Οι άνθρωποι της κρουαζιέρας στην Ελλάδα υποστηρίζουν ότι το «τέλος κρουαζιέρας, που επέβαλε αιφνιδιαστικά η κυβέρνηση, δεν θα εισφέρει στον κρατικό Προϋπολογισμό 52 εκατ. ευρώ, αλλά θα υπερβεί τα 100 εκατ. ευρώ». Σε αυτό, αν προστεθούν το τέλος ISPS, που είναι για την ασφάλεια των λιμένων και το οποίο από 1 ευρώ αυξήθηκε σε 2,5 ευρώ, και οι ανατιμήσεις στα λιμενικά τέλη, που επιβάλλουν τα δημοτικά λιμενικά ταμεία και οι οργανισμοί λιμένων, τότε οι επιβάτες θα επιβαρυνθούν επιπλέον κατά 18%. Το γεγονός αυτό θα αποτελέσει αντικίνητρο σε όσους επιθυμούν να πραγματοποιήσουν κρουαζιέρα με αφετήριο λιμάνι στην Ελλάδα.
Το τέλος κρουαζιέρας θα ανέρχεται σε 20 ευρώ ανά επιβάτη που αποβιβάζεται στα λιμάνια Μυκόνου και Σαντορίνης και σε 5 ευρώ ανά επιβάτη στα υπόλοιπα λιμάνια της χώρας, από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο. Θα είναι μειωμένο κατά 50% τους πλάγιους μήνες και μειωμένο κατά 80% τους χειμερινούς. Τα έσοδα θα κατανέμονται κατά 1/3 στους δήμους, όπου αποβιβάζονται οι επιβάτες, κατά 1/3 θα εγγράφονται εις ύψος στον προϋπολογισμό του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με σκοπό την εκτέλεση των απαραίτητων λιμενικών έργων, και κατά 1/3 στον προϋπολογισμό του υπουργείου Τουρισμού.
Η Μαρία Δεληγιάννη, διευθύντρια ανατολικής Μεσογείου της CLIA (Cruise Lines International Association), θέτει επιπλέον ένα θέμα, αυτό της ανάπτυξης του homeporting, υποστηρίζει ότι «η επιβολή τέλους αποβίβασης επιβατών, αλλά και η αύξηση και άλλων τελών, όπως του ISPS, θα επιβαρύνουν σημαντικά το κόστος της κρουαζιέρας» και επισημαίνει: «Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η ενίσχυση του homeporting αποτελεί προτεραιότητα. Θα θέλαμε να γνωρίζουμε εάν οι επιβάτες κρουαζιέρας των πλοίων που πραγματοποιούν homeporting θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νέου τέλους κρουαζιέρας, όπως, επίσης, εάν θα υπάρξουν ουσιαστικά κίνητρα για την υποστήριξη περισσότερων δραστηριοτήτων homeporting στα ελληνικά λιμάνια, καθώς και ποιο είναι το επενδυτικό σχέδιο για τη βελτίωση των υποδομών, των υπηρεσιών και του εφοδιασμού».
Επίσης, ο Θεόδωρος Κόντες, επίτιμος πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, προχωράει παραπέρα την ανάλυση για το τέλος κρουαζιέρας και εξηγεί: «Το ποσό των 20 ευρώ ανά επιβάτη, που ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό για τους δύο ανωτέρω κύριους προορισμούς, και το ποσό των 5 ευρώ για τους άλλους επιβαρύνουν ιδιαιτέρως τις εταιρίες των mega cruisers, που μεταφέρουν ένα μέσο όρο επιβατών 4.000, και οι οποίες καλούνται να υπολογίσουν ετησίως ένα επιπλέον κόστος των 4 εκατ. ευρώ ανά πλοίο για τα πλοία που έχουν πρόγραμμα στην ελληνική επικράτεια.
Το δε εισπραχθέν συνολικό ετήσιο ποσό για τη θερινή περίοδο στη χώρα μας θα υπερβεί συνολικά τα 100 εκατ. ευρώ και όχι τα 50 εκατ., σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργείου Τουρισμού για τα αναφερόμενα ποσά και την περίοδο που θα εφαρμόζεται ποσοστό ανά προορισμό. Δηλαδή από 1/6 έως 30/9 το 100% του ποσού, ενώ Απρίλιο – Μάιο – Οκτώβριο μειώνεται κατά 40%, δηλαδή στα 12 ευρώ και 4 ευρώ, αντίστοιχα, ενώ για τον Νοέμβριο και τον Μάρτιο μειώνεται κατά 80%, σε 4 ευρώ και 1 ευρώ, αντίστοιχα. Ομως το συγκεκριμένο ποσό για κάθε προορισμό είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εδραιωθεί, αφού απαιτούνται να συνυπολογιστούν πολλοί παράμετροι και να αποδοθεί αξιοκρατικά για έκαστο προορισμό».
Προβληματισμό προκαλούν οι πρόσφατες αποφάσεις
Ειδικά για το τέλος κρουαζιέρας η διευθύντρια ανατολικής Μεσογείου της CLIA υποστηρίζει: «Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ε.Ε. για τα οργανωμένα ταξίδια και τα δικαιώματα των καταναλωτών (EU Package Travel Directive and the EU Consumer Rights Directive), οι εταιρίες κρουαζιέρας έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν τους επιβάτες τους για όλους τους σχετικούς φόρους και για τα τέλη κατά την αγορά του εισιτηρίου κρουαζιέρας».
Εάν αυτό το νέο τέλος εφαρμοστεί από το 2025, σύμφωνα με την κυρία Δεληγιάννη, οι εταιρίες θα έχουν οικονομικές επιπτώσεις. Ηδη οι εταιρίες κρουαζιέρας αναγκάστηκαν το φετινό καλοκαίρι να απορροφήσουν την αύξηση του τέλους ISPS από 1 ευρώ σε 2,5 ευρώ στην Ελλάδα, η οποία επιβλήθηκε χωρίς προειδοποίηση και άμεση ισχύ στις 10 Ιουνίου.
«Για όλους τους λόγους αυτούς, ζητούμε μετάθεση της έναρξης ισχύος του νέου τέλους κρουαζιέρας για το 2026» τονίζει η κυρία Δεληγιάννη, «προκειμένου να ληφθεί πρώτα υπόψη ο αντίκτυπος από τα μέτρα που έχουμε ήδη συμφωνήσει με τους ελληνικούς προορισμούς, καθώς και να πραγματοποιηθεί η απαραίτητη αξιολόγηση των επιπτώσεων και διαβούλευση με τον κλάδο της κρουαζιέρας και όλους όσοι επηρεάζονται από το νέο τέλος».
Για την αναγκαιότητα της επιβολής τέλους κρουαζιέρας, η κυρία Δεληγιάννη αναφέρει: «Αναμέναμε ότι οποιαδήποτε αύξηση θα πραγματοποιούνταν σε λογικά πλαίσια και είχαμε τονίσει επισταμένα την ανάγκη περιόδου προσαρμογής. Ωστόσο, οι πρόσφατες ανακοινώσεις της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με την άμεση, από το 2025, εισαγωγή ενός νέου τέλους για τους επιβάτες κρουαζιέρας είναι μία τελείως διαφορετική συζήτηση, καθώς εισάγεται άμεσα ένα νέο τέλος, το οποίο δεν αφορά την αύξηση των υφιστάμενων λιμενικών τελών, αλλά είναι τέλος “επισκέπτη”, το οποίο φαίνεται να επιβάλλεται μόνο στους επιβάτες κρουαζιέρας».
Η εξέλιξη αυτή αιφνιδιάζει τις εταιρίες κρουαζιέρας οι οποίες σχεδιάζουν τις δραστηριότητές τους και καθορίζουν την τιμολογιακή πολιτική τους έως και δύο χρόνια νωρίτερα, επομένως ήδη έχουν πουλήσει τα εισιτήριά τους και έχουν προσαρμόσει τους προϋπολογισμούς τους για το επόμενο έτος, επισημαίνει η διευθύντρια ανατολικής Μεσογείου της CLIA. «Υπάρχουν, λοιπόν, πολλά ερωτήματα και προβληματισμοί γύρω από αυτό το νέο τέλος» κατέληξε η κυρία Δεληγιάννη, αναφέροντας ότι «η CLIA, ως παγκόσμιος φορέας κρουαζιέρας, εκπροσωπώντας πάνω από το 90% του κλάδου, ζήτησε διευκρινίσεις από την ελληνική κυβέρνηση πριν από την υιοθέτηση του θεσμικού και νομικού πλαισίου και την επίσημη εφαρμογή του νέου τέλους».
Προβληματική και η εφαρμογή
Οσον αφορά την εφαρμογή και την είσπραξη του τέλους κρουαζιέρας, η κυρία Δεληγιάννη επισημαίνει: «Δεδομένου ότι η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το τέλος θα ισχύει μόνο για τους επιβάτες κρουαζιέρας που αποβιβάζονται σε ελληνικά λιμάνια, θα θέλαμε να γνωρίζουμε τον τρόπο είσπραξης του τέλους, τον τρόπο διαχωρισμού με τους επιβάτες που παραμένουν στο πλοίο, την αρμόδια Αρχή είσπραξης και τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί». Αλλά και για την κατανομή των χρημάτων, διατυπώνει την απορία της: «Αναφέρεται ότι τα έσοδα θα μοιραστούν εξίσου μεταξύ των δήμων, του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για έργα λιμενικής υποδομής και του υπουργείου Τουρισμού για τη στήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας.
Η CLIA προτρέπει την κυβέρνηση να διαθέσει το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι το σύνολο, των εσόδων από το νέο τέλος για τη στήριξη συγκεκριμένων έργων που σχετίζονται με την κρουαζιέρα στα λιμάνια και στις τοπικές κοινωνίες, όσον αφορά τις υποδομές, τη διαχείριση του τουρισμού και τα προγράμματα κοινωνικής ευθύνης».
Ο διαχωρισμός της Σαντορίνης και της Μυκόνου είναι ένα άλλο ένα σημαντικό θέμα. Σύμφωνα με την κυρία Δεληγιάννη, «η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το τέλος θα είναι αυξημένο για τους προορισμούς της Σαντορίνης και της Μυκόνου. Αρχικά ζητούμε από την ελληνική κυβέρνηση να λάβει πρώτα υπόψη ότι έχει αποφασιστεί από το 2025 και στα δύο νησιά να εφαρμοστεί επίσημα σύστημα διαχείρισης των θέσεων ελλιμενισμού (berth allocation) με συγκεκριμένα κριτήρια και κανόνες».
Τα λιμάνια υψηλού ενδιαφέροντος
Το ερώτημα το οποίο αφορά το μεγάλο λιμάνι της χώρας και όχι μόνο θέτει ο κ. Κόντες, επίτιμος πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας: «Τι μέλλει γενέσθαι για το λιμάνι του Πειραιά και με τα λιμάνια Ηρακλείου, Ρόδου, Κέρκυρας, Κατακόλου και πολλών άλλων που έχουν ιδιαίτερα υψηλό ενδιαφέρον;»
Σύμφωνα με τον κ. Κόντε, «εδώ τίθεται θέμα σωστής διαβούλευσης και αξιοκρατικών στοιχείων, ούτως ώστε να υπάρξει μια αντικειμενική χρέωση και να ανακοινωθεί νομοθετικά το πώς θα εισπράττονται τα εν λόγω ποσά και πώς θα διατίθενται σε κάθε προορισμό». Ιδανικά θα πρέπει αυτά να εισπράττονται από τον τοπικό άρχοντα του κάθε προορισμού, με καμία ανάμειξη με τα λιμενικά έσοδα κ.λπ., σημειώνει ο επίτιμος πρόεδρος, αφού «οι επενδύσεις σε υποδομές που θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα δεν είναι μόνο τα λιμενικά έργα, αλλά επίσης οι δρόμοι, η αξιοποίηση θεματικών χώρων, η καθαριότητα, η υγεία και άλλα πολλά».
Επίσης, ο Θεόδωρος Κόντες αναπτύσσει τους φόβους για φυγή κρουαζιερόπλοιων από την Ελλάδα. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Ισως να υπάρξει στο μέλλον μείωση των mega cruisers, τα οποία συνήθως μεταφέρουν επιβάτες χαμηλού εισοδήματος οι οποίοι θα δυσκολεύονται να πληρώσουν ένα extra κόστος της τάξεως του 18% για να κάνουν κρουαζιέρα ανάλογα την περίοδο. Αντίθετα, ενδέχεται να αυξηθούν τα μικρά και μεσαίου μεγέθους πλοία, με επιβάτες υψηλότερων οικονομικών επιπέδων. Με τα εν λόγω πλοία ίσως επιλυθεί μερικώς η βελτίωση λιμενικών υποδομών λόγω του μεγέθους των πλοίων και ιδιαίτερα σε νέους μικρούς προορισμούς».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 11/10/2024)