Του Νάσου Χατζητσάκου
Ατάλαντη οικονομία; Μια αγορά που «διώχνει» αντί να ελκύει τα ταλέντα, αποδυναμώνοντας ακόμα περισσότερο την ανταγωνιστικότητάς της; Ενα επιχειρηματικό τοπίο το οποίο δεν είναι ελκυστικό σε εργαζομένους με υψηλή ειδίκευση, ικανούς να αυξήσουν την παραγωγικότητα και να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις μεγάλες προκλήσεις της σύγχρονης εποχής; Δυστυχώς, οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά είναι θετικές σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και την οικονομία της, με βάση τα αποτελέσματα της νέας έκθεσης του Διεθνούς Ινστιτούτου Διοίκησης και Ανάπτυξης – IMD (International Institute for Management and Development) για το 2024, την οποία αποκαλύπτει η «DEALnews».
Πίσω από την επικοινωνιακή βιτρίνα που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια σε σχέση με την εγχώρια αγορά και το επιχειρείν, τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη νέα έκθεση προκαλούν ανησυχία, δεδομένου ότι η χώρα μας μέσα σε μόλις έναν χρόνο κατρακύλησε επτά θέσεις στη λίστα Παγκόσμιου Ταλέντου (IMD World Talent Ranking), με κράτη όπως η Μποτσουάνα να τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα σε επενδύσεις, ανάπτυξη, προσέλκυση ταλέντων και ετοιμότητα ως προς την αξιοποίησή τους! Η ανησυχία αυξάνεται από τα αποτελέσματα τα οποία προκύπτουν μέσα από τη σύγκριση της Ελλάδας με χώρες όπως η Κύπρος και η Πορτογαλία, οι οποίες έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά. Το IMD World Talent Ranking (WTR) αξιολογεί την κατάσταση και την εξέλιξη, ικανότητες που είναι απαραίτητες για τις επιχειρήσεις και την οικονομία για να επιτύχουν μακροπρόθεσμη δημιουργία αξίας.
Συγκεκριμένα, η χώρα μας το 2020 κατέλαβε την 37η θέση στην έκθεση World Talent Ranking του IMD. Το 2021, έτος κρίσης του Covid-19, σκαρφάλωσε στην 33η θέση, το 2022 έπεσε στην 37η, θέση την οποία διατήρησε και το 2023. Φέτος κατρακύλησε στην 44η μεταξύ 67 κρατών.
Για ποιο λόγο η Ελλάδα, όμως, κατέγραψε αυτή την αρνητική πορεία, η οποία δείχνει ότι σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας υστερεί όχι μόνο έναντι των ισχυρών οικονομιών, αλλά και σε σύγκριση με χώρες οι οποίες έχουν όμοια χαρακτηριστικά και οι οποίες πριν από αρκετά χρόνια ήταν αρκετά πιο πίσω σε διάφορους κρίσιμους τομείς; Τα στοιχεία της νέας έκθεσης World Talent Ranking είναι αποκαλυπτικά.
Αρρυθμίες
Η Ελλάδα βρίσκεται σε πολλούς κρίσιμους δείκτες για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας αρκετά κάτω από τον μέσο όρο. Από τη σύγκρισή της με την Κύπρο και την Πορτογαλία προκύπτουν πολλά ενδιαφέροντα και ανησυχητικά συμπεράσματα.
Αναλυτικά, η Ελλάδα στη φετινή έκθεση Παγκόσμιου Ταλέντου είναι από πλευράς επενδύσεων και ανάπτυξης στην 37η θέση, από 34η το 2023, ενώ η Κύπρος κινείται ανοδικά (είναι στη 17η θέση, από την 24η το 2023) και η Πορτογαλία συνεχίζει με θετικούς ρυθμούς, αφού, από 27η το 2023, φέτος έπεσε μόλις δύο θέσεις (καταλαμβάνει την 29η στη σχετική λίστα).
Οσον αφορά τη συνολική δημόσια δαπάνη για την εκπαίδευση ως ποσοστού του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), σύμφωνα με το IMD, η Ελλάδα δαπανά το 3,8% ετησίως, ενώ η Κύπρος το 5,1% και η Πορτογαλία το 4,3%. Ανά μαθητή ή φοιτητή στη χώρα μας διατίθενται 3.325,95 ευρώ τον χρόνο. Στην Κύπρο το αντίστοιχο ποσό ανέρχεται στα 7.272,9 ευρώ και στην Πορτογαλία στα 5.435 ευρώ. Τραγική είναι η βαθμολογία που λαμβάνει η Ελλάδα και σε σχέση με τις υποδομές υγείας. Η χώρα μας βρίσκεται στην 48η θέση της σχετικής λίστας, ενώ η Κύπρος είναι στην 33η και η Πορτογαλία στην 34η θέση.
Μεγάλη απόσταση παρουσιάζεται μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και της Πορτογαλίας και στον δείκτη κόστους ζωής (το λεγόμενο «καλάθι του νοικοκυριού»). Η χώρα μας βρίσκεται το 2024 στην 31η θέση, ενώ η Κύπρος είναι στην 11η και η Πορτογαλία στην 24η. Χαοτική είναι η διαφορά και στη λεγόμενη «εκροή εργαζομένων» προς το εξωτερικό (brain drain). Η Ελλάδα βρίσκεται στην 56η θέση μεταξύ των 67 χωρών, ενώ η Κύπρος είναι στην 34η και μόνο η Πορτογαλία καταλαμβάνει χειρότερη θέση (την 64η). Ανάλογη εικόνα παρουσιάζεται και στον δείκτη της «ποιότητας ζωής». Η Κύπρος καταλαμβάνει την 27η θέση, η Πορτογαλία την 23η θέση και η Ελλάδα την… 42η θέση.
Δραματική είναι η εικόνα και σε ό,τι έχει να κάνει με την προσέλκυση ξένων εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 57η θέση, ενώ η Κύπρος στην 24η και η Πορτογαλία στην 30ή. Ακρως αρνητική είναι η βαθμολογία της Ελλάδα και στον δείκτη της «Δικαιοσύνης». Καταλαμβάνει την 54η θέση, ενώ η Κύπρος είναι στην 43η, με την Πορτογαλία να υστερεί εμφανώς έναντι και της χώρας μας στον τομέα αυτό (62η).
Ηχηρό είναι το «καμπανάκι» που χτυπά από τα συμπεράσματα της νέας έκθεσης του IMD σε σχέση με το εργατικό δυναμικό της Ελλάδας, ένας δείκτης ο οποίος διαμορφώνεται σε συνάρτηση με το Δημογραφικό. Στη σχετική λίστα, η χώρα μας βρίσκεται στην 60ή θέση ανάμεσα στα 67 κράτη που εξετάζει το Ινστιτούτο, ενώ η Κύπρος είναι στην 25η και η Πορτογαλία στην 22η.
«Πάτο» πιάνει η Ελλάδα και στον δείκτη των «ειδικευμένων εργασιακών δεξιοτήτων», καταλαμβάνοντας στην 54η θέση. Ανάλογη εικόνα παρουσιάζει και η Κύπρος, η οποία βρίσκεται στην 55η θέση, ενώ η Πορτογαλία τα πάει εμφανώς καλύτερα, κατακτώντας φέτος την 22η θέση.
Συμπερασματικά, από τη νέα λίστα κατάταξης Ταλέντου του IMD επιβεβαιώνονται οι φόβοι τους οποίους εκφράζουν αρκετοί αναλυτές, στο περιθώριο ενός επικοινωνιακού αφηγήματος, βάσει του οποίου η οικονομία έχει επανέλθει, τάχα, στην κανονικότητα. Εάν για τα υφιστάμενα, χρόνια προβλήματα δεν υπάρξει η απαραίτητη πολιτική βούληση, αλλά και οι ζητούμενες ενέργειες από την πλευρά του επιχειρηματικού κόσμου για να αντιμετωπιστούν, τότε κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι η ελληνική οικονομία δεν θα βρεθεί ξανά αντιμέτωπη με περιπέτειες…
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 27/09/2024)
Δείτε το άρθρο: Ταλέντο για περισσότερα… τάλαντα
