καταναγκαστικής εργασίας, για παράδειγμα όσον αφορά την εμπορία ανθρώπων και τις κυρώσεις κατά των εργοδοτών μεταναστών που βρίσκονται σε παράτυπη κατάσταση. Το 2022 η επιτροπή υπέβαλε, επίσης, πρόταση κανονισμού σχετικά με την απαγόρευση των προϊόντων καταναγκαστικής εργασίας στην αγορά της Ενωσης.
Παιδική εργασία: Η Ε.Ε. εργάζεται συνεχώς για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της παιδικής εργασίας, με την αντιμετώπιση της φτώχειας, των ανισοτήτων, την αύξηση της πρόσβασης σε ποιοτική εκπαίδευση και κοινωνική προστασία, την προώθηση της δέουσας επιμέλειας για βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού και τη στήριξη των κυβερνήσεων εταίρων, των τοπικών φορέων και των επιχειρήσεων, ιδίως στις χώρες που πλήττονται περισσότερο.
Ισότητα των φύλων: Η Ε.Ε. έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ισότητα των φύλων τις τελευταίες δεκαετίες. Στόχος είναι μια Ενωση στην οποία οι γυναίκες και οι άνδρες, τα κορίτσια και τα αγόρια, σε όλη τους την πολυμορφία, θα είναι ελεύθερα να ακολουθήσουν την πορεία που έχουν επιλέξει στη ζωή τους, θα έχουν ίσες ευκαιρίες να ευδοκιμήσουν και θα μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα και να ηγούνται της ευρωπαϊκής κοινωνίας μας.
Καταπολέμηση των διακρίσεων: Το άρθρο 10 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ενωση ορίζει το δικαίωμα στην ισότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων. Ορίζει ότι κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεών της η Ε.Ε. επιδιώκει την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.
Προστασία δεδομένων: Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων αποτελεί θεμελιώδη πτυχή της σύγχρονης κοινωνίας. Το 2016 η Ε.Ε. εξέδωσε γενικό κανονισμό για την προστασία δεδομένων («ΓΚΠΔ»), ο οποίος ρυθμίζει την επεξεργασία από φυσικό πρόσωπο, εταιρία ή οργανισμό δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν φυσικά πρόσωπα στην Ε.Ε. και αυξάνει τη διαφάνεια όσον αφορά τη χρήση των δεδομένων από την εταιρία ή τη δημόσια Αρχή.
Υποβολή εκθέσεων ανά χώρα
Η οδηγία CBCR αποσκοπεί στην ενίσχυση της εταιρικής διαφάνειας των μεγάλων πολυεθνικών εταιριών. Οπως αναφέρεται στον ιστότοπο της Κομισιόν, «θα απαιτεί από ορισμένες πολυεθνικές επιχειρήσεις με έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ να δημοσιοποιούν σε ειδική έκθεση τον φόρο εισοδήματος που καταβάλλουν».
Η οδηγία (Ε.Ε.) 2007/36 για τα δικαιώματα των μετόχων καθορίζει ορισμένα δικαιώματα για τους μετόχους εισηγμένων εταιριών. Η εν λόγω οδηγία τροποποιήθηκε με την οδηγία (Ε.Ε.) 2017/828, η οποία αποσκοπεί στην ενθάρρυνση της πιο μακροπρόθεσμης ενεργού συμμετοχής των μετόχων.
Προστασία των μαρτύρων δημόσιου συμφέροντος: Η παροχή αποτελεσματικής προστασίας στους μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος (στα πρόσωπα που καταγγέλλουν ή αποκαλύπτουν πληροφορίες σχετικά με αξιόποινες πράξεις) από αντίποινα αυξάνει την ασφάλεια δικαίου για τους δυνητικούς μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος και ως εκ τούτου ενθαρρύνει την καταγγελία δυσλειτουργιών και μέσω των μέσων ενημέρωσης. Η οδηγία (Ε.Ε.) 2019/1937 σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ενωσης εκδόθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2019 και τέθηκε σε ισχύ στις 16 Δεκεμβρίου 2019.
Ιση αμοιβή: Η οδηγία για τη μισθολογική διαφάνεια τέθηκε σε ισχύ στις 6 Ιουνίου 2023. Οι νέοι κανόνες θα προβλέπουν μεγαλύτερη διαφάνεια και αποτελεσματική επιβολή της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς και βελτίωση της πρόσβασης στη Δικαιοσύνη για τα θύματα μισθολογικών διακρίσεων.
Βιώσιμη χρηματοδότηση
Η βιώσιμη χρηματοδότηση συνεπάγεται τη διαδικασία συνεκτίμησης περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) παραμέτρων κατά τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, με αποτέλεσμα περισσότερες μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα.
Το πλαίσιο της Ε.Ε. για τη βιώσιμη χρηματοδότηση περιλαμβάνει τα ακόλουθα δομικά στοιχεία:
Εταιρική δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με το κλίμα: Υπάρχει καθοδήγηση της Ε.Ε. για τις εταιρίες σχετικά με τον τρόπο υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις επιπτώσεις της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας στο κλίμα και σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Τα σήματα της Ε.Ε. για τους δείκτες αναφοράς (κλίμα, ΠΚΔ) και οι γνωστοποιήσεις ΠΚΔ των δεικτών αναφοράς συμβάλλουν στο να καταστούν οι μεθοδολογίες των δεικτών αναφοράς πιο διαφανείς όσον αφορά τους δείκτες ΠΚΔ & και να προταθούν πρότυπα για τη μεθοδολογία των δεικτών αναφοράς χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και ΠΚΔ στην Ε.Ε.
Γνωστοποίηση στοιχείων σχετικά με τη βιωσιμότητα στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (SDFR): Ενας κανονισμός που εκδόθηκε το 2019 θεσπίζει υποχρεώσεις γνωστοποίησης βιωσιμότητας για τους κατασκευαστές χρηματοπιστωτικών προϊόντων και τους χρηματοοικονομικούς συμβούλους έναντι των τελικών επενδυτών.
Πρότυπο για τα ευρωπαϊκά πράσινα ομόλογα: Ενα πανευρωπαϊκό πρότυπο για την ενθάρρυνση των συμμετεχόντων στην αγορά να εκδίδουν και να επενδύουν σε πράσινα ομόλογα της Ε.Ε. και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας, της συγκρισιμότητας και της αξιοπιστίας της αγοράς.
Ταξινομία: Η ταξινόμηση της Ε.Ε. είναι ένα σύστημα ταξινόμησης, το οποίο καταρτίζει κατάλογο περιβαλλοντικά βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων. Θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, βοηθώντας την Ε.Ε. να αυξήσει τις βιώσιμες επενδύσεις και να εφαρμόσει την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία.
Υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρίες: Στις 5 Ιανουαρίου 2023 τέθηκε σε ισχύ η οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρίες. Η νέα αυτή οδηγία εκσυγχρονίζει και ενισχύει τους κανόνες σχετικά με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές πληροφορίες που πρέπει να υποβάλλουν οι εταιρείες.
«Από το αγρόκτημα στο πιάτο»
Η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας, με στόχο να καταστούν τα συστήματα τροφίμων δίκαια, υγιεινά και φιλικά προς το περιβάλλον.
Κοινή αλιευτική πολιτική: Πρόκειται για ένα σύνολο κανόνων για τη βιώσιμη διαχείριση των ευρωπαϊκών αλιευτικών στόλων και τη διατήρηση των ιχθυαποθεμάτων. Η πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες) θα διασφαλίσει την πρόσβαση της Ε.Ε. σε ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό με κρίσιμες πρώτες ύλες, επιτρέποντας στην Ευρώπη να επιτύχει τους κλιματικούς και ψηφιακούς στόχους της για το 2030. Στόχος της είναι η βελτίωση της βιωσιμότητας και της κυκλικότητας των κρίσιμων πρώτων υλών στην αγορά της Ε.Ε.
Πλαστικές ύλες: Η Ε.Ε. αναλαμβάνει δράση σχετικά με τα πλαστικά για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά και των θαλάσσιων απορριμμάτων και για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία πλαστικών.
Χημικές ουσίες: Η στρατηγική για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων, για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικές ουσίες, η οποία δημοσιεύτηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020, έκανε ένα πρώτο βήμα προς την επίτευξη της φιλοδοξίας μηδενικής ρύπανσης που ορίζεται στην ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία της επιτροπής.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
