Η ελληνική οικονομία, αν και βρέθηκε σε τροχιά ανάπτυξης μετά την πανδημία, αντιμετωπίζει πλέον πληθώρα εξωγενών ρίσκων που επηρεάζουν τη δυναμική της. Σύμφωνα με την Ομάδα ανάλυσης και έρευνας της Eurobank στην ανάλυσή της «7 Ημέρες Οικονομία», οι διεθνείς εξελίξεις διαμορφώνουν ένα δύσκολο περιβάλλον για την ανάπτυξη.
Ανάπτυξη και προκλήσεις
Μετά την αρνητική επίδραση της πανδημίας, που οδήγησε σε μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 9,3% το 2020, η ελληνική οικονομία έχει αρχίσει να επανέρχεται. Στο α’ εξάμηνο του 2024, το πραγματικό ΑΕΠ καταγράφει ρυθμό ανάπτυξης 2,2% σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω της αποσυμπίεσης της συσσωρευμένης ζήτησης. Αυτή η τάση οφείλεται σε παράγοντες όπως τα μέτρα στήριξης και η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ωστόσο, παρά την ενδυνάμωση, το ελληνικό ΑΕΠ το β’ τρίμηνο του 2024 ξεπέρασε κατά 8,4% τα προ πανδημίας επίπεδα, παραμένοντας όμως 21,5% χαμηλότερα από την κορυφή του β’ τριμήνου του 2007. Η ονομαστική απόκλιση είναι μικρότερη, στο 4,8%, εξαιτίας του έντονου πληθωρισμού, ο οποίος έφτασε το 9,3% το 2022 και 4,2% το 2023.
Προβλέψεις για την ανάπτυξη
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης για τα έτη 2024, 2025 και 2026 εκτιμάται σε 2,2%, 2,5% και 2,3% αντίστοιχα. Αντίθετα, οι εκτιμήσεις της αγοράς δείχνουν μια ελαφρώς πιο συντηρητική προσέγγιση, τοποθετώντας την ανάπτυξη στο 2,1% για τα χρόνια 2024 και 2025, και 2,2% για το 2026.
Διεθνείς εξελίξεις
Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ελληνική οικονομία είναι η ισχνή ανάπτυξη στην Ευρωζώνη. Από το δ’ τρίμηνο του 2022 έως το β’ τρίμηνο του 2024, η μέση τριμηνιαία ανάπτυξη στην Ευρωζώνη ήταν μόλις 0,1%. Αυτή η χαμηλή ανάπτυξη μπορεί να έχει άμεσες και έμμεσες αρνητικές συνέπειες για τις ελληνικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, καθώς το 42% των ελληνικών εξαγωγών απορροφάται από την Ευρωζώνη και το 6,7% από τη Γερμανία.
Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης και του ανταγωνισμού από χώρες όπως η Κίνα. Το πραγματικό ΑΕΠ της Ευρωζώνης το β’ τρίμηνο του 2024 ήταν χαμηλότερο κατά 4,2% από την προ πανδημίας τάση, με τη Γερμανία να έχει απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο, κατά 7,6%.
Πληθωρισμός και προκλήσεις
Αναφορικά με τον πληθωρισμό, παρατηρείται νέα αύξηση από τον Ιούνιο του 2024, με τον πληθωρισμό τον Αύγουστο του 2024 να φτάνει το 3,2% (πυρήνας 3,7%), συγκριτικά με 2,2% στην Ευρωζώνη (πυρήνας 2,8%). Αν και ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είναι χαμηλότερος κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες από την περσινή χρονιά, παραμένει μία από τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Οι αρνητικές διαταραχές της προσφοράς, όπως η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και οι γεωπολιτικές εντάσεις, συνεχίζουν να επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη, αυξάνοντας το κόστος παραγωγής και τον πληθωρισμό. Αντίθετα, οι νέες τεχνολογίες που φέρνει η 4η βιομηχανική επανάσταση προσφέρουν ευκαιρίες, αλλά οι ευεργετικές επιδράσεις τους απαιτούν χρόνο για να γίνουν αισθητές στην οικονομία.
Αντίκτυποι και εμπορικοί δρόμοι
Επιπλέον, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία περιλαμβάνουν το διαρκές έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που αναμένεται να παραμείνει άνω του 6% του ΑΕΠ το 2024. Η κυβέρνηση καλείται να εφαρμόσει πολιτικές που θα ενισχύσουν την προσφορά, όπως η αύξηση του ανταγωνισμού και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών.
Τέλος, η αναδιοργάνωση των διεθνών εμπορικών δρόμων μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για την εγχώρια παραγωγή, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας σε ένα γεωπολιτικά αβέβαιο περιβάλλον.
