«Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ναυτιλία καθιερώθηκε ως μοχλός παγκόσμιας ανάπτυξης μέσω του σχεδόν τέλειου ανταγωνισμού» επισήμανε ο πρόεδρος της Κυπριακής Ενωσης Πλοιοκτητών, Ανδρέας Χατζηγιάννης, κατά την ετήσια γενική συνέλευσή της και πρόσθεσε: «Μια ιδανική θεωρία, που σπάνια βρίσκει εφαρμογή στην πραγματική ζωή. Στη ναυτιλία, όμως, αυτή η θεωρία έγινε πραγματικότητα εδώ και 75 χρόνια. Ο ανταγωνισμός οδήγησε στην ελαχιστοποίηση του κόστους μεταφοράς, εξαλείφοντας αποστάσεις, φέρνοντας κοντά χώρες και πολιτισμούς. Αλλαξε τη μοίρα του ανθρώπου, επιβεβαιώνοντας τη ρήση του Ναπολέοντα “όταν ο κόσμος ενώνεται, τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα”. Αυτό δεν ήταν τυχαίο. Ηταν έργο της ελληνικής φυλής». «Σήμερα», τόνισε, «η παγκόσμια ισορροπία διαμορφώνεται από τρεις βασικές δυνάμεις: τα πυρηνικά όπλα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τη ναυτιλία» και συνέχισε: «Στη ναυτιλία ειδικότερα δεν ζούμε σε μια εποχή αλλαγών. Ζούμε την αλλαγή εποχής. Ο κόσμος που αναδύεται θα είναι ριζικά διαφορετικός και αχαρτογράφητος».
«Μετά την απελευθέρωσή τους», συνέχισε ο Ανδρέας Χατζηγιάννης, «κατέκτησαν τις θάλασσες με εκατοντάδες στόλους, διαμορφώνοντας το κεκτημένο της ναυτιλίας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα» και συμπλήρωσε: «Επέβαλλαν de facto τον σχεδόν τέλειο ανταγωνισμό στην παγκόσμια ναυτιλία, σφραγίζοντας τη μετάβασή της από το καθεστώς του ολιγαρχικού ελέγχου της στην υπηρεσία όλων των λαών και προσδίδοντας υπεραξία στην ανθρώπινη δημιουργία. Ο,τι μέχρι τότε ήταν φράγμα, μετατράπηκε σε γέφυρα για μια καλύτερη ζωή για τον άνθρωπο. Η ναυτιλία αποτέλεσε το πρόπλασμα της παγκοσμιοποίησης. Οπως θα επιβεβαίωνε ο πατέρας της οικονομικής θεωρίας Ανταμ Σμιθ, αυτό το επίτευγμα αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του σύγχρονου οικονομικού συστήματος και την τρίτη βάση της σύγχρονης παγκόσμιας τάξης. Δεν αποζητούμε όμως επαίνους για τους Ελληνες, αυτό, άλλωστε, είναι έργο των ιστορικών».
Αναφερόμενος στο μέλλον της ναυτιλίας, ο Ανδρέας Χατζηγιάννης επισήμανε: «Μας ενδιαφέρει το μέλλον. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η διατήρηση του σημερινού πλουραλιστικού χαρακτήρα της ναυτιλίας ενάντια στον κίνδυνο μονοπώλησής της. Μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, το 1989, η εφαρμογή του μοντέλου του ανταγωνισμού παγκοσμίως πέρασε σε νέα φάση. Διαφορετικά πολιτικά συστήματα με αρχές και αξίες θεμελιωδώς ασύμβατες με το νέο μοντέλο εισήλθαν στο ίδιο πλαίσιο ανταγωνισμού, χωρίς όμως να τηρούν ίδιους όρους λειτουργίας και βιωσιμότητας και χωρίς ασφαλιστικές δικλίδες για την ισορροπία του συστήματος. Αυτή η ασυμβατότητα αποτελεί μια ασύμμετρη απειλή για τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού. Αυτή είναι και η οφθαλμοφανής αχίλλειος πτέρνα του νέου συστήματος.
Η Κίνα, με εργατικό δυναμικό διπλάσιο από αυτό της Ευρώπης και των ΗΠΑ μαζί, με μισθούς που δεν κάλυπταν ούτε τη μισή εργατοώρα της Δύσης, αξιοποιώντας το νέο οικονομικο-πολιτικό πλαίσιο και το σχεδόν μηδενικό κόστος μεταφοράς, που της εξασφάλισε η νέα ναυτιλία, εισήλθε αμέσως σε ρυθμούς εκρηκτικής ανάπτυξης. Από αγροτική οικονομία μετατράπηκε ταχύτατα σε βιομηχανική υπερδύναμη. Μέσω κεντρικού κρατικού σχεδιασμού και απεριόριστης κρατικής οικονομικής στήριξης στη ναυτιλία, επένδυσε σε κολοσσιαίες ναυπηγικές εγκαταστάσεις, ξεπερνώντας τα παραδοσιακά ναυπηγεία. Μέσα σε δύο δεκαετίες παράγει πλοία υψηλής ποιότητας και ελέγχει ήδη το μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς πλοίων».
Οι κοσμογονικές αλλαγές και ο ρόλος της Ευρώπης
«Η Ευρώπη πλέον αντιμετωπίζει τον κίνδυνο μιας κινεζικής μονοκρατορίας στη ναυτιλία» τόνισε ο Ανδρέας Χατζηγιάννης, αναφερόμενος στις κοσμογονικές αλλαγές και στον ρόλο της Ευρώπης. «Σε έναν κόσμο που εξαρτάται πλήρως από αυτήν, η Ευρώπη χάνει έδαφος χωρίς να δίνει μάχη. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν πιθανό, τώρα αποτελεί πραγματικότητα. Η Κίνα κατέχει πλέον το κλειδί στον έλεγχο της παραγωγής νέων πλοίων. Αν δεν αναστραφεί αυτή η τάση σε βάθος χρόνου, θα της δοθεί η δυνατότητα ακόμα και να περιορίσει την κατασκευή πλοίων για τους ανταγωνιστές της και να αποκτήσει τον έλεγχο της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας.
Την ίδια στιγμή, η Ευρώπη στη ναυτιλία επιλέγει να επικεντρώνει την προσοχή της αποκλειστικά στην ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών. Αναμφίβολα οι ευρωπαϊκοί περιβαλλοντικοί κανονισμοί θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την εξάλειψη του 2,5% των εκπομπών της ναυτιλίας. Ομως το υψηλό κόστος εφαρμογής και οι ασφυκτικές προθεσμίες ασκούν υπαρξιακή πίεση στην ευρωπαϊκή ναυτιλία.
Αυτά συνδυαστικά με τη ραγδαία κινεζική άνοδο απειλεί να καταστρέψει το μοντέλο του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η ναυτιλία, όπως την καθιέρωσαν οι Ελληνες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κινδυνεύει να καταρρεύσει στον πρώτο της αιώνα. Οπως αντίστοιχα κατέρρευσε και η πρώτη δημοκρατία, ο Χρυσούς Αιώνας του Περικλή. Ο Τσόρτσιλ είχε προειδοποιήσει: “Εκείνοι που αποτυγχάνουν να μάθουν από την Ιστορία είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν ”».
Η Κίνα έχει συγκεντρώσει αδιαμφισβήτητη ισχύ στη ναυτιλία
«Η Ε.Ε. οφείλει να αναγνωρίσει το μέγεθος της απειλής και να ιεραρχήσει σωστά τις προτεραιότητες της» συμπλήρωσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Ενωσης Πλοιοκτητών, αναφερόμενος στην ανοδική δυναμική της Κίνας. «Η υπεράσπιση του μοντέλου του ανταγωνισμού δεν είναι μάχη για το παρελθόν, αλλά για το μέλλον. (…) Χαιρετίζουμε την επιλογή του κυρίου Απόστολου Τζιτζικώστα για την ανάληψη καθηκόντων επιτρόπου Μεταφορών στην Ε.Ε. Είναι αναμφίβολα μια ευτυχής συγκυρία για την ευρωπαϊκή ναυτιλία.
Προσβλέπουμε στη συμπαράσταση της κυρίας Ελισάβετ Βόζεμπεργκ, που εξελέγη στην προεδρία της Επιτροπής Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πολύ σημαντική εκλογή, την οποία επίσης χαιρετίζουμε. Οπως έγραψε ο “πατέρας” της Ε.Ε. Ζαν Μονέ, “αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι να ‘σαι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος, αλλά να ‘σαι αποφασισμένος”.
Με αυτή την αποφασιστικότητα θα συνεχίσουμε τη δράση μας, στην πιο κρίσιμη φάση, για την αποτροπή της κατάρρευσης του ανταγωνισμού, όπως τον εγκαθίδρυσαν οι Ελληνες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 27/09/2024)